به گزارش مسیر اقتصاد بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی یکی از بزرگترین نهاد های غیر دولتی در ایران است که در اسفند ماه سال ۵۷ به دستور رهبر کبیر انقلاب تشکیل شد. همانطور که در قسمت اول این مجموعه گزارش اشاره شد، بنیاد مستضعفان با هدف تملک دارایی های خاندان پهلوی و وابستگان آن ها جهت استفاده برای اقشار محروم و مستضعف جامعه تشکیل گردید. ریاست این نهاد تا کنونن بر عهده ۶ نفر بوده است که محمد سعیدی کیا به عنوان آخرین نفر از سال ۹۳ تا کنون، عهده دار این مسئولیت بوده است.
در این قسمت، به اساسنامه بنیاد مستضعفان که در آخرین مرحله در سال ۱۳۸۳ مورد اصلاح قرار گرفته است و همچنین اهداف و فعالیت های این نهاد می پردازیم.
اساسنامه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی
به منظور تمركز اموال خاندان پهلوي و همه كساني كه با وابستگي به اين خاندان ثروت هاي نامشروع به دست آورده اند و دادگاه انقلاب حكم استرداد اموال مزبور را صادر كرده و مي كند و تملك آن ها از طرف مستضعفان و به مصرف رساندن همه درآمدهاي آن اموال در راه بهبود وضع زندگي و به خصوص مسكن آنان به امر حضرت آيت الله العظمي آقاي خميني و با تصويب شوراي انقلاب موسسه اي به نامه بنياد مستضعفان تشكيل و طبق مواد اساسنامه و مقررات آيين نامه هاي مربوطه كه بر مبناي اساسنامه تهيه مي شود اداره مي گردد .
اساسنامه ي بنياد در تاريخ ۰۷/۰۴/ ۱۳۵۸تهيه و تدوين گرديد و اصلاحيات مربوطه در تاريخهاي ۲۱/۴/۱۳۵۹، ۲۷/۸/۷۶، ۱۱/۵/۱۳۷۹ و ۶/۳/۱۳۸۳ اعمال گرديده است. جديدترين اساسنامه بنياد مستضعفان در سال ۸۳ در قالب ۱۹ ماده تدوين گرديده است که در ادامه بهه چند مورد از مواد این اساسنامه اشاره خواهد شد.
ماده ۲: تأسيس
بنياد ازتاريخ ۹/۱۲/۵۷ با حكم حضرت آيت الله العظمي امام خميني وليامر مسلمين و رهبركبير انقلاب اسلامي براي مدت نامحدود، تشكيل گرديده است.
ماده ۴: شخصيت حقوقي واستقلال مالي
بنياد نهادي است نشأت گرفته از انقلاب اسلامي، غيرانتفاعي، داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي، اداري و استخدامي كه تحت نظارت عاليه مقام معظم رهبري و طبق مقررات اين اساسنامه وآئين نامه هاي داخلي اداره مي شود.
ماده ۶: اهداف كلي بنياد
اهداف كلي بنياد عبارتست از کمک به ارتقاء سطح زندگی مادی, معنوی و فرهنگی مستضعفان و محرومین جامعه همراه با اداره بهینه دارائی های تحت پوشش و با حضور مؤثر در صحنههاي اقتصادي در چارچوب سياستهاي كلي نظام.
ماده ۸: وظايف كلي بنياد در زمينه هاي اقتصادي و محرومان به قرار زير است :
الف) وظايف كلي در زمينه فعاليتهاي اقتصادي:
- تقويم و حفظ و اداره اموال و در صورت نياز تبديل آنها به داراييهاي مولد.
- حفظ اشياء، اسناد و مدارك تاريخي و بهره برداري ازآن ها در جهت رشد فرهنگي كشور.
- اداره بهينه واحدهاي اقتصادي، ادغام و تبديل و توسعه آن ها با هدف حضور در صحنه هاي داخلي و بين المللي.
- توسعه توان اقتصادي بنياد و نيز انجام فعاليت هاي توليدي وخدماتي به منظور افزايش توليد ملي، كسب درآمد، توسعه فضاي رقابتي و كمك به اجراي اهداف و سياست هاي دولت جمهوري اسلامي ايران.
