به گزارش مسیر اقتصاد خاموشی‌های مکرر برق در تابستان گذشته و مواجهه با کمبود گاز در اوج سرما در زمستان‌های سال‌های قبل همگان را با این سوال روبرو می‌کند که چه مشکلی در کشور داریم که نمی توانیم به برخورداری مداوم از انرژی امید داشته باشیم. به زعم برخی، دهک‌های بالای جامعه بیشترین مصرف انرژی را به خود اختصاص می‌دهند و اگرچه هزینه‌ی آن را پرداخت می‌کنند، اما این عادلانه نیست. چون در وهله‌ی اول آنها هزینه‌ی انرژی را به صورت یارانه ای پرداخت می‌کنند و از سوی دیگر، با مصرف بیش از حد برای مشترکان دیگر مشکل ایجاد می‌کنند. در این راستا پرویز محمدنژاد قاضی محله، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: هم تراز نبودن تولید و مصرف موجب بروز مشکلات در کشور در حوزه‌ی انرژی شده است. در زمینه‌ی برق تراز منفی ۱۵ هزار مگاواتی داریم. اگر همین امروز بخواهیم تولید برق را برای جبران این کمبود شروع کنیم، نیاز به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان داریم. این مبلغ بسیار بزرگی است و اختصاص آن تقریباً نشدنی است. واقعیت این است که نمی توانیم چنین بودجه ای را برای وزارت نیرو اختصاص دهیم. از سوی دیگر، رسیدن به این سطح از تولید در کوتاه مدت عملی نیست و یک کار درازمدت است.
کمبود تولید گاز دلیل اصلی خاموشی برق در زمستان
پرویز محمدنژاد در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر، میزان تولید گاز در کشور ما حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب است. تقریبا چیزی بیشتر از ۷۰۰ میلیون متر مکعب در بخش خانگی مصرف داریم که نمی توانیم از سوخت جایگزین برای آن استفاده کنیم. حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب نیز در نیروگاه‌های برق مصرف می‌شود. چیزی معادل ۵۰ میلیون متر مکعب هم بخش صنعتی مصرف دارد. میزان درخواست کشور ما برای گاز، بالغ بر ۱۰۰۰ میلیون متر مکعب است. بنابراین، ما چیزی حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب کمبود تولید داریم. این شکاف به معنی خاموشی برق در تابستان و نداشتن گاز در زمستان است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس در پاسخ به راهکارهای رفع این مشکل گفت: اگر همین امروز شروع به تولید برای جبران این کمبود بکنیم، سه یا چهار سال آینده به نتیجه می‌رسیم. از طرف دیگر، هر ساله شاهد رشد در مصرف هستیم که در حوزه‌ی گاز رشد ۸ درصدی و در حوزه برق هم رشد بین ۶ تا ۸ درصدی را داریم. با این توضیحات متوجه می‌شویم که با موضوع حساس و خطرناکی روبرو هستیم.
مدیریت مصرف تنها راه جلوگیری از خاموشی‌ها
محمدنژاد تأکید کرد: چاره ای جز این نداریم که مدیریت مصرف را در دستور کار داشته باشیم. در حوزه‌ی خانگی، صنعتی، ادرات و سازمان‌ها باید به سمت مدیریت مصرف حرکت کنیم. دومین کار این است که از همه‌ی امکانات کشور استفاده کنیم. برای اینکه خاموشی برق نداشته باشیم، باید به فکر سوخت جایگزین باشیم.
وی به عنوان یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس همچنین خاطرنشان کرد: برای حل مشکل در زمینه‌ی انرژی باید پیگیری داشته باشیم، پیش بینی شده که حدود ۷۱ درصد از مخازن سوخت نیروگاه‌ها پر شده است و اگر این شاخص در دو سه هفته‌ی آینده به ۱۰۰ درصد برسد، خیال ما به لحاظ خاموشی برق راحت می‌شود.
طرح توسعه و مانع زدایی از صنعت برق موجب تحول می‌شود
نماینده‌ی مردم لنگرود در مجلس در مورد تعرفه گذاری پلکانی و اصلاح قیمتی نیز گفت: واقعیت این است که مدیریت مصرف مستقیم به الگوی مصرف وصل می‌شود. سال‌های سال در جدول الگوی مصرف تغییری ایجاد نشده بود. اما طرح توسعه و مانع زدایی از صنعت برق کشور که مراحل نهایی اش را گذرانده است، تحولی در این زمینه ایجاد می‌کند. بر اساس این طرح، الگوی مصرف تغییر می‌کند، الگویی که به مدت ۲۲ سال ثابت مانده بود. تلاش کرده ایم، دهک بالای جامعه که تمکن مالی زیادی دارد و پرداخت بیشتر هزینه ها، مشکلی برایشان به وجود نمی آورد، تحت کنترل در آید. این دهک باید به سمت نرمال کردن مصرفش حرکت کند. اگر این کار را نمی کند، وزارت نیرو باید از کنتورهای هوشمند استفاده کند. باید یارانه به این دهک تعلق نگیرد.
