بانک‌های قرض‌الحسنه کمترین هزینه را دارند + جدول رتبه بندی ۳۵ بانک

به گزارش مسیر اقتصاد (مسیر اقتصاد)، رتبه بندی بانکها، اقدام مطلوب و مناسبی است که در فضای رقابتی حاکم می تواند موجب ارتقاء کیفی و کمی بانکها و موسسات اعتباری شده و در نهایت رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را در پی داشته باشد.

بررسی ها نشان می دهد که انجام این مهم سابقه دیرینه ای در سطح بانکداری دنیا دارد و نهادهای تخصصی مهم و شناخته شده ای همچون A.M Best, Fitch, Moody’s, S&P, The Banker برای این امر ایجاد شده است.

اما در سطح سیستم بانکی کشورمان تاکنون به موضوع رتبه بندی بانکها به صورت تخصصی پرداخته نشده و به این مهم به عنوان یک ضرورت نگریسته نشده است.

برای رتبه بندی بانکها و موسسات اعتباری الگوها و روش های مختلفی پیشنهاد شده است؛ لیکن معروف ترین این مدلها، شاخص CAMEL است.

یکی از زیر بخش های این شاخص، کیفیت مدیریت (Management quality) است. نسبت ها و شاخص های مختلفی برای نشان دادن کیفیت مدیریت یک بانک و موسسه اعتباری موجود است. از جمله این نسبت ها می توان به هزینه و سود سرانه کارکنان، هزینه و سود سرانه شعب، سپرده و تسهیلات سرانه شعب، نسبت تسهیلات به سپرده و نسبت سود به هزینه اشاره کرد.

در سلسله گزارش های رتبه بندی بانک ها در مسیر اقتصاد، از این شاخص ها برای نشان دادن کیفیت مدیریت استفاده خواهد شد.

شاخص هزینه سرانه کارکنان

در این گزارش، شاخص هزینه سرانه کارکنان به عنوان یکی از موارد در بررسی کیفیت مدیریت مورد بررسی قرار می گیرد.

این شاخص از نسبت هزینه کل بانک بر تعداد کارکنان بدست می آید و در مقایسه یک بانک با سایر بانک‌ها، مشخص می کند که مدیریت بانک تا چه اندازه توانسته هزینه های بانک را کنترل کرده و با حداقل هزینه، فعالیت های بانک را سر و سامان دهد.

لازم به ذکر است که این هزینه، شامل همه هزینه های بانک اعم از هزینه های حقوق، اداری و عمومی، هزینه مطالبات مشکوک الوصول، هزینه های مالی و سود سپرده ها، هزینه های کارمزد و سایر هزینه ها می شود.

از میان ۳۵ بانک و موسسه اعتباری مجاز در ایران، ۲۷ بانک و موسسه اعتباری اطلاعات خود را در این رابطه برای سال مالی ۱۳۹۴ افشاء نموده اند؛ لازم به ذکر است که این اطلاعات برای سال ۱۳۹۵ در مورد عمده بانک ها هنوز منتشر نشده است.

۸ بانک اطلاعات خود را منتشر نکرده اند

بانک های کشاورزی، مسکن، توسعه تعاون، ملی، سپه و موسسه اعتباری توسعه اطلاعات خود را برای سال ۹۴ در این خصوص منتشر نکرده اند؛ دو موسسه اعتباری نور و کاسپین نیز در اواسط سال ۹۴ مجوز فعالیت خود را دریافت نموده اند، بنابراین اطلاعاتی برای سال ۹۴ برای این دو موسسه ارائه نشده است.

بانک های قرض الحسنه با کمترین هزینه سرانه کارکنان

مطابق با اطلاعات موجود در جدول زیر، در سال ۹۴ دو بانک قرض الحسنه مهر ایران و قرض الحسنه رسالت به ترتیب با هزینه سرانه ۸۴۰ و ۹۹۵ میلیون ریال، دارای کمترین هزینه سرانه در بین سایر بانکها و موسسات اعتباری بوده اند و به ترتیب رتبه اول و دوم را به خود اختصاص داده اند.

این بدان معناست که به عنوان مثال بانک قرض الحسنه رسالت به ازای هر کارمند خود، سالانه ۹۹.۵ میلیون تومان هزینه دارد که رقم معقولی به نظر می رسد.

موسسه اعتباری کوثر مرکزی و بانک حکمت ایرانیان نیز با هزینه سرانه ۱۰۱۴ و ۱۲۰۳ میلیون ریال، به ترتیب رتبه های سوم و چهارم را از آن خود کرده اند.

بانک صنعت و معدن و بانک آینده بیشترین هزینه را داند

در سمت دیگر نمودار، بانک صنعت و معدن و بانک آینده نیز با اختلاف زیاد از سایر بانکها و موسسات اعتباری، با هزینه سرانه ۱۳۰۰۰ و ۱۳۱۶۱ میلیون ریال در انتهای نمودار قرار گرفته اند. این بدان معناست که به عنوان مثال بانک آینده، به ازای هر کارمند خود سالانه ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان هزینه دارد که به شدت هزینه بالایی را نشان می دهد.

در نمودار زیر، وضعیت بانک ها نشان داده شده است:

در جدول زیر نیز رتبه بانک ها بر اساس هزینه سرانه کارکنان آنها به همراه میزان این هزینه آمده است:

هزینه بالای بانک، نشانه خطر

هزینه بالای بانک نشان دهنده آن است که مدیریت بانک بخشی از درآمدهای بانک را که می توانست به سود برای سهامداران تبدیل شود، به هزینه تبدیل کرده و سهامداران را از این درآمد محروم کرده است. برای مثال هزینه سرانه اداری و عمومی (شامل حقوق و مزایا، تجهیزات و غیره) بانک آینده در سال ۱۳۹۴ برابر با ۱۷۶۰ میلیون ریال بوده است و این درحالی است که هزینه سرانه اداری و عمومی بانک کارآفرین در همین سال برابر با ۸۹۸ میلیون ریال می باشد. یعنی بانک آینده به طور متوسط برای هر کارمند خود ۲ برابر بانک کارآفرین هزینه اداری و عمومی انجام داده است.

دلیل دیگر بالا بودن هزینه سرانه، پرداخت سود سپرده بیش از مقدار متعارف است که برای بعضی بانک ها صدق می کند و ضروری است مورد بررسی جدی قرار بگیرد.

به طور کل هزینه بالای یک بانک نشانه خطری است که علاوه بر نشان دادن مدیریت ناکارآمد، باعث می شود بانک در مقابل نوسانات اقتصادی در معرض ورشکستگی قرار گیرد.

بنابراین لازم است سرمایه گذاران و صاحبان سپرده ها با توجه به این شاخص ها، اقدام به سرمایه گذاری و سپرده گذاری در بانکها و موسساتی نمایند که از کیفیت مدیریت هزینه خوبی برخوردارند.