به گزارش مسیر اقتصاد با توجه به نیاز بخش‌های مختلف اقتصاد به سرمایه و نقدینگی، سرمایه‌گذاری زیرساختی یکی از چالش‌های اساسی توسعه زیرساخت ها در هر کشور است. صندوق‌های بازنشستگی در کشورهای مختلف هرکدام تا حدودی در بخش زیرساختی سرمایه‌گذاری نموده اند؛ با این وجود کمیت و کیفیت سرمایه‌گذاری آن‌ها در این بخش تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارد. در ادامه وضعیت سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی کانادا، استرالیا، آمریکا، کره جنوبی و همچنین برخی صندوق‌های فعال در اتحادیه اروپا در بخش زیرساختی بررسی می‌شود.
با توجه به چنین بررسی‌هایی انتظار می‌رود که حرکت مثبت آغاز شده به سمت شرایط مطلوب به واسطه رشد صندوق‌های بازنشستگی، روندهای خصوصی سازی و تغییر قاعده‌گذاری‌ها تمایل سرمایه گذاران سازمانی از جمله صندوق‌های بازنشستگی را برای ورود به سرمایه گذاری زیرساختی افزایش دهد.
نقش آفرینی صندوق‌های بازنشستگی کانادا به عنوان مجری اصلی پروژه‌های زیرساختی
صندوق‌های بازنشستگی کانادا جزو فعال‌ترین صندوق‌های بازنشستگی در جهان اند که برخی از آن‌ها بیش از ۱۰ درصد از سرمایه گذاری‌های خود را در بخش زیرساختی انجام داده‌اند. در طول سالیان متمادی صندوق‌های بازنشستگی کانادا دانش، تجربه و تخصص کافی را برای ورود به سرمایه گذاری زیرساختی به صورت مستقیم کسب نموده‌اند. عملکرد این صندوق‌ها تنها به مشارکت در طرح‌های زیرساختی به عنوان یکی از سرمایه گذاران محدود نمی‌شود. این صندوق‌ها می‌توانند به عنوان مجری اصلی بسیاری از پروژه‌های زیرساختی پس از شرکت در مناقصه‌ها و رقابت با سایر سرمایه‌گذاران، راهبری و هدایت پروژه را بر عهده بگیرند.
سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها با هدف مصونیت در برابر تورم
به علاوه، این صندوق‌ها برای بررسی کارشناسی ابعاد سرمایه گذاری زیرساختی در بخش‌های مختلف و چگونگی بازدهی و ریسک سرمایه گذاری در آن‌ها به مجموعه‌های تحقیقاتی نیازمندند که هم اکنون در داخل این صندوق‌های بازنشستگی چنین مجموعه‌هایی شکل گرفته است. اغلب این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری خود به مشاوران بیرون از مجموعه یا کمک‌های دولت وابسته نیستند.
برای بزرگترین سرمایه گذاران کانادایی سرمایه گذاری در بخش زیرساخت به عنوان بخشی مجزا از سایر دارایی‌ها و سرمایه گذاری‌ها به حساب می‌آید. این بخش از سرمایه آن‌ها که به تورم حساس است و ارزش آن با روندهای تورمی تغییر می‌یابد، حاشیه امنی برای صندوق‌های بازنشستگی ایجاد می‌نماید تا بتوانند با وجود رشد تورم و افزایش تعهدات خود، هزینه تعهدات را از سود سرمایه خود بپردازند.
یک دهه سابقه سرمایه گذاری زیرساختی صندوق‌های بازنشستگی در استرالیا
صندوق‌های بازنشستگی استرالیا نیز نقشی فعال در بخش زیرساخت دارند. بیش از ۱۰ سال پیش اولین صندوق‌های بازنشستگی استرالیا سرمایه‌گذاری زیرساختی را آغاز نمودند و تاکنون حجم مشارکت بسیاری از آن‌ها در بخش زیرساختی به بیش از ۱۰ درصد می‌رسد.
