به گزارش مسیر اقتصاد شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی به منظور رصد و پایش اقتصاد مقاومتی در کشور و در ادامه‌ی برگزاری چهار همایش اقتصاد مقاومتی، «پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی» را با موضوع «انرژی، پیشران اقتصاد ایران» در بهمن ماه سال جاری برگزار می نماید.
این همایش معتبرترین رویداد اقتصاد مقاومتی در سطح کشور است که سالانه برگزار می شود و در آن به بررسی و پایش مهمترین مسائل مرتبط با اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی اقتصادی کشور پرداخته خواهد شد.
در همین راستا، گفتگویی با اکبر افشار دبیر انجمن شرکت های مهندسی و ساخت (صنایع نفت و نیرو) انجام شده که در ادامه آمده است.
اصلاح رویکردها کارویژه همایش سالانه اقتصاد مقاومتی
سوال: شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی هر سال در پایان بهمن ماه هم زمان با سالروز ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، همایش سالانه ای را به منظور رصد و پایش اقتصاد مقاومتی در کشور، تقویت پایه های علمی و پژوهشی اقتصاد مقاومتی و ارائه پیشنهادهای عملیاتی برای تحقق اقتصاد مقاومتی برگزار می کند. به نظر شما این همایش های سالانه تا چه میزان می تواند به پیشرفت اقتصاد کشور و تحقق اقتصاد مقاومتی کمک کند؟
پاسخ: اگر در همایش ها، وضعیت اقتصادی کشور با استفاده از اطلاعات و ارقام به روز و صحیح مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، می توان امیدوار بود که حداقل، وضع موجود به خوبی ترسیم شده و تحلیل ها بر اساس واقعیات موجود انجام گیرد و نتایج چاره ساز خواهد بود. در همایش ها نباید بنا به خوشامد دیگران به تعریف و تمجید پرداخت. اگر با استناد به اطلاعات صحیح، وضعیت بهبود پیدا کرده است، باید تعریف کرد. اما اگر وضعیت ثابت مانده و یا بدتر شده است، باید انتقاد کرد و راه حل ارائه داد.
با توجه به وضعیت خاص دوران فعلی، اگر ضرورت تغییر در برخی رویکردهای اقتصاد مقاومتی هم نیاز باشد، باید در همایش به آن پرداخته شود و از پیشنهاد تغییر در رویکردها هم باید استقبال کرد. سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در سال ۹۲ ابلاغ شده است و در سال ۹۷ با توجه به تحریم های جدید و وضعیت اقتصادی موجود و رکود تورمی، ممکن است نیاز به یک سری تغییرات باشد که باید از آن استقبال شود.
همایش جای این گونه اقدامات است. در اقتصاد و سیاست، هیچ چیز ابدی و ایستا نیست. با توجه به ضرورت روز و منافع کشور، سیاست ها باید به طور پیوسته مورد بازنگری قرار گیرد. شاید یکی از وظایف همایش همین تغییر یا اصلاح رویکردها باشد.
پیشران بودن نفت برای اقتصاد کشور به شرط برنامه ریزی درست
سوال: امسال پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در زمینه انرژی و با عنوان انرژی، پیشران اقتصاد ایران برگزار خواهد شد. به نظر شما بخش انرژی چه جایگاهی در سیاست های اقتصاد مقاومتی و پیشرفت اقتصاد کشور دارد و چگونه می تواند پیشران اقتصاد کشور باشد؟
پاسخ: اقتصاد کشور کاملا وابسته به نفت است و بندهایی از سیاست های اقتصاد مقاومتی به موضوع نفت اختصاص دارد. پرداختن به مزایا و معایب وابستگی به نفت، ارائه راه حل های منطقی، علمی، عملی و غیر شعارگونه و استفاده بهینه از مزایای آن می تواند از اهداف همایش باشد. نفت و ذخایر آن هم نعمت است و هم ممکن است نقمت باشد. اگر نتوانیم از نفت درست استفاده کنیم، گرفتار کننده، دست و پاگیر، مزاحم و ضد رشد و توسعه خواهد بود.
کشورهایی مثل نروژ توانسته اند از این نعمت استفاده کرده و برای آینده اقتصاد کشورشان برنامه ریزی کنند؛ اما کشورهای منطقه برای گذران روزی از آن استفاده می کنند. ما وابسته به نفت هستیم. نفت می تواند پیشران اقتصاد ایران باشد، به شرطی که بتوانیم برنامه ریزی کنیم؛ نه این که به شکل روزمره از آن استفاده کنیم.
ساختار بخش انرژی و دیپلماسی، مهمترین محورهای همایش
سوال: موضوعات و محور های همایش امسال تا چه میزان دست بر روی نقاط پر اهمیت و استراتژیک حوزه انرژی گذاشته است؟ کدام یک از موضوعات و محورهای همایش نسبت به سایر محورها دارای اولویت و اهمیت ویژه است؟
پاسخ: همه محورها خوب انتخاب شده اند و هر کدام جایگاه خاصی دارند؛ اما به نظر بنده، ساختار و رگولاتوری بخش انرژی مهم ترین محور است. بعد از آن، دیپلماسی انرژی با توجه به وضعیت حاضر، شرایط منطقه و تحریم هایی که علیه ما وضع شده است، مهم ترین محور است.
لزوم ارائه راهکارهای عملیاتی برای تامین مالی پروژه های انرژی
یکی دیگر از محورهای اولویت دار همایش، تامین مالی پروژه های انرژی است. با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد، بیکاری فزاینده و تعطیل شدن بنگاه ها، تامین مالی دارای اهمیت است. چه خوب می شود در این همایش، راهکارهای عملیاتی برای تامین مالی ارائه شود. متاسفانه در همایش هایی که تا کنون برگزار شده است، ارائه دهندگان فقط به ارائه تئوری وار راهکارهای تامین مالی که در مقالات و کتاب ها نیز پیدا می شود، پرداخته اند؛ بدون این که بگویند کدام یک از این راهکارها در ایران قابل پیاده سازی است و مزایای هر یک برای کشور چیست.
