به گزارش مسیر اقتصاد در روزهای اخیر یک خط ریلی جدید از شهر بندری مومباسا به نایروبی، پایتخت کنیا در جنوب این کشور شروع به کار کرده است. این خط ریلی یکی از پروژه‌های زیرساختی مهم کشور چین در قاره آفریقاست که اکنون به بهره‌برداری رسیده است.
این خط ریلی یکی از بخش‌های اصلی شبکه خط آهن در شرق قاره آفریقا محسوب میشود و انتظار میرود شروع به کار آن بتواند تأثیری عمیق بر چشم انداز اقتصادی این منطقه از آفریقا داشته باشد. این خط آهن بزرگترین پروژه زیرساختی کشور کنیا محسوب میشود و یکی از بخش‌های اصلی طرح چشم انداز توسعه سال ۲۰۳۰ این کشور است.
کشورهای آفریقای مرکزی همچون اوگاندا، رواندا و سودان جنوبی در تمامی مرزهای خود با خشکی محاصره شده‌اند و نداشتن ارتباط با دریاهای آزاد یکی از مشکلات اصلی این کشورهاست. اتصال ریلی به شهر بندری مومباسا در جنوب شرق کنیا مسیری مناسب برای دسترسی کشورهای آفریقای مرکزی به دریا به شمار میرود.
برای این منظور یک شبکه ریلی برای شرق آفریقا در نظر گرفته شده که اتصال شهر بندری مومباسا به نایروبی مرحله اول آن است. در مراحل بعدی قرار است ادامه این خط ریلی تا سه کشور اوگاندا، رواندا و سودان جنوبی نیز ساخته شود.
کشور چین آمده است تا با سرمایه‌گذاری ۴ میلیارد دلاری این پروژه زیرساختی را در این کشورهای آفریقایی به سرانجام برساند. درحال حاضر بانک صادرات و واردات چین بیش از ۹۰ درصد مبلغ مورد نیاز این پروژه را تأمین مالی کرده است.
خط ریلی جدید قرار است جایگزین خط ریلی قدیمی کشور اوگاندا شود که بیش از یک قرن پیش توسط بریتانیا در این کشور ساخته شده است. خط ریلی قدیمی ساخته شده توسط بریتانیا نیز از شرق کشور اوگاندا تا شهر بندری مومباسا امتداد داشته اما در حال حاضر و با گذشت بیش از ۱۰۰ سال بیشتر قسمت‌های این خط ریلی تخریب شده و تنها بخش کمی از این خط ریلی قابلیت بهره‌برداری دارد.
کارشناسان معتقدند در سال‌های اخیر کشور چین با انجام پروژه‌های زیرساختی متعدد به کشورهای شرق آفریقا در آبادانی کشورشان و پایه‌گذاری دوره‌ای جدید برای همگرایی اقتصادی و سیاسی کمک کرده است.
درحال حاضر کشورهای غربی نیز حضور فعالی در کشورهای آفریقایی دارند. اما این کشورها تمایلی به سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های کشورهای آفریقایی نشان نمی‌دهند. گرچه کشور چین نیز در تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و ساخت خط آهن در آفریقا بیش از هرچیز منافع اقتصادی و سیاسی خود را دنبال میکند، اما عملکرد این کشور مزایای اقتصادی فراوانی برای کشورهای آفریقایی درپی داشته و نمیتوان گفت هدف اصلی این کشور پایه‌گذاری استعمار نوین در آفریقاست.
در حال حاضر شبکه خط آهن برای توسعه کشورهای آفریقای شرقی بسیار حائز اهمیت است. تکمیل شبکه خط آهن در شرق آفریقا بر اعتبار و اهمیت کشورهای این منطقه از آفریقا در بین کل کشورهای قاره آفریقا خواهد افزود. در عین حال اگر این شبکه خط آهن توسط چین ساخته شود، اعتبار این کشور در بین کشورهای آفریقایی بسیار بالاتر خواهد رفت.
بسیاری از کارشناسان معتقدند دلیل مطرح شدن مسئله استعمار نو چین در آفریقا، ترس کشورهای غربی از نفوذ چین در آفریقاست. چراکه حضور چین موجب شده است کشورهای غربی زیرساخت‌ها و منافع خود در این کشورها را از دست بدهند.
در طول دو دهه اخیر کشور چین مشارکت فعالی با کشورهای آفریقایی داشته است. یکی از اولین اقدامات چین در کشورهای آفریقایی توسعه زیرساخت‌های این کشورهاست. توسعه زیرساخت‌ها به عنوان یکی از الزامات گسترش روابط تجاری دوجانبه، همواره در اولیت‌های همکاری چین با کشورهای آفریقایی بوده است.
از طرف دیگر شبکه خط آهن جدید میتواند نقشی مؤثر در همگرایی کشورهای آفریقایی داشته باشد. کشورهای شرق آفریقا در مقایسه با دیگر کشورهای این قاره از توسعه یافتگی بیشتری برخوردارند و شبکه ریلی این بخش از قاره آفریقا میتواند مزایای اقتصادی و سیاسی فراوانی برای این کشورها به همراه داشته باشد.
تا پیش از حضور چین در آفریقا، همکاری کشورهای آفریقایی با یکدیگر تنها به مسائل سیاسی خلاصه میشد و جنبه‌های اقتصادی جایگاهی در همکاری و مشارکت این کشورها نداشت. اما حضور چین و اجرای پروژه‌های زیرساختی توسط این کشور موجب شد ابعاد اقتصاد نیز نقشی مهم در همگرایی کشورهای آفریقایی ایفا نماید.
با وجود اتهاماتی که در زمینه استعمار نو به حضور چین در آفریقا از سوی کشورهای غربی مطرح میشود، اما میتوان مشاهده کرد که حضور چین در آفریقا برای هر دو طرف مزایای زیادی درپی داشته است. علاوه بر این بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاری چین در توسعه زیرساخت‌های کشورهای آفریقایی در قالب کمک انجام میگیرد.
خط ریلی کنیا همچنین یکی از پروژه‌های ذیل بخش دریایی پروژه جاده ابریشم جدید کشور چین است. این خط ریلی توسط شرکت‌های چینی ساخته شده است. این پروژه اولین خط ریلی خارج از کشور چین است که با استانداردهای داخلی این کشور ساخته شده و به بهره‌برداری میرسد. شرکت‌های چینی با شرکت راه آهن کنیا قراردادی به منظور مشارکت در بهره‌برداری این خط آهن منعقد کرده‌اند و قرار است بخشی از فناوری مورد استفاده در این پروژه به شرکت‌های کنیایی منتقل شود.
آقای ژیانگ مینگ، وزیر خارجه چین در مراسم افتتاح این خط آهن گفت: «ساخت و بهره‌برداری از خط آهن کنیا توسط چین نشان دهنده کیفیت، سرعت عمل، حسن نیت و عزم این کشور برای همکاری با کشورهای آفریقایی دارد.»
منبع: اسپوتنیک
