مسیر اقتصاد/ شورای حقوق بشر سازمان ملل به تازگی یک رأی گیری در خصوص ضرورت ادامه فعالیت گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران، برای هشتمین سال متوالی برگزار کرده است. در این رأی گیری ۳۷ کشور شرکت کرده اند.
از میان این کشورها ۲۱ کشور به ضرورت ادامه مأموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران رأی داده اند و تنها ۷ کشور با این اقدام مخالفت نموده اند و بنابراین در نهایت، نتیجه به ضرر ایران تمام شده است.
از بین ۳۷ کشوری که در رأی گیری شرکت کرده اند تنها کشورهای بروندی، چین، کوبا، عراق، قرقیزستان، پاکستان و ونزوئلا به نفع کشورمان رای داده اند.
سالانه رأی گیری های متعددی علیه ایران در سازمان ملل برگزار می شود
رأی گیری برای تمدید فعالیت گزارشگر ویژه حقوق بشر، تنها موردی نیست که سالانه علیه ایران برای آن رأی گیری می شود. موارد دیگری همچون حمایت از گروه های تروریستی، نابرابری جنسیتی، ساخت سلاح های هسته ای، عدم رعایت حقوق بشر و دیگر موارد مشابه نیز از موضوعاتی هستند که به طور سالانه و یا موردی در سازمان ملل علیه ایران مطرح می شود.
به طور مثال مجمع عمومی سازمان ملل هرساله در آخرین روزهای تقویم میلادی یک جلسه در خصوص مسائل حقوق بشر برگزار می‌کند. در این نشست از سال ۱۹۸۵ تا به حال هرساله یک قطعنامه درخصوص مسائل حقوق بشر علیه ایران به تصویب رسیده است.
این در حالیست که در حال حاضر ایران علیه تروریسم در حال جنگ است و برای این جنگ هزینه می‌پردازد؛ ایران سالانه برای مبارزه با مواد مخدر هزینه‌های مالی و انسانی زیادی متقبل می‌شود؛ و همچنین آزادی که در ایران وجود دارد بسیار مطلوب‌تر از بسیاری از کشورهای دنیاست.
اگر اقدامی نکنیم کشورهای مخالف را جدی تر می کنیم
بر اساس عرف دیپلماتیک حاکم بر روابط بین الملل، اگر کشوری برای یک هدف اهمیت قائل است برای تحقق آن تلاش می کند و از ابزارهای خود در آن راستا استفاده می کند. بنابراین اگر عدم رأی دادن علیه منافع ایران در سازمان ملل، برای دولت ایران اهمیت دارد، این اهمیت باید در عملکردهای دولت نمایان باشد.
در غیر اینصورت اگر ایران اقدام خاصی برای اثرگذاری بر رأی کشورها، چه پیش از رأی گیری و چه بعد از آن انجام ندهد، دیگر کشورها رأی دادن علیه ایران را اقدامی بی خطر قلمداد می کنند و در رأی گیری های آتی نیز به رویه خود ادامه خواهند داد.
این رویه، در کنار شرایط خاص جمهوری اسلامی ایران، اهمیت دیپلماسی فعال مسئولین کشور در تحولاتی همچون رأی گیری های سازمان ملل را دوچندان نموده است.
برخی کارشناسان بر این باور بودند که به نتیجه رسیدن توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی می تواند بر روند رأی منفی کشورها علیه ایران اثرگذار باشد، اما آمار رأی کشورها علیه ایران نشان می دهد به نتیجه رسیدن این توافق نیز، اثرگذاری قابل توجهی در کاهش رأی های منفی علیه ایران نداشته است.
با رایزنی فعال رأی کشورهای ممتنع به سود ایران تغییر خواهد کرد
کشورهایی از قبیل افغانستان، آنگولا، برزیل، اکوادور، مصر، مغولستان، نیجریه، فیلیپین، قطر، سنگال، آفریقای جنوبی و تونس در رأی گیری اخیر در سازمان ملل علیه ایران، رأی ممتنع داده اند. اغلب این کشورها در دیگر مواردی که شورای امنیت علیه ایران رأی گیری می کند نیز یا به سود ایران رأی می دهند و یا رأی ممتنع می دهند.
این امکان وجود دارد که به سادگی و با رایزنی های کم هزینه، رأی این کشورها به سود ایران تغییر کند. برای این هدف کافی است ایران نماینده تجاری و سیاسی خود را پیش از زمان رأی گیری به این کشورها ارسال کند و پیش از هرچیز بر اهمیت رأی این کشورها و اثرگذاری آن بر روابط دوجانبه تأکید نماید. بهبود روابط تجاری و سیاسی دوجانبه نیز می تواند در این زمینه مؤثر واقع شود.
رأی دادن علیه ایران باید هزینه اقتصادی داشته باشد
در خصوص کشورهایی که علیه ایران رأی می دهند نیز لازم است اقداماتی در دستور کار قرار بگیرد که هزینه رأی دادن علیه ایران را افزایش دهد تا دست کم از تعداد آن ها بکاهد.
کشورهایی که به طور معمول در رأی گیری های سازمان ملل علیه ایران رأی داده‌اند عبارتند از تمامی کشورهای اروپایی، اغلب کشورهای آمریکای شمالی، برخی کشورهای آمریکای جنوبی، برخی کشورهای آفریقایی و برخی کشورهای آسیایی؛ بخش زیادی از این کشورها نیز جزیره‌های بسیار کوچک هستند که وابستگی قابل توجهی به کشورهای غربی دارند.
به طور قطع روابط و مناسبات سیاسی و تجاری بر رأی کشورها تأثیر فراوان دارد. بنابراین چنانچه ایران متناسب با این رأی کشورها در سیاست خارجی و روابط اقتصادی خود تجدید نظر کند، بخش زیادی از این کشورها در رأی گیری‌های بعدی، به خود اجازه نمی‌دهند علیه ایران رأی دهند؛ و در صورت رأی دادن علیه ایران نیز دست کم هزینه‌ی اقتصادی آن را پرداخت خواهند کرد.
افزایش تعرفه واردات ابزار کارآمد ایران در جهت دهی به عملکرد کشورها
به عنوان نمونه ایران می‌تواند واردات کالاهای مصرفی را از این کشورها ممنوع اعلام کند و تعرفه واردات دیگر کالاها مگر کالاهای ضروری و خاص را به میزان ۱۰ درصد افزایش دهد.
چنانچه واردات کالاهای مصرفی از این کشورها ممنوع شود و تعرفه واردات دیگر کالاها نیز افزایش یابد، ایران متضرر نخواهد شد. اما این اقدام این پیام را به کشورهای جهان می‌دهد که چنانچه بخواهند در زمینه‌های سیاسی برای جمهوری اسلامی مشکل آفرینی کنند، باید بهای آن را بپردازند.
رویکرد فعال در زمینه روابط خارجی خصوصا در شرایط کنونی نیازی است که دیپلماسی خارجی کشور بسیار به آن احتیاج دارد.