اندازه بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی استرالیا به آن‌ها امکان سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه‌های زیرساختی را نمی‌دهد. در چنین مواردی صندوق می‌تواند از راه‌های غیر مستقیم مانند خرید سهام شرکت‌ها و پروژه‌های مختلف در بورس، در آن‌ها سرمایه‌گذاری نماید.
افزایش سرمایه گذاری زیرساختی همگام با بلوغ صندوق‌های بازنشستگی آمریکا
سرمایه‌گذاری زیرساختی صندوق‌های بازنشستگی آمریکا در گذشته بسیار اندک بود؛ این سرمایه گذاری‌های محدود نیز عمدتا در بخش انرژی انجام می‌شد. پیشرفت‌های اخیر در بازار زیرساخت‌ها سرمایه گذاران را به ورود در این بخش ترغیب نموده‌است.
به نظر می‌رسد با بلوغ و تکامل سرمایه گذاران و همچنین بازار زیرساخت، اقبال به سرمایه‌گذاری زیرساختی نیز بیشتر می‌شود. هنوز به عقیده برخی سرمایه گذاران خطر(ریسک) سرمایه‌گذاری زیرساختی از بسیاری از انواع سرمایه‌گذاری بیشتر است. دارایی‌های زیرساختی سرمایه‌گذاران معمولا جزو بخشی از سرمایه محسوب می‌شود که به تورم حساس است و متناسب با آن رشد می‌نماید. غیر از تعداد معدودی از صندوق‌های بازنشستگی عمومی که مستقیما به بخش زیرساخت ورود نموده‌اند، عمده سرمایه گذاران آمریکایی در حوزه بازنشستگی از طریق این صندوق‌ها سرمایه گذاری انجام می‌دهند.
سهم کمتر از ۳ درصدی سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت اروپا
علیرغم بلوغ بازار زیرساخت‌ها خصوصا در کشورهایی چون بریتانیا، فرانسه و اسپانیا، سرمایه گذاران اروپایی به تازگی به بخش زیرساختی ورود کرده‌اند و آن را به عنوان بخش مجزایی از سایر سرمایه‌های خود در نظر می‌گیرند. سابقه سرمایه‌گذاری زیرساختی در اروپا تنها ۵ سال است. اگرچه اقبال سرمایه‌گذاران به این بخش در حال افزایش است، اما سهم کنونی آن‌ها از این بازار بسیار محدود ومعمولا بین ۱ تا ۳ درصد از دارایی‌هاست.
در اروپا عمده صندوق‌های بازنشستگی به صورت غیرمستقیم در سرمایه‌گذاری زیرساختی مشارکت می‌کنند و از تجربه و تخصص پیشروان و خبرگان این حوزه بهره‌مند می‌شوند. تنها صندوق‌های بازنشستگی معدودی توانایی لازم برای سرمایه گذاری مستقیم در بخش زیرساخت را دارند.
عبور از نگاه به سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت به عنوان وظیفه دولت
دیدگاه رایج در مورد سرمایه‌گذاری زیرساختی در کره جنوبی نوعی سرمایه گذاری بوده‌‌است که علیرغم اهمیت زیاد برای کشور، در تامین سود مورد نیاز سرمایه گذاران دچار مشکلات متعددی است و کسب سود در آن موانع خاص خود را داراست. بنابراین سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها همواره به عنوان وظیفه دولت تلقی می‌شده‌است. با ورود سرمایه بخش خصوصی به زیرساخت‌ها در انتهای دهه ۹۰، فرصت‌های سرمایه گذاری جدیدی پیش روی سرمایه گذاران کره ای قرار گرفت. اخیرا بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی عمومی کره به سرمایه گذاری در زیرساخت‌های کشورهای دیگر روی آورده‌اند.
منبع: سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی OECD ؛ plink.ir/C889n
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
