به گزارش مسیر اقتصاد سازمان تجارت جهانی از دهه ها قبل و با هدف ثبات بخشی به عرصه تجارت بین الملل آغاز به کار کرده است.
در واقع هدف کشورهای جهان از راه اندازی این سازمان و سپردن رهبری عرصه تجارت جهانی به آن، فراهم شدن امکان تجارت منصفانه و ملزم شدن همه کشورهای جهان به قوانین یکپارچه این سازمان بوده است.
WTO هیچ قدرتی در الزام کشورها به اجرای قوانین ندارد
اما تحولات اخیر در سطح جهان، عدم توانایی WTO در ملزم نمودن کشورهای جهان به اجرای قوانین تجاری را عیان ساخته است.
دلیل این امر در این واقعیت نهفته است که در قواعد سازمان تجارت جهانی یک استثناء به نام «امنیت ملی» وجود دارد که بر اساس آن کشورهای جهان می توانند در زمانی که اجرای قواعد تجاری را برخلاف امنیت ملی خود بدانند، از اجرای آن ها سر باز بزنند.
کارشناسان بین المللی معتقدند این استثناء که در قواعد سازمان تجارت جهانی در نظر گرفته شده است، به کلی توانایی سازمان تجارت جهانی در الزام کشورها به اجرای قوانین را با مخاطره مواجه نموده است.
به طور خاص تحریم های تجاری که درخصوص بحران های اوکراین و قطر رخ داد و یا اقدامات دو سال اخیر دولت آمریکا در زمینه افزایش تعرفه های گمرکی، همگی با استفاده از قید امنیت ملی انجام گرفته است و به همین دلیل سازمان تجارت جهانی نتوانست کوچکترین تأثیری در آن ها داشته باشد.
بحران اوکراین و قطر نمونه واضح عدم توانایی WTO در ثبات بخشی به عرصه تجارت
به طور خاص در طول سال های اخیر مسئله بحران اوکراین موجب شد کشور روسیه تحریم های تجاری متعددی علیه اوکراین وضع نماید و در مقابل اوکراین و در کنار آن دیگر کشورهای اروپایی و آمریکا نیز تحریم های تجاری و اقتصادی گسترده ای علیه روسیه وضع نمایند. این تحریم های تجاری به وضوح خلاف قواعد سازمان تجارت جهانی بودند اما این سازمان در عمل نتوانست هیچ اقدام مؤثری برای الزام طرفین به رعایت این قواعد انجام دهد؛ چراکه ادعای طرفین در این زمینه اقدام در راستای امنیت ملی عنوان شده است.
نمونه واضح دیگر در این زمینه بحران کشور قطر است. قطر از اواسط سال گذشته میلادی، حدود ۱۷ ماه قبل تا به حال با تحریم های یکجانبه دیگر کشورهای عربی به رهبری عربستان مواجه شده است.
این کشور در اوایل وضع تحریم ها شکایتی همه جانبه را در سازمان تجارت جهانی علیه کشورهای عربی تحریم کننده مطرح کرد، اما این شکایت بازهم به بهانه امنیت ملی از دستور کار کنار گذاشته شد و در عمل WTO هیچ اقدامی برای قطر انجام نداد.
شکایت بی فایده دیگر قطر از عربستان در WTO
ناتوانی WTO در الزام کشورها به اجرای قوانین بار دیگر در هفته گذشته و در جریان شکایت دیگر قطر از عربستان نمایان شد. در جریان این شکایت مقامات قطری مدعی شده اند عربستان حق انحصاری شبکه ورزشی بین اسپورت قطر در زمینه مخابره برنامه در منطقه منا را زیر پا گذاشته و با راه اندازی یک شبکه داخلی، برنامه های آن ها را دزدیده و به نام خود در این منطقه مخابره نموده است.
این اقدام عربستان به وضوح خلاف قواعد تجارت جهانی است تا جایی که حتی مقامات فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا نیز در این زمینه موضع گیری نموده و حق را به طرف قطری داده اند.
در جریان این شکایت قطر در سازمان تجارت جهانی که به تازگی مطرح شده است، نمایندگان ترکیه و اتحادیه اروپا از این کشور طرفداری کرده اند اما نمایندگان کشورهایی همچون آمریکا، بحرین، مصر و امارات به پشتیبانی از عربستان پرداخته اند.
مقامات عربستانی در جریان این شکایت به وضوح مطرح کرده اند که اقدام آن ها یک مسئله امنیت ملی بوده است و WTO حق این را ندارد که درخصوص چنین مسئله ای اظهار نظر نماید.
منبع: رویترز yon.ir/6kF72
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
