مسیر اقتصاد/ بیش از ۷۰ درصد مشترکین مناطق عادی در یک ماه گرم، کمتر از ۳۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف میکنند. اما تعداد اندکی مشترک بسیار پرمصرف هستند که مصرف برقشان ۸۶۰۰ کیلووات ساعت یعنی بیش از ۲۸ برابر الگوی مصرف متعارف سایر مشترکین است. این گروه اندک «بسیار پرمصرف» تنها حدود ۰.۲ درصد مشترکین را شامل میشوند اما ۷ درصد از کل مصرف برق را به خود اختصاص دادهاند.
ساختار تعرفههای برق در بخش خانگی
تعرفههای برق در بخش خانگی در ۶ پلکان مصرفی تعیین شده است، به طوری که با افزایش مصرف، نرخ پلکانها افزایش مییابد. همچنین ۵ منطقه آب و هوایی وجود دارد که هر کدام نرخ و بازه پلکان مخصوص به خود را دارد. در سال ۱۳۹۸ وزارت نیرو برای اولین بار تعرفه جداگانه ای برای مشترکین پرمصرف در هر منطقه آب و هوایی ابلاغ کرد که نرخ پلکانهای آن بیشتر از نرخ پلکانهای تعرفه سایر مشترکین بود و این روند در سالهای آتی ادامه پیدا کرد. تعرفه مشترکین عادی و مشترکین پرمصرف در مناطق عادی برای سال ۱۴۰۰ در جداول زیر مشاهده میگردد[۱].
الگوی مصرف برق در بخش خانگی که معیاری برای تفکیک عموم مشترکین از مشترکین پرمصرف است، اولین بار در مرداد ۱۳۸۸ توسط هیئت دولت تصویب گردید و بعد از آن تا سال ۱۳۹۸ بدون تغییر باقی ماند. در سال ۱۳۹۸ آستانه پرمصرفی در سه منطقه گرمسیری ۱، ۲ و ۳ افزایش یافت اما الگوی منطقه گرمسیری ۴ و مناطق عادی به همان شکل قبل باقی ماند. جدول زیر الگوی مصرف برق بخش خانگی در مناطق ۵ گانه آب و هوایی کشور را نشان میدهد. مناطق عادی شامل ۸۱ درصد از مشترکین هستند که الگوی مصرف برق برای ایام گرم این مناطق، برابر با ۳۰۰ کیلووات ساعت میباشد.
۰.۲ درصد مشترکین بسیار پرمصرف ، ۷ درصد از کل برق را مصرف میکنند
با توجه به آنچه بیان شد، میتوان مشترکین را بر اساس مصرف در شش پلکان قرار داد. در اینجا این سوال پیش میآید که چه میزان از مصرف مربوط به مشترکینی است که در پله ششم قرار میگیرند؟ همچنین وقتی گفته میشود مازاد بر ۶۰۰ کیلووات ساعت، آیا حدی برای آن وجود دارد؟ چرا نرخ مصارف مازاد بر ۶۰۰ تا هر میزان مصرفی ثابت است؟
نمودار زیر سهم مصرف هر پلکان (بر اساس قبض) از کل مصرف مناطق عادی، در ماههای گرم را نشان میدهد. ۴۸ درصد از مصرف مربوط به قبضهای مشترکینی است که تا الگو مصرف میکنند. ۳۱ درصد از مصرف سهم قبضهای پرمصرف تا دو برابر الگو (۶۰۰ کیلووات ساعت) است و حدود ۲۰ درصد سهم قبضهای بالای ۶۰۰ کیلووات (بعد از پله ششم) است. موضوع قابل توجه این است که از این ۲۰ درصد، ۷ درصد تنها متعلق به ۰.۲ درصد از قبوض بسیار پرمصرف بالای ۶۰۰۰ کیلووات ساعت است.
با اینکه از ۲۴ میلیون مشترک مناطق عادی، تنها حدود ۵۰ هزار مشترک در گروه بسیار پرمصرفها قرار دارند (۰.۲ درصد) اما سهم مصرف همین تعداد از کل مصرف یک ماه گرم مناطق عادی، بیش از ۷ درصد و معادل با ۴۰۰ میلیون کیلووات ساعت است. این رقم معادل با مصرف ۱ میلیون ۶۰۰ هزار مشترک با مصرف متعارف ۲۵۰ کیلووات ساعت در ماه است و این در حالی است که ۱۴ میلیون مشترک در مناطق عادی، حتی کمتر از این مقدار مصرف میکنند.
این موضوع نشان میدهد، در زمان تعرفه گذاری و قاعده گذاری برای مصارف بالای الگو در هر منطقه، باید مشترکین بالاتر از الگو را هم دستهبندی کرد و این طور نباشد که صرفا یک قاعده و یک نرخ برای همه مصرفکنندگان خارج از الگو در نظر گرفته شود.
قطعا یک مصرفکننده بخش خانگی که در ماه بیش از ۶۰۰۰ کیلووات ساعت مصرف میکند، نه تنها از دهک پایین درآمدی و قشر کم برخوردار جامعه نیست بلکه جزو اقشار متوسط جامعه هم نمیتواند باشد، چراکه مصرف این میزان برق نیازمند تجهیزات برقی و رفاهی ویژه، تامین سرمایش منازل چند صد متری، گرم کردن آب استخر و جکوزی و فعالیتهایی از این دست میباشد که تنها بالاترین دهکهای درآمدی میتوانند از چنین امکاناتی برخوردار باشند.
پینوشت:
[۱] تعرفههای برق و شرایط عمومی آنها از اردیبهشت سال ۱۴۰۰، دفتر سرمايه گذاري و تنظيم مقررات بازار آب و برق وزارت نیرو
انتهای پیام/ انرژي
اگر گوش شنوایی در بین مسئولین باشه، باید به جای افزایش یکدفعه قیمت برق و گاز و بنزین، که برای کسری بودجه در دستورکاره، قیمت رو فقط برای اینطور پرمصرفها زیاد کنند که ۳۰ برابر الگو مصرف میکنند!!! وگرنه آبان ۹۸ دیگری در راه است