سعید نوری کرم کارشناس انرژی با اشاره به جزئیات طرح اختصاص بنزین سهمیه‌ای به افراد در گفت‌و‌گو با مسیر اقتصاد گفت: بر اساس طرح اختصاص بنزین سهمیه‌ای به افراد، به هر فرد بر اساس کد ملی ۱۵ لیتر بنزین سهمیه‌ای تخصیص می‌یابد که فرد می‌تواند در طول ماه آن را با قیمت ۱۵۰۰ تومان به ازای هر لیتر از جایگاه‌ها خریداری یا مابه‌التفاوت قیمتی آن با نرخ سه هزار تومان را دریافت نماید. این طرح در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس برای سال ۱۴۰۲ مطرح شده بود که در نهایت مورد تصویب صحن علنی قرار نگرفت.
طرح اختصاص بنزین سهمیه‌ای به افراد چه ایراد‌هایی دارد؟
این کارشناس انرژی با اشاره به ایراد‌های طرح اختصاص بنزین سهمیه‌ای به افراد تصریح کرد: چهار نقد اساسی به این طرح وارد است. در درجه اول امروزه اختلاف قیمت صادراتی بنزین با قیمت فروش آن در جایگاه‌ها، یارانه تلقی میشود، در صورتی‌که قیمت‌گذاری فرآورده‌ای همچون بنزین که دولت در ازای اعطای نفت به پالایشگاه‌های داخلی آن را تأمین میکند، نباید با مفهوم یارانه یکسان تلقی شود. در واقع این اقدام و اقدام‌های مشابه سبب ایجاد چالش‌ها و مسائلی در خصوص تعیین قیمت بنزین در آینده خواهد شد و فرمول تعیین قیمت بنزین را بیش از گذشته پیچیده خواهد کرد.
نوری کرم در ادامه بیان کرد: نکته دوم مربوط به افزایش تعداد ذی‌نفعان افزایش قیمت بنزین است. در واقع اختصاص بنزین سهمیه‌ای به افراد فاقد خودرو که حدود ۴۵ درصد جمعیت کشور را شامل میشود؛ آنان را به ذی نفعان افزایش قیمت آزاد بنزین یا به عبارت بهتر افزایش اختلاف بین قیمت آزاد و قیمت سهمیه‌ای بنزین تبدیل میکند که در واقع همین نکته می‌تواند افزایش پیچیدگی معادلات قیمت‌گذاری بنزین در چنین شرایطی را نشان دهد.
طرح اختصاص بنزین سهمیه‌ای، موجب نادیده گرفته شدن الگوی تعرفه‌گذاری پلکانی میشود
وی در ادامه با اشاره به ایجاد بازار ثانویه برای خرید و فروش بنزین و افزایش سوداگری در این بازار افزود: نقد سوم که در راستای نقد دوم است؛ مربوط به شکل‌گیری بازارهای مخرب دیگر بوده که به‌نوبه خود دارای مخاطراتی از جمله افزایش قیمت آزاد بنزین و افزایش هزینه‌های کنترل مصرف است.
نوری کرم در پایان خاطرنشان کرد: نقد چهارم که مهم‌ترین نقد تلقی میشود؛ این است که طرح اختصاص بنزین سهمیه‌ای به افراد به معنای نادیده گرفته شدن الگوی تعرفه‌گذاری پلکانی و عدم توجه به مدیریت مصرف سوخت است. چرا که استفاده از الگوی تعرفه‌گذاری پلکانی برای بنزین، روشی برای مدیریت مصرف در کنار جلوگیری از افزایش فشار اقتصادی بر اقشار کم درآمد صاحب خودرو است.
انتهای پیام/ انرژی
لطفا مورد اول را توضیح دهید
تعرفه پلکانی درستر هست از هنه بهتر این پلکانش را افزایش بدهند اکر از یک سطحی بالاتر رفت دیگه جهانی و با نرخ دلار حساب بشه
حل مشکل آلودگی، خشکسالی و تورم و کمبود سوخت و پایین بودن حقوقها
متاسفانه شرایط اقتصادی برای مردم دشوار شده و این موضوع امنیت مردم و حاکمیت را تهدید می¬کند.
از طرفی اگر قیمت بنزین و دیگر حاملهای انرژی بالا رود ، مردم متحمل فشار اقتصادی میشوند، اما از سوی دیگر، اگر قیمت گذاری به همین روش کنونی بماند، آسیب و زیان آن برای مردم و کشور بسیار بیشتر است (به دلایل زیر). راه حل:
این منابع متعلق به همه مردم است، پیشنهاد میکنم برای اینکه مردم در صرفه جویی منابع مشارکت بیشتری کنند: ۱- دولت صرفه جویی را از بودجه خود و نهادهای حاکمیتی شروع کند. ۲- بخشی از درآمد صادراتی آنها با مشارکت بخش خصوصی با قیمت جهانی، مستقیما به مردم برسد و بخشی دیگر بصورت شفاف در بودجه دولتی، صرف رفاه و پیشرفت کشور گردد.