محمدنژاد تأکید کرد که از طریق این طرح تلاش کرده ایم طبقات مستضعف که نیازمند هستند تقریباً به صورت مجانی برق را مصرف کنند. وی ادامه داد: طبقات متوسط هزینه‌ی نرمالی پرداخت می‌کنند و دهک‌های برخوردار جامعه هم باید قیمت تمام شده را پرداخت کنند.
این نماینده‌ی مجلس در مورد مضرات یارانه‌های پنهان نیز صحبت کرد و گفت: این واقعیت وجود دارد که یارانه‌هایی به صورت پنهان به همه‌ی خدمات داده می‌شود. رقم کلانی که حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان هست به صورت پنهان به این امر اختصاص می‌یابد. اما نمی توان به صورت یک دفعه این یارانه را قطع کرد. وی تأکید کرد که الان کشور در دوران گذار در حوزه‌ی انرژی به سر می‌برد و به همین دلیل شاید نتوانیم به خوبی موضوع یارانه‌های پنهان را سامان دهیم، اگرچه لازم است که حتماً این کار صورت گیرد.
هدف اصلی تعرفه گذاری پلکانی برق مشترکین بسیار پرمصرف هستند
نماینده‌ی مردم لنگرود در مجلس و عضو کمیسیون انرژی همچنین خاطرنشان کرد که در کشور ما به کاهش یارانه انرژی و صرفه جویی در مصرف انرژی خیلی توجه نشده است. وی تصریح کرد: با ایجاد منابع مجازی بدون اینکه منبع تولید ایجاد کنیم، می‌توانیم به اقتصاد کشور کمک کنیم. مثلاً اگر بتوانیم حدود ۱۰ درصد مصارف غیرضرور را در حوزه‌ی برق کم کنیم چیزی حدود ۶ هزار مگاوات برق را در سال صرفه جویی کرده ایم. اگر بخواهیم برای تولید این مقدار برق نیروگاه بزنیم، ۹۰ هزار میلیارد تومان بودجه لازم داریم. یکی از دلایل اصلی پیشنهاد نظام تعرفه‌گذاری موثر پرمصرف‌ها در قانون بودجه و اجرایی شدن آن نیز ایجاد صرفه‌جویی در قشر پرمصرف به لحاظ اصلاحات قیمتی بوده است که بتوانیم علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف برق، به منابع دولت و اقتصاد کشور نیز کمک کنیم. بنابراین، با صرفه جویی ۶ هزار مگاواتی در برق به میزان ۹۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور کمک کرده ایم.
محمدنژاد تصریح کرد که در همه‌ی زمینه‌ها می‌توان به ایجاد منابع مجازی روی آورد و به اقتصاد کشور تا حد زیادی کمک کرد. وی ادامه داد: نمی توانیم تا ابد به تولید بیشتر فکر کنیم، یک جایی باید به سمت بهره وری منابع حرکت کنیم. نیاز همیشه وجود دارد و این شدنی نیست که همیشه با افزایش تقاضا به فکر افزایش تولید باشیم، راه حل این است که به مدیریت مصرف روی بیاوریم.
این نماینده‌ی مجلس با اشاره به این موضوع که ما کارهای اساسی در زمینه‌ی مقابله با هدررفت انرژی در کشور انجام نداده ایم، گفت: بعضی می‌گویند هدر رفت آب در کشور ۳۵ درصد و برخی می‌گویند ۳۰ درصد است. اگر این موضوع کنترل شود، نیاز به احداث چاه، سد و تأسیسات آب رسانی نداریم. در بخش برق نیز از تلفات ۱۱ و نیم درصدی صحبت می‌شود که با جلوگیری از آن می‌توانیم تا حد زیادی به اقتصاد کشور کمک کنیم و حتی در راستای صادرات انرژی گام برداریم.
قول وزارت نیرو به اضافه شدن ۴۰ هزار مگاوات برق به تولید کشور طی چهار سال
وی ادامه داد: متاسفانه در حوزه‌ی کنترل هدر رفت انرژی مدیران بالادستی و وزارت خانه‌ها خیلی اساسی فکر نکرده اند. ما در تلاشیم که در این زمینه‌ها چاره اندیشی کنیم و تصور می‌کنیم که چاره ای جز این نداریم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: آقای محرابیان، به عنوان وزیر نیرو قول داده اند که ۴۰ هزار مگاوات برق به تولید کشور طی چهار سال اضافه کنند. اما واقعیت این است که منابع مالی برای انجام این کار وجود ندارد و امکانات آن را هم نداریم. ما باید به این سمت پیش برویم که صنایع خودشان را از حیث برق تأمین کنند. بخش خصوصی وارد میدان شود و در این حوزه کمک کند.
انتهای پیام/ انرژی
