به گزارش مسیر اقتصاد بانکرینگ (Bunkering) را می توان صنعتی نوپا و پرسود قلمداد کرد. در این صنعت ضمن تأمین سوخت کشتی ها وشناورها، خدمات دیگری همچون تأمین ابزار و قطعات، تعویض خدمه، تأمین آب و غذا و بسیاری ازخدمات دیگر هم ارائه می شود.
تعدد کشتی‌های تجاری و نفتی عبوری از خلیج فارس، پتانسیل بالایی به‌منظور ارائه خدمات بانکرینگ در این ناحیه ایجاد نموده است.
معمولا فعالیت سوخت‌رسانی به کشتی‌ها كه تقریباً در تمام آبراه‌ها با تردد وسیع کشتی، مورد توجه بوده، تحت عنوان عملیات بانکرینگ نام‌گذاری می‌گردد. البته خدمات جانبی دیگری همچون تعویض خدمه، ارائه آب و غذا (خدمات کترینگ)، تعمیرات کشتی و …. نیز به کشتی‌ها ارائه می‌شود. از این رو به مجموعه عملیات و خدمات ارائه شده (ارائه سوخت و خدمات جانبی) صنعت بانکرینگ گفته می‌شود.
فعاليت در اين صنعت، یکی از بهترین و مطلوب‌ترین فرصت‌های پیش روی ایران و به‌ویژه منطقه آزاد قشم جهت کسب درآمد و ارتباط مؤثر با جهان به شمار می‌رود؛ لکن، علی‌رغم تهیه طرح جامع بانکرینگ در سال ۱۳۸۴ و هدف‌گذاری سهم ۵۰ درصدی ایران در خلیج فارس، تنها ۳.۹ درصد از این صنعت به شرکت‌های ایرانی اختصاص یافته است.
برآورد سالانه ۱۰ میلیارد دلار درآمد با توسعه صنعت بانکرینگ
این صنعت ضمن ارزآوری بالا برای کشور (طبق برآوردها تقریبا سالانه ۱۰ میلیارد دلار)، امکان اشتغالزایی (حدود ۷۰ هزار شغل به طور مستقیم و غیرمستقیم با تنوع ۳۰ هزار حرفه) و توسعه اقتصادی، ارتقای سطح اعتبار اقتصادی و سیاسی کشور بانکرینگ کننده، کاهش قاچاق سوخت و فرآورده های نفتی و همچنین ارتقای رتبه بنادر ساحلی و ایجاد ارزش افزوده در صنعت نفت از طریق خرده فروشی را فراهم می کند.
با توجه به مزایای فراوان توسعه صنعت بانکرینگ، کشورهای مختلف ازجمله کشورهای حاشیه خلیج فارس سرمایه گذاری های عظیمی برای توسعه صنعت بانکرینگ انجام داده و در این راستا بسیارموفق بوده اند. به گونه ای که بندر فجیره امارات هم اکنون با ظرفیت سوخت رسانی سالانه بیش از ۱۶ میلیون تن به کشتی ها بزرگترین بندر خلیج فارس در زمینه انجام فعالیت های مرتبط با بانکرینگ و دومین بندر در جهان به شمار می رود در حالی که تا ۲۵ سال پیش یک بندر ماهیگیری کوچک بود.
ورود قطر و عمان به بانکرینگ
در سال های اخیر بنادر «راسلافان قطر» و «صحار عمان» هم با همکاری شرکت های بزرگ فعال در زمینه بانکرینگ، طرح هایی برای توسعه این صنعت و افزایش سهم خود از بازار بانکرینگ خلیج فارس احداث کرده اند که با بهره برداری از این طرح ها، درآمد قابل توجهی نصیب این کشورها خواهد شد.
این در حالی است که ایران به رغم برخورداری از مزیت های فراوانی نظیر موقعیت ژئوپلیتیکی و استراتژیکی ممتاز، ظرفیت بالای پالایشی، وجود اسناد پشتیبانی کننده توسعه صنعت بانکرینگ، کیفیت بالای نفت کوره و مرز آبی وسیع تاکنون در زمینه بانکرینگ موفق نبوده است.
تامین ۸۰ درصد سوخت صنعت بانکرینگ از ایران
جالب اینجاست که حدود ۸۰ درصد از نفت کوره ای که کشورهای منطقه مخصوصا «بندر فجیره امارات» به عنوان سوخت به کشتی ها می فروشند، از ایران تأمین می شود.
واسطه گران این بندر، نفت کوره را با قیمت پایین از کشورهایی نظیر ایران وارد می کنند و پس از تقطیر و استخراج میعانات باارزش و مخلوط کردن با سوخت های کم ارزش (Blending) با قیمت بالاتر به کشتی ها می فروشند.
از این رو اگر ایران زیرساخت های بانکرینگ را در کشور احداث کند و برنامه ریزی اصولی و راهکارهای مؤثر را به کار گیرد، سهم ایران از بازار بانکرینگ خلیج فارس افزایش می یابد. با این حال چالش هایی هم در مسیر توسعه این صنعت در ایران وجود دارد که باید هرچه سریعتر با استفاده از ظرفیت های کشور برطرف شود.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
