مسیر اقتصاد/ قیمت و قابلیت اطمینان منابع انرژی، به ویژه برق، از عناصر کلیدی در تعیین استراتژی عرضه انرژی هر کشور محسوب می شوند. قیمت برق برای رقابت اقتصادی یک کشور در سطح بین المللی اهمیت خاصی دارد؛ زیرا برق معمولا بخش قابل توجهی از کل هزینه های انرژی شرکت های صنعتی و خدماتی که بخش های مهم اقتصادی یک کشور را شامل می شوند، فراهم می کند.
در اتحادیه اروپا در چارچوب قوانین، تامین برق به بخش خصوصی و شرکت های تامین کننده برق واگذار شده است و این شرکت ها نیز بسته به نوع خدماتی که ارائه می دهند، قیمت های متفاوتی برای تامین برق ارائه می کنند.
قیمت برق برای مشترکین بزرگ غیرخانگی (صنعتی یا تجاری) در چارچوب قراردادهایی که با شرکت های تامین کننده برق امضاء می کنند تعیین می شود.
برای مصرف کنندگان کوچکتر، قیمت برق معمولا بر اساس میزان مصرف برق به علاوه برخی پارامترهای دیگر تعیین می شود. اکثر تعرفه گذاری ها شامل یک بخش ثابت و یک بخش متغیر هستند. بنابراین قیمت ثابت برای برق وجود ندارد.
اجزای قیمت گذاری برق در اتحادیه اروپا
به طور کلی قیمت های برق شامل قیمت پایه برق، هزینه های انتقال و توزیع، هزینه های اندازه گیری مصرف و سایر خدمات می باشد. برای مصرف کنندگان خانگی عوارض و انواع مالیات ها و مالیات بر ارزش افزوده نیز در قیمت نهایی برق محاسبه می شود.
لازم به ذکر است مالیات ها از مشترکین غیر خانگی نیز اخذ می شود ، اما چون این مشترکین معمولا تولید کننده کالا و یا ارائه دهنده خدمات هستند، با احتساب مالیات بر ارزش افزوده در قیمت نهایی، قادر به بازیابی مالیات پرداختی هستند.
اتحادیه اروپا به دنبال کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی
قیمت برق در اتحادیه اروپا در مقایسه با قیمت سوخت های فسیلی که معمولا در بازارهای جهانی با قیمت های نسبتا یکسان معامله می شوند، محدوده تغییرات وسیع تری دارد. قیمت برق تا حدودی تحت تاثیر قیمت سوخت های اولیه و اخیرا هزینه ی گواهی های منع انتشار دی اکسید کربن قرار می گیرد.
این مسائل بر روی یکی از ابلاغیات اتحادیه اروپا در مواجهه با افزایش قیمت نفت تاثیر گذار بود، که در آن از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته شده بود تا به سمت بهره وری بیشتر انرژی و کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی-به ویژه با رویکرد توجه به تغییرات اقلیمی و استفاده از انرژی های تجدید پذیر- حرکت کنند.
تلاش اتحادیه اروپا برای ایجاد رقابت عادلانه و شکستن انحصار
اتحادیه اروپا از نیمه دوم سال ۱۹۹۰ تاکنون بازار برق و گاز را به صورت آزاد مدیریت می کند. دستورالعملی که در سال ۲۰۰۳ تصویب شد، قوانین مشترک برای بازارهای داخلی برق و گاز طبیعی را ایجاد کرد. این قوانین به مشترکین اجازه می دهد که تامین کننده برق و یا گاز خود را انتخاب کنند. برخی از کشورهای اروپایی این سیاست ها را به سرعت اجرا کردند در حالی که برخی دیگر برای اجرای آن ها به کندی عمل کردند.
در ژوئیه ۲۰۰۹، پارلمان و شورای اروپا بسته سوم پیشنهادات قانونی را برای اطمینان از انتخاب واقعی و مؤثر تامین کنندگان و نیز منافع مشتریان به تصویب رساند.
با این حال همچنان موانع مهمی برای ورود آزاد به بازارهای برق و گاز طبیعی وجود دارد و همچنان تعدادی از بازارها تحت تأثیر عرضه کنندگان(تقریبا) انحصاری قرار دارند.
شفافیت قیمت گذاری، مهمترین راه رسیدن به بازار عادلانه و غیر انحصاری
افزایش شفافیت قیمت گاز و برق به ترویج رقابت عادلانه و رفع انحصار کمک می کند. این موضوع با تشویق مصرف کنندگان به انتخاب بین منابع مختلف انرژی (نفت، زغال سنگ، گاز طبیعی و منابع انرژی تجدید پذیر) و تامین کنندگان مختلف عملی می شود. شفافیت قیمت انرژی با انتشار و تبلیغ گسترده ی تمام قیمت های ممکن و سیستم های قیمت گذاری اثرگذاری بیشتری خواهد داشت.
منبع: ec.europa.eu