یکی از بندهای سیاست های کلی اقتصادی مقاومتی، مشارکت آحاد جامعه در فعالیت های اقتصادی است. این مشارکت می تواند از طریق بازار سرمایه انجام شود. متخصصان بازارهای مالی و سرمایه باید راهکارهایی ارائه دهند که به وسیله آن، بتوان سرمایه های مردم را جمع آوری کرد و در چرخه فعالیت های اقتصادی به ویژه پروژه های مرتبط با انرژی از طریق توسعه میادین، توسعه فعالیت های پایین دست مثل پتروشیمی و غیره مورد استفاده قرار داد.
۳ چالش های حوزه نفت و گاز
سوال: مهم ترین مشکلات و چالش های کشور در حوزه نفت و گاز چیست و مهم ترین اقداماتی که برای رفع این چالش ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در حوزه نفت و گاز باید انجام شود، کدام است؟
پاسخ: به نظر بنده، مهم ترین چالش در بخش نفت و گاز، تحریم ظالمانه و یک طرفه برای فروش نفت و گاز است. چالش بعدی، عدم سرمایه گذاری مناسب است. به دلیل کمبود منابع مالی در بخش نفت و گاز، سرمایه گذاری مناسبی انجام نمی گیرد که از نمونه های بارز آن می توان به طرح های توسعه میادین وزارت نفت اشاره کرد. پروژه های سیراف نیز به همین شکل، درگیر تامین منابع مالی است. متاسفانه منابع صندوق توسعه ملی نیز برای اجرای پروژه ها با اما و اگرهایی مواجه شده و به راحتی در دسترس قرار نمی گیرد.
عدم سرمایه گذاری و نبود پروژه موجب چالش بزرگتری شده که عبارت است از رکود فعالیت ها در شرکت های مرتبط با بخش انرژی. در حال حاضر یکی از معضلات، بیکاری و تعطیل و ورشکسته شدن شرکت ها به ویژه شرکت های بخش خصوصی است. بخش خصوصی در دهه های اخیر، ظرفیت سازی مناسبی برای اجرای پروژه های نفت و گاز و پالایش و پتروشیمی انجام داده است. اما متاسفانه به دلیل نبود پروژه و عدم رعایت عدالت در برگزاری مناقصات و رقابت با شرکت های خصولتی که بعضا از معافیت هایی برخوردارند، این ظرفیت ها بدون استفاده مانده است.
راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی در بخش نفت و گاز
باید سعی کنیم از تهدیدات، فرصت ایجاد کنیم. باید تحریم را که برای ما تهدید است، به فرصت تبدیل کنیم. باید زیرساخت های اقتصادی خود را بازسازی کنیم و کارهای تصدی گری دولت را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنیم.
برنامه ریزی برای از بین بردن فساد، برنامه ریزی فرهنگی برای نهادینه کردن افزایش بهره وری در فعالیت های اقتصادی، بهینه سازی فعالیت های بانکداری و سوق دادن نظام بانک داری از فعالیت های سوداگرانه و غیر مولد به بخش مولد و اشتغال زا، عدم وابستگی به بخش نفت و جایگزینی آن با اقتصاد صنعتی، آشنا کردن مردم با فعالیت های واقعی اقتصاد تولیدی و از بین بردن دیدگاه سوداگرانه در مردم، محترم شمردن سرمایه و سرمایه گذار و محترم شمردن تولید کننده از جمله اقداماتی است که باید برای رفع چالش ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در بخش نفت و گاز انجام دهیم.
ضرورت تولید و صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا
سوال: موضوعات این همایش در خصوص حداکثرسازی ارزش افزوده در نفت و گاز و رسیدن به نقطه عدم خام فروشی را چه قدر در پیاده سازی بند ۱۵ سیاست های اقتصاد مقاومتی موثر می دانید و لازمه تحقق این امر چیست؟
پاسخ: موضوعات انتخاب شده در همایش برای رسیدن به بند ۱۵ سیاست های اقتصاد مقاومتی مناسب است؛ اما مهم، نحوه ارائه مطالب در همایش و عملیاتی بودن توصیه ها و پیشنهادها است. حداکثرسازی ارزش افزوده در نفت و گاز یعنی ایجاد پالایشگاه ها و تولید محصولات جدید و در بند ۱۵ به حداکثرسازی ارزش افزوده در نفت و گاز اشاره شده است.
باید محصولات جدید و دارای ارزش افزوده بالا را مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان، افزایش بهره وری و تقویت رقابت پذیری در اقتصاد تولید کرد و با شناخت بازارهای هدف، از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی برای صادرات این کالاها استفاده کرد. در حال حاضر، متاسفانه پالایشگاه ها و پتروشیمی های ما کالاهای با ارزش افزوده بالا تولید نمی کنند.
حمایت همه جانبه و هدفمند از صادرات فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی، حفظ بازارهای فعلی و ایجاد بازارهای جدید برای محصولات، حمایت مالی از صادر کنندگان از طریق ضمانت نامه ها و بیمه صادرات، تدوین مقررات و قوانین باثبات و اجرای پروژه های جدید از جمله اقداماتی است که برای حداکثرسازی ارزش افزوده در بخش نفت و گاز باید انجام شود.
پینوشت:
اخبار و اطلاعات پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی از طریق سایت همایش قابل دسترسی است.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
