دکتر احمد غفارزاده کارشناس و صاحب‌نظر مالیاتی در گفتگو با مسیر اقتصاد با مفید دانستن اخذ مالیات از املاک و خودروهای لوکس در مورد علت وضع مالیات بر املاک و خودروهای لوکس گفت: برای اینکه امنیت ثروتمندان از نظر اقتصادی تضمین شود، بهتر است تا خود آنها بخشی از ثروتشان را بدهند. زیرا شکاف طبقاتی بیشتر، امنیت آنها را بیشتر در معرض تهدید قرار میدهد.
عدم شفافیت مالیات پرداختی افراد ثروتمند
غفارزاده در ادامه اهمیت وضع مالیات بر دارایی گفت: موضوعی که بر اساس آن باید در کشور ما مالیات بر دارایی وضع شود، این است که عمده درآمدهای افراد ثروتمند، شفاف نبوده است.
وی افزود: بخش عمده این درآمدها بواسطه رانت بدست آمده و مالیاتی بابت این درآمدها دریافت نشده است، به صورتی که اگر اکنون از افرادی که دارایی های زیادی دارند، خوداظهاری مالیاتی خواسته شود و مشخص شود که این افراد به چه میزانی مالیات داده اند، خواهید دید که مالیات پرداخت شده در نسبت با ثروت آنها (که نشان دهنده انباشت درآمد آنان است) همخوانی ندارد. بدین نحو مشخص میشود که عمده این ثروت ها، بدون پرداخت حقوق دولتی (مالیات) ایجاد شده است.
مالیات سالانه املاک لوکس منبع درآمد پایداری برای شهرداری‌ها
دکتر غفارزاده با اشاره به نحوه اخذ مالیات بر دارایی بیان کرد: اگر مسئولیت اخذ این مالیات به شهرداری ها داده شود هم هزینه وصول آن پایین می آید و هم جذابیتش برای شهرداری ها به مراتب بیشتر است.
وی افزود: در رابطه با شناسایی نیز شرایط به نحوی است که شهرداری ها املاک را به خوبی میشناسند و تحت نظر دارند. همچنین می توان از این طریق برای شهرداری ها یک درآمد پایدار ایجاد کرد، زیرا شهرداری های ما اکنون با مشکل کمبود درآمد پایدار مواجهند (به غیر از درصدی از مالیات بر ارزش افزوده که به آنها داده میشود)، به نحوی که در دو سه دهه اخیر متاسفانه به سمت تراکم فروشی و نابود کردن شهرها رفته اند. همچنین با این اقدام میتوان به این فکر کرد که سهم ارزش افزوده آنها را کم کنیم (سه واحد از نه واحد مالیات بر ارزش افزوده به حساب شهرداری ها میرود).
تجربه مالیات تعاون ملی برای اخذ مالیات بر ثروت
دکتر غفارزاده با اشاره به تجربه قبلی در اخذ مالیات بر دارایی گفت: ما یک تجربه تلخ مالیات بر دارایی در سال ۱۳۶۸ (پس از جنگ تحمیلی) داریم که عنوان آن مالیات تعاون ملی بود. این مالیات در آن مقطع به خوبی اجرا و محقق نشد. دلیل این مسئله آن بود که در آن زمان بسترهای الکترونیکی وجود نداشت که اکنون این بسترها وجود دارد (سیستم یکپارچه مالیاتی و اطلاعات املاک و دارایی ها به صورت تجمیعی وجود نداشت).
وی افزود: امروز شرایط ما کاملاً متفاوت است و نسبت به سی سال گذشته زیرساخت‌های لازم وجود دارد. در آن زمان ما حتی نمی توانستیم از اداره ثبت اسناد، مشخصات املاک را بگیریم. هزینه وصول این مالیاتها (بویژه مالیات سالانه املاک) باعث می شده تا تمایلی برای اخذ آنها نباشد و سازمان هم در آن زمان به دنبال این مالیاتها نبود. همچنین با توجه به پایین بودن نرخهای مشخص شده و هزینه‌ای که به آن اشاره شد، سازمان مالیاتی به سراغ این پایه‌های مالیاتی نرفت. اما در مقطع کنونی و با توجه به نرخهای در نظر گرفته شده شرایط کاملاً متفاوت است و نرخهای جدید برای سازمان امور مالیاتی انگیزه ایجاد میکند.