ب ) وظايف كلي كمك به محرومان :
- انجام فعاليتهاي امدادي وعام المنفعه به منظور كاهش محروميت مستضعفان در چارچوب تدابير ابلاغي مقام معظم رهبري.
ماده ۹: اركان
اركان بنياد عبارتند از :
– هيأت امناء
– رئيس بنياد
– حسابرس و بازرس (ركن نظارتي)
ماده ۱۱: حسابرس و بازرس (ركن نظارتي)
وظايف حسابرس و بازرس( ركن نظارتي) بنياد بعهده معاونت نظارت و حسابرسي دفتر مقام معظم رهبري است كه اعم از حسابرسي و كنترل هاي برنامه اي، بودجه اي، مقرراتي و بازرسي هاي موردي و نوبه اي مي باشد.
ماده ۱۲: رئيس بنياد
رئيس بنياد با حكم مقام معظم رهبري منصوب و به عنوان بالاترين مقام اجرائي بنياد، مسئول انجام واجراي كليه امور و هدايت فعاليت ها و حفظ حقوق و منافع بنياد است، وي وظايف خود را در چارچوب اين اساسنامه و مصوبات هيأت امناء انجام خواهد داد.
ماده ۱۵: دفاتر و محاسبات
الف) سال مالي بنياد ازاول فروردين ماه هرسال شروع و در آخر اسفند ماه همان سال پايان خواهد گرفت.
ب ) دفاترحسابه اي بنياد درمحل اصلي استقرار آن نگهداري خواهد شد و در كليه اوقات متعارف جهت اعمال نظارت در دسترسس حسابرس وبازرس خواهد بود.
ج ) صورتحساب هاي مالي كه حساب سالانه بنياد را تشكيل مي دهند شامل ترازنامه، حساب سود و زيان و تغييرات وضعيت مالي وو گردش وجوه خواهد بود. اين صورتحساب ها مطابق قواعد و رسوم متداول، توسط رئيس بنياد تهيه و به همراه گزارش عملكرد سالانه به حسابرس و بازرس بنياد تسليم خواهد شد. حسابرس و بازرس سپس گزارش خود را حداكثر ظرف يك ماه به هيأت امناء تسليم خواهد نمود.
د ) تدوين دفاتر و ارائه گزارشات مالي بنياد بايستي به طريقي انجام شود كه حسابها و عملكرد سال قبل بنياد حداكثر تا آخر تيرماه بهه تصويب هيأت امناء برسد و حسابهاي تجميعي بنياد و واحدهاي تابعه( كه به تصويب مجامع ذيربط رسيده باشد ) و عملكرد كل بنياد به همراه اظهارنظر حسابرس و بازرس حداكثر تا پايان مهر ماه به هيأت امناء تقديم و به تصويب هيأت امناء برسد.
ه ) تصويب حساب هاي بنياد توسط هيأت امناء به منزله تأييد و قبول عملكرد مديران و تصفيه حساب سالانه آنها بوده و قطعي و لازمم الاجرا خواهد بود.
ماده ۱۶: تمركز وجوه
خزانه بنياد به نحوي كه كليه درآمدهاي بنياد از جمله سود حاصل از سرمايه گذاري ها و فروش اموال منقول وغيرمنقول و وجوه حاصل از ماليات هاي مأخوذه از تمام واحدهاي تابعه در آن تمركز يابد به وجود مي آيد.
تبصره : برداشت از حساب هاي تمركزي براي هر منظور از جمله هزينه ها (محرومين وستادي)، سرمايه گذاري ها و طرح هاي توسعه در چارچوب آئين نامه خاصي است كه به تصويب مقام معظم رهبري خواهد رسيد.
ماده ۱۷: محدوديت ها
الف) معاملات بنياد با رؤسا و مديران و اقارب سببي و نسبي آنها تا درجه سوم اعم از مستقيم وغيرمستقيم ممنوع خواهد بود.
ب ) انجام معاملات نظير معاملات بنياد كه متضمن رقابت با عمليات بنياد باشد، براي مديران و مسئولين بنياد ممنوع است.
ج ) اعطاي هرگونه تخفيف و واگذاري بلاعوض اموال و يا اعطاي وام و اعتبار به مؤسسات و اشخاص در حداقل ضرورت و بر مبنايي ضوابط مصوب هيأت امناء مجاز ميباشد.
