مسیراقتصاد/ پس از درگیری نظامی روسیه و اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ قیمت کود در بازارهای جهانی جهش ناگهانی را تجربه کرد. همه‌گیری ویروس کرونا، اختلالات زنجیره تامین و بن‌بست‌های حمل و نقل ناشی از آن، توانایی جهان در تولید و توزیع کود را به چالش کشیده بود. محدودیت‌های تجاری پیش آمده برای حمل دریایی از طریق دریای سیاه باعث کاهش عرضه کود موجود و افزایش بیش از ۵۰ درصدی قیمت‌ها از فوریه تا آوریل ۲۰۲۲ شد.
سهم ۲۰ درصدی روسیه و بلاروس از بازار کود دنیا پیش از جنگ
در سال ۲۰۲۰ روسیه و همسایه آن بلاروس، بزرگترین صادرکنندگان کود جهان بودند و تقریباً صادرات ۲۰ درصد از سه نوع کود اصلی که در سطح جهان معامله می‌شدند، یعنی نیتروژن، فسفات و پتاس را به خود اختصاص می‌دادند، چین با ۱۲.۲ درصد سهم صادرات سومین سهم صادرات را در اختیار داشت. سپس به ترتیب کانادا، ایالات متحده و مراکش قرار داشتند.
طبق گزارش بانک جهانی، روسیه ۱۶ درصد از صادرات اوره (منبع نیتروژن) و ۱۲ درصد از صادرات فسفات را به خود اختصاص داد همچنین روسیه و بلاروس به طور مشترک ۴۰ درصد صادرات جهانی پتاس را تامین کردند.
در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده همراه با برزیل، چین و هند یکی از مقاصد اصلی کود روسیه و بلاروس بود، در حالی که ایالات متحده یک تولید کننده برتر نیتروژن و فسفات است، اما مقادیر قابل توجهی پتاس روسیه را نیز وارد می‌کرد.
کمبود کود باعث تغییر در الگوی کشت کشاورزی آمریکا شد
از آنجایی که کود برای تولید کالاهای اساسی از جمله غلات ضروری است، گرانی و کمبود آن کل زنجیره تامین مواد غذایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، طبق داده‌های سرویس تحقیقات اقتصادی وزارت کشاورزی ایالات متحده در سال ۲۰۲۲، هزینه‌های کود در مزارع گندم و ذرت تقریباً ۴۵ درصد از هزینه‌های عملیاتی برای ایالات متحده و ۲۳ درصد برای مزارع سویای این کشور را تشکیل می‌دهد.
در پاسخ به قیمت‌های بالای کود، کشاورزان روش‌های تولید خود را تغییر دادند. آنها از کود باقیمانده از فصل قبلی استفاده کردند و سطح زیر کشت را به محصولاتی مانند سویا که به کود کمتری نیاز دارند، منتقل کردند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۲، سطح زیر کشت ذرت و گندم در ایالات متحده کاهش یافت اما برای سویا افزایش یافت. همچنین استفاده کمتر از کود منجر به کاهش عملکرد می‌شود و در نهایت قیمت کالاهای اساسی را بالاتر می‌برد.
تخصیص ۲۰۰ میلیون دلار توسط آمریکا به منظور واردات کود از سایر کشورها
در پاسخ به این بحران، دولت ایالات متحده اقداماتی را برای کمک به کشاورزان در تأمین کود انجام داد، از جمله:
- تخصیص ۲۰۰ میلیون دلار به وزارت کشاورزی آمریکا (USDA) برای تقویت واردات کود از سایر کشورها
- کاهش تعرفه‌های واردات کود از کانادا
- اعطای مجوز استفاده از کودهای جایگزین برای برخی محصولات
برداشتن ممنوعیت های واردات کود از روسیه
در ژوئیه ۲۰۲۲، وزارت خزانه داری ایالات متحده یک اطلاعیه رسمی صادر کرد تا روشن شود که فروش یا حمل و نقل کودهای روسی به ایالات متحده از تحریم‌ها مستثنی هستند. با افزایش نگرانی ها در مورد امنیت غذایی جهانی، اتحادیه اروپا در دسامبر ۲۰۲۲ تحریم‌های خود را علیه ذینفعان روسی کود برای حمایت از حمل و نقل غذا و کود، کاهش داد. در همین حال، روسیه محدودیت‌هایی را برای صادرات کود تا مه ۲۰۲۳ وضع کرد تا عرضه کافی کود را برای کشاورزان خود حفظ کند. از ژانویه ۲۰۲۳، روسیه بر تمام صادرات کود با قیمت بالای ۴۵۰ دلار در هر تن، یک تعرفه ۲۳.۵ درصدی اعمال کرد.
واردات کود و کاهش قیمت گاز راه حل برزیل و اروپا برای مدیریت بحران کود
زمانی که تحریم روسیه و بلاروس تجارت کود را مختل کرد، واردکنندگان و سایر تأمین‌کنندگان تغییراتی ایجاد کردند. طبق گزارش موسسه بین‌المللی تحقیقات سیاست غذایی، واردکنندگان برتر کود مانند برزیل برای مدیریت کمبود به سراغ سایر تأمین‌کنندگان مانند کانادا و مراکش رفتند. این کشورها نیز در پاسخ به افزایش تقاضا ظرفیت تولید پتاس و فسفات خود را افزایش دادند. علاوه بر این، قیمت گاز طبیعی که برای تولید کود ضروری است در اروپا کاهش یافت و تولید کود بیشتری را در پی داشت.
بازگشت قیمت کود فسفات و اوره به قبل از تحریم‌ها
در اثر تنوع بخشی به مبادی واردات کود و سرمایه گذاری در تولید کود از طریق کاهش قیمت گاز، قیمت صادرات کود تا مارس ۲۰۲۳ به سطوح قبل از بحران اوکراین بازگشت. قیمت کود موریات پتاس[۱] با کاهش ۶۲ درصدی و کود اوره با کاهش ۶۶ درصدی به سطح سال ۲۰۲۱ بازگشت. قیمت دی آمونیوم فسفات[۲] و سوپر فسفات تریپل[۳] نیز در مقایسه با آوریل ۲۰۲۲ بیش از ۳۶ درصد کاهش یافت، اما در مقابل قیمت سنگ فسفات همچنان در حال افزایش بود.
پینوشت:
[۱] MOP
[۲] DAP
[۳] TSP
منبع:
سایت وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا
انتهای پیام/ کشاورزی