ظرفیت بالقوه سامانه جامع املاک و اسکان کشور برای اخذ مالیات بر ثروت
وی افزود: در حال حاضر اگر سامانه جامع املاک و اسکان را مطابق با آنچه در ماده ۵۴ مکرر که اخیراً اصلاح شد آماده کنیم، آن وقت برای اخذ این مالیات و سایر مالیات هایی که بر املاک وضع میشوند مشکل خاصی نخواهیم داشت. بنابراین برای پایه های مالیاتی مذکور باید حداقلِ بار، بر دوش سازمان مالیاتی گذاشته شود و شرایط تا حد مطلوبی برای اخذ این پایه ها فراهم شود. در مقطع کنونی می توان با حداقل هزینه این مالیات ها را وصول کرد.
آسانی اخذ مالیات سالانه خودروهای لوکس
دکتر غفارزاده در مورد ساز و کار اجرایی مالیات بر دارایی گفت: برای مالیات سالانه خودرو مشکل خاصی نباید وجود داشته باشد زیرا تمام خودروهایی که در کشور هستند حتی خودروهایی که در مناطق آزاد هستند، دارای پلاک و قابل شناسایی هستند و نیروی انتظامی نباید منعی برای در اختیار گذاشتن این اطلاعات به سازمان امور مالیاتی داشته باشد.
این مالیات از مالیات‌های بسیار کم هزینه است و مانند عوارض سالیانه خودرو میتوان از این خودروها به راحتی مالیات گرفت. اگر این مالیات به ازای هر اتومبیل بررسی و گرفته شود در مقایسه با حالتی که بر اساس خانوار بررسی و اخذ شود، سهل‌تر است. بدین نحو به راحتی می توان این مالیات را وصول کرد و حتی مانند عوارض سالیانه خودرو می توان وصولش را برون سپاری کرد.
برای شبه کاخ‌ها نمی‌توان ارزش معاملاتی را در اخذ مالیات مبنا قرار داد
دکتر غفارزاده در رابطه با مبنای ارزش‌گذاری املاک لوکس گفت: شبه کاخ ها در کشور را نمی‌توان بر اساس ارزش معاملاتی ارزش گذاری کرد زیرا اینها ارزش ویژه‌ای دارند. پیشنهاد این است که برای موارد خاص در قانون، روش استفاده از کارشناس در نظر گرفته شود. برخی از خانه ها نیز به واسطه نوع معماری و نیز کاربرد مواد و مصالح خاص و به دلیل اینکه قابل مقایسه با سایر خانه ها نیستند، باید ارزیابی شوند. شاید نسبت این خانه‌ها به کل، یک در هزار باشد و میتوان برای این ها از نظر کارشناسان خاص استفاده کرد. در قانون ارث هم چنین حالتی برای دارایی های خاص وجود دارد.
دولت دوازدهم عزمی برای اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم نداشت
دکتر غفارزاده گفت: سیاست دولت این بود که لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم را ندهد و به همین علت کند عمل میکرد و در نهایت لایحه را رها کرد.
ایشان به عنوان یک کارشناس مالیاتی که با ارائه طرح مالیاتی موافق نیستند، گفت: با توجه به اینکه قوانین مالیاتی عمدتاً دایره شمول گسترده‌ای دارند و ایرادات آنها سریع مشخص میشود؛ لذا باید به خوبی روی آنها کار شود و ضرورت این را می رساند که از طرف خود سازمان مربوطه مطرح شود. پیشنهادها در حوزه قوانین مالیاتی به بررسی کافی و جامعی نیاز دارند لذا نباید با عجله و بدون بررسی لازم تصمیمات گرفته شود.
درآمدهای نفتی مانع حرکت به سمت اصلاح ساختاری در نظام مالیاتی
دکتر غفارزاده گفت: مطابق با تجربه چهل ساله بنده مشکلی که در زمینه مالیات داریم این است که هر زمانی که درآمدهای نفتی ما پایین می آمد به سراغ اصلاحات ساختاری در مالیاتها می رفتیم، و زمانی که درآمدهای نفتی مجددا افزایش پیدا میکرد اصلاحات را فراموش می کردیم. در ۴۰ سالی که بنده فعالیت های مالیاتی داشته ام این اتفاق چندین بار افتاده است.
وی در پایان افزود: این بار اراده حاکمیت با دفعات قبل متفاوت است و کسی مخالف این نیست که ما واقعاً به سراغ مالیات برویم. به ویژه تجربه تحریم های اخیر باعث شد که بدنه حاکمیت همگی به این باور برسند که باید به سراغ اتکا به درآمدهای مالیاتی برویم. اکنون اراده انجام این کار وجود دارد و اگر اراده باشد انجام این کار با استفاده از بسترهای الکترونیکی کار سختی نیست.
انتهای پیام/ مالیات