به همین خاطر با سهمیه بندی (ارائه سهمیه به هر کد ملی ) و اصلاح تدریجی و پلکانی شدن قیمت بنزین و دیگر حاملهای انرژی در بازار بهینه‌سازی و خرید و فروش سهمیه توسط مردم موافقم. اگر درست و حساب شده اجرا شود، این نتایج را در پی دارد: ۱- حل مشکل مصرف بالا و غیر بهینه و ناترازی سوخت ۲- کاهش کسری بودجه دولت که منشا اصلی تورم است ۳- به کاهش ترافیک خیابانها و آلودگی شدید هوا و در نتیجه، بحران عظیم خشکسالی (افزایش بارندگی پس از هر دوره کاهش رفت و آمد و مصرف سوخت ، مثلا سال ۹۸ و ۹۹ و عید نوروز سالهای گذشته استان تهران یکی از نشانه های این موضوع است) و مرگ و میر فراوان ناشی از آن منجر میشود ۴-اصلاح قیمت باعث بهینه سازی مصرف انرژی و جایگزینی خودروهای فرسوده و سرمایه گزاری و اشتغال بیشتر و افزایش سطح دستمزدها می گردد ۵- به عدالت اجتماعی بیشتر می¬انجامد
در صورتی که فقط سهمیه دریافت شده از دولت قابل فروش باشد، میتوان از دلالی هم جلوگیری کرد.
در زمینه دیگر حاملهای انرژی و کالاها هم سهمیه قابل مبادله به مردم داده شود . اینکار همچنین باعث اصلاح الگوی مصرف میگردد و مردم نتیجه برنامه ریزی و صرفه جویی را بطور مستقیم دریافت کنند.
باید همه به دولت کمک کنیم شرایط و علت این کار را برای مردم توضیح دهد، و این اصلاحات را با کمک کارشناسان با تجربه و یک برنامه جامع به سرانجام برساند، پیش از آنکه دیرتر شود و از روی انفعال و اجبار بخواهد کاری انجام دهد. اگر در این اصلاحات تاخیر کنیم، در اثر به هدر روی منابع و قاچاق، شرکتها، تامین کنندگان و منابع کشور ورشکسته شده و دچار قحطی خواهیم شد.
البته در کنار اصلاح و بروز بودن قیمت انرژی و سوخت، بهتر است سیاستهای تکمیلی دیگری مانند کوپن یا کارت مواد غذایی و سهمیه حمل و نقل عمومی و حذف قیمت گذاری دستوری انجام گیرد.
کیفیت خودروها در کشور ما پایینتر است و بیشتر افراد مصرف بالای بنزین و ناترازی آنرا را به گردن خودرو سازان می اندازند
- اما این پرسشها مطرح است که علت ناترازی گاز و برق چیست؟ آن هم مقصر خودروسازان است؟
- آیا خودروهای خارجی موجود در ایران ( مثلا مزدا ، هیوندا و خودروهای چینی) هم مصرف پایینی دارند؟
بهترین ماشیهای دنیا هم توی خیابونهای پر ترافیک و حرج و مرج ایران ( با این فرهنگ رانندگی) مصرفشون بالا هست و حدود ۲ برابر میزان اعلامی کارخونه هست
درسته که ماشیای داخلی بی کیفیت هستن ولی علت اصلی مصرف بالای سوخت و آلودگی شدید هوا و در نتیجه خشکسالی و مرگ و میر ناشی از آلودگی همین ترافیک شدیده و مصرف غیر بهینه سوخت و انرژیه ( بنزین، گاز و برق و...)
اما مصرف بنزین خودرو پراید و تیبا در ترافیک سنگین بین ۸ تا ۹ لیتر است
مصرف خودرو هیوندای I20 و رنو کپچر بعنوان خودروهای کم مصرف خارجی در همین شرایط ترافیک شدید خیابانها ( و نه خیابانهای پاریس و کیفیت بنزین آنجا) نیز ۸-۹ میباشد، اگر چه خودروهای سمند و پژو بیشتر است. پس علت چیز دیگری است
علت اصلی مصرف بالا ، ترافیک سنگین خیابانها و علت ترافیک.....
حتی اگر همه خودروهای مملکت هم برقی بودن باز هم این مشکلات حل نمیشدن، چونکه برخلاف تصور خیلیا برق لازم برای شارژ خودرو خیلی خیلی بالاتر از تصور عامه هست و این میزان برق برای این همه استفاده غیر بهینه از خودرو اونقدر زیاد هست که خیلی بیشتر از الان کمبود برق و همینطور آلودگی ناشی از سوخت نیروگاهها خواهیم داشت.
همه این مشکلات بخاطر اینه که با سیاست گذاری غلط اقتصادی و انرژی و و قیمت دستوری انرژی ، مردم انگیزه ای برای مصرف بهینه ندارن ، یعنی نفع اقتصادی براشون نداره، برعکس،صاحبان خودرو انگیزه بالا برای مصرف بیشتر دارند
علت اصلی ترافیک، مصرف بالای انرژی و سوخت و در نتیجه آلودگی هوا و خشکسالی، قیمت دستوری آن است که باعث شده هیچکس انگیزه ای اقتصادی برای صرفه جویی و مصرف بهینه نداشته باشد، راه حل آن: پرداخت سهمیه قابل مبادله انرژی و سوخت بر اساس کد ملی بسیار به سود همه مردم و دولت است و بسیاری از معضلات اقتصادی و زیست محیطی کشور را حل میکند
بسیار فنی و دقیق. احسنت