به گزارش مسیر اقتصاد در طول هفته های اخیر تحلیل های متعددی در زمینه اقدام ایران در زمینه فروش نفت خام از طریق بورس، از سوی رسانه های داخلی و خارجی مطرح شده است.
تحریم های آمریکا باهدف محدود کردن صادرات نفت و فرآورده های نفتی ایران در روز ۵ نوامبر به اجرا گذاشته شد. با این حال گرچه صادرات نفت ایران در ماه های اخیر کاهش یافته است، اما هدف آمریکا در مورد به صفر رساندن آن هنوز محقق نشده است.
در چنین شرایطی معاف کردن کوتاه مدت چند کشور از خرید نفت ایران نیز تنها فرصتی برای آماده سازی سایر کشورهای تولیدکننده برای جبران سهم ایران در آینده است تا قیمت نفت بیش از این افزایش نیابد.
فروش نفت در بورس تحریم‌ها را بی اثر می کند
مسئولان ایرانی به منظور توسعه کانال های جایگزین برای کسب درآمد از فروش نفت، طی هفته های اخیر یک برنامه تجاری برای فروش نفت با استفاده از ظرفیت بازار بورس را تدارک دیده اند. در این راستا بالاخره پس از بحث های طولانی، شرکت ملی نفت ایران در ۲۸ اکتبر اولین بارنامه نفت خام خود را در IRENEX عرضه کرد.
مقامات ایرانی امیدوارند این کانال جدید منجر به یک پویایی مثبت از لحاظ فرصت ها برای بخش خصوصی شود و همچنین در زمینه افزایش صادرات نفت نیز موفق عمل نماید.
شروع آهسته فروش نفت در بورس، با میزان فروش ۲۸۰ هزار بشکه در دوره اول، گام مثبتی برای ایران محسوب می شود. این اقدام نشان داد در صورتی که بازیگران اقتصادی ایران قادر به استفاده از فرصت ها در این میدان باشند، می توانند چرخ صادرات نفت ایران را حتی در دوره تحریم راه بیندازند و تحریم ها را بی اثر کنند.
تفاوت شفافیت اقتصادی با حفظ اطلاعات مشتریان
برخی از تحلیلگران این طور عنوان نموده اند که اولین قاعده برای موفقیت در عرضه نفت در بورس، شفافیت است و تا زمانی که نام اصلی خریداران فاش نشود، رسیدن به موفقیت برای جلوگیری از بروز رانت و فساد اقتصادی امکانپذیر نیست. اما این تصور صحیح نیست.
در آخرین لیست تحریمی از سوی آمریکا، تمامی کسانی که ظرفیت حضور در تجارت بین المللی از طرف ایران را دارند در نظر گرفته شده اند. بنابراین لازم است که اطلاعات اصلی مشتریان در سازمان بورس ایران محفوظ بماند تا خریدار بتواند با اطمینان خاطر به خرید و فروش محموله های خود بپردازد.
در این زمینه لازم است توجه شود که شفافیت اقتصادی لزوما به معنی انتشار عمومی اطلاعات مشتریان نیست؛ چراکه در این صورت اطلاعات در اختیار دشمنان ایران نیز قرار خواهد گرفت و امکان ایجاد محدودیت برای فروش نفت ایران را خواهند داشت.
برنامه های پیشنهادی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
کارشناسان معتقدند در حال حاضر، امکان استفاده از امکانات و روش های جدید برای تقویت اقتصاد ایران وجود دارد. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ایران نیز به تازگی راهکارهایی در این زمینه ارائه نموده است.
پورابراهیمی در در نامه ای به وزیر نفت که در روز ۲۹ اکتبر منتشر شد، شش مرحله را برای استفاده بهتر از IRENEX پیشنهاد نموده است. پیشنهاداتی از قبیل تهیه پیش نویس جدول زمانبندی که از طریق IRENEX ارائه می شود، توانمند سازی واحدهای پتروشیمی داخلی و پالایشگاه ها برای خرید نفت در بورس، معرفی ابزار سرمایه گذاری جدید و چند برنامه دیگر، از جمله راهکارهای ارائه شده در این نامه هستند.
در واقع، از منظر اقتصاد کلان، بهترین ابزار برای افزایش ظرفیت های داخلی استفاده از IRENEX است؛ چراکه در این صورت کل اقتصاد ایران و همچنین وزارت نفت از اجازه دادن به پالایشگاه های داخلی و واحدهای پتروشیمی برای افزایش بهره وری خود بهره مند می شوند. سپس با استفاده از مبادله انرژی برای خرید گازهای مایع و گاز اضافی برای افزایش تولید و صادرات خود، از آن استفاده می کنند.
بنابراین بهسازی و توانمندسازی پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و به صورت کل پتروپالایشگاه ها و خرید نفت در بورس می تواند بهره وری را افزایش دهد.
لازم به ذکر است اگرچه اغلب رسانه های خارجی با دیدی انتقادی مشکلات پیش روی فروش نفت در بورس را بزرگنمایی می کنند، اما در نهایت تمامی آن ها این اقدام را راهکار مهم پیش روی ایران برای کم اثر کردن تحریم فروش نفت می دانند نمی توانند خوش بینی خود را از موفقیت این طرح در صورت اجرای سازوکارهای لازم پنهان کنند.
منبع: المانیتور yon.ir/moqavem103
انتهای پیام/ نفت و انرژی