د ) اعطاي وام واعتبار به مديران و مسئولين بنياد صرفاً بر مبناي آئين نامه اي است كه به تصويب هيأت امناء خواهد رسيد.
تبصره : حدود و ثغور محدوديتهاي فوق را هيأت امناء تعيين ميكند.
ماده ۱۸:
انحلال، تصفيه و يا ادغام بنياد با نظر مبارك مقام معظم رهبري است.
ماده ۱۹:
اين اساسنامه در (۱۹) ماده و (۹) تبصره در تاريخ ۱۳۷۹/۵/۱۱ به توشيح مقام معظم رهبري حضرت آيتالله خامنهاي(مدظلهالعالي) رسيد و اجازه فرمودند رئيس بنياد نسبت به ثبت و اجراي آن اقدام نمايد. با تصويب اين اساسنامه كليه مقررات مغاير آن ملغي خواهدد بود.
اهداف اصلی بنیاد مستضعفان در برنامه میان مدت پنجم (۹۵-۹۷) در حوزه های زیر تعریف می شود:
- كمك به رفع استضعاف و محرومیت مناطق محروم و افزایش توانمندی برای ارتقاي سطح زندگي مادي، معنوي و فرهنگي مستضعفان و محرومان جامعه
- رشد بازده کل اقتصادی گروه و بهينه نمودن سبد دارايي ها و سهام
- توسعه سرمايه انساني و فناوري
- استفاده از ذخایر فرهنگی بنیاد برای عرضه محصولات فرهنگی-تاریخی به جامعه
در همین زمینه محمد سعیدیکیا در نشست خبری سال گذشته با بیان اینکه بنیاد مستضعفان در ۳ بخش اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی و محرومیتزدایی فعالیت میکند، اظهارداشت: علت وجودی بنیاد رفع استضعاف و محرومیت زدایی است و تلاش ما در بخش اقتصادی با هدف رفع محرومیت انجام میشود.
فعالیت های اقتصادی
بنياد مستضعفان دارای چندين شرکت زير مجموعه مي باشد که در عرصه های مختلف اقتصادی مشغول به فعاليت مي باشند. فعاليت های شرکت های مذکور در بخش های خدمات، صنعت و معدن، انرژی، ساختمان و کشاورزی طبقه بندی مي شوند.
فعالیت های اقتصادی بنیاد مستضعفان، مجموعه اي از فعاليت های توليدی و خدماتی در داخل و خارج از کشور است كه توسط شركت ها و واحد هاي تحت پوشش بنياد به منظور حداکثر نمودن ارزش ترکيب بهينه دارائی و سهام همچنين رشد بازده کل اقتصادی صورت مي پذيرد.
فعالیت های فرهنگی
فعالیت های فرهنگی بنیاد مجموعه اي از خدمات آموزشي ، مطالعاتي ، پژوهشي و فرهنگي است كه با هدف رشد سرمايه انساني و توسعه تحقيقات و فناوري كاربردي و نيز حفظ و بهره برداری از اشياء، اسناد و آثار تاريخی و موزه ای صورت مي پذيرد.
عمده فعاليت هاي فرهنگي شامل حفظ ونگهداری از اسناد ومدارک، تالیف کتاب ومقاله پژوهشی و همچنین پژوهش و اطلاع رساني اختصاص می یابد.
فعالیت های محرومیت زدایی
فعالیت های اجتماعی بنیاد مجموعه اي از خدمات به منظور كمك به ارتقاي سطح زندگي مادي، معنوي و فرهنگي مستضعفان و محرومان جامعه مي باشد. گسترش اين امر با استفاده از روش غير مستقيم مي باشد.
در گزارش های بعدی، توضیحات بیشتری در خصوص کم و کیف هر یکی از این فعالیت ها و وظایف بنیاد مستضعفان ارائه خواهد شد.
بسمه تعالی
باسلام
لطفا بفرمایید محجورینی که سند تک برگ املاکی که بنام ایشان صادرگردید و مالکیت آن ملک به نام بنیاد علوی باشد در زمان فروش به اذن مرجع قضایی باید مبلغی به بنیاد علوی پرداخت کنند یا خیر؟