به گزارش مسیر اقتصاد در روزهای اخیر با گرم شدن هوا، اوج مصرف برق کشور برای اولین بار به ۵۶ هزار و ۶۷۲ مگاوات رسیده، آن هم در شرایطی که تولید نیروگاه های برقآبی کاهش یافته است و تجهیزات انتقال برق نیز زمانی که مصرف برق از حدی بیشتر شود، پاسخگوی کل تقاضاها نیست.
هفته قبل همایون حائری، معاون وزیر نیرو، اظهار کرد با توجه به کاهش نزولات آسمانی، ۴۶۰۰ مگاوات از ظرفیت ۹۶۰۰ مگاواتی نیروگاه های برقآبی کشور امسال کاهش یافته است و اگر مشترکان، مصرف برق خود را ١٠ درصد کاهش دهند تا به راحتی و بدون خاموشی بتوانیم از شرایط کنونی عبور کنیم.[۱]
با این وجود اقدام جدی و موثری از سوی وزارت نیرو برای اطلاع رسانی و آگاه سازی به مشترکین در مورد شرایط بحرانی فعلی صورت نگرفته است.
استفاده از ظرفیت رسانه ها برای مقابله با بحران در دیگر کشورهای جهان
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس که اخیرا منتشر شده است[۲]، بسیاری از کشورهای برای مقابله با بحران اوج مصرف برق کارهای متنوعی انجام داده اند که یکی از مهم ترین آنها استفاده از ظرفیت رسانه ها برای ایجاد ارتباط و اطلاع رسانی با مشترکین است.
در اقدامات ارتباطی با استفاده از ارائه اطلاعات دقیق و تشریح شرایط برای مشترکین سعی میشود تا در رفتار مصرفی آنها بخصوص در ساعات اوج مصرف، تغییر ایجاد شود.
در این روش، دو عنصر اساسی بسیار حائز اهمیت است:
الف) کانال مورد استفاده برای برقراری ارتباط با مشتریان
ب) محتوای پیام
کانال ارتباطی از آن جهت دارای اهمیت است که هرچه این کانال، امکان ارتباط فراگیرتر و ارائه اطلاعات کاملتر و سریع‌تر را فراهم کند، نتیجه‌ی کار بهتر خواهد بود. اهمیت محتوای پیام نیز بسیار مهم است و بر مخاطب تاثیر می‌گذارد.
رسانه های جمعی، ابزار اصلی برای ارتباط با مصرف‌کنندگان هستند و قدرت و سرعت ابزارهای دیگر به رسانه‌های جمعی نمی‌رسد. رسانه‌های جمعی مانند تلویزیون، رادیو،روزنامه‌ها و اینترنت (در صورت فراگیر بودن) می‌توانند در مدت کوتاهی تعداد زیادی از مشترکین را برای انجام هدفی مشترک (مانند کاهش مصرف در ساعات اوج مصرف) با یکدیگر همراه کنند.
بیشتر کشورها برای ارتباط با مشترکین به نوعی از رسانه های جمعی استفاده کرده اند. هدف از این کارهای رسانه‌ای، ارائه اطلاعات به مشترکین به منظور تهییج آنها برای کاهش مصرف برق است.
یکی از نمونه های موفق این فعالیت های رسانه ای طرح هشدار برق در آفریقای جنوبی است. در این طرح درجه‌های رنگی که نشانگر میزان مصرف برق است در ساعت اوج مصرف و در فواصل زمانی ۳۰ دقیقه ای از یکی از شبکه های اصلی تلویزیون به نمایش در می‌آید.
درجه های رنگی دارای ۴ وضعیت بودند که به شرح ذیل است:
- وضعیت سبز: مقدار بار شبکه در وضعیت طبیعی است و از مشترکین خواسته می شود که صرفه جویی در مصرف برق را به عنوان یک فعالیت روزمره و برای دستیابی به بهره وری انرژی بالاتر انجام دهند.
- وضعیت نارنجی: مقدار بار شبکه در حال افزایش است و از مشترکین خواسته می شود برخی از لوازم غیر ضروری(مانند خشک کن ها،ماشین ظرف شویی و غیره) را از برق خارج کنند.
- وضعیت قرمز: مقدار بار شبکه بسیار افزایش پیدا کرده است و احتمال قطعی برق بسیار بالا رفته است. از مشترکین خواسته می شود که لوازم غیر ضروری و لوازمی که مصرف بالایی دارند(مانند دستگاه های تهویه، بخاری های برقی و غیره) را برق خارج کنند.
- وضعیت قهوه ای: مقدار بار شبکه به حالت بحرانی رسیده است و قطعی برق در برخی نقاط شبکه در حال انجام است. از مشترکین خواسته می شود همه وسایل برقی به جز وسایلی که مطلقا ضروری هستند را از برق جدا کنند.
برآوردها نشان داده است این اقدام به ویژه در وضعیت قهوهای، در کنترل اوج بار تاثیر بسزایی داشته است.
در جدول زیر خلاصه‌ای از مهمترین ابزار ارتباطی به منظور غلبه بر بحران برق در کشورهای دنیا آورده شده است
غفلت از ظرفیت رسانه ها برای حل بحران اوج مصرف در ایران
در کشور ما امکان ایجاد ارتباط با مشترکین از هر یک از کانال های ارتباطی فوق میسر است. هرچند با توجه به اقبال بیشتر مردم به رسانه های جمعی (رادیو و تلویزیون) و شبکه های اینترنتی به نظر می رسد ایجاد ارتباط از این دو کانال به نتایج بهتری منجر شود.
اما با این وجود با اینکه برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال اقبال عمومی به رسانه ها را مضاعف کرده است، تاکنون وزارت نیرو اقدام موثری برای استفاده از این ظرفیت در جهت کاهش اوج مصرف برق انجام نداده است.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری فارس
[۲]مرکز پژوهش های مجلس، گزارش شماره ۱۵۹۲۳
