به گزارش مسیر اقتصاد اختتامیه دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی امروز ۳۰ بهمن ماه با موضوع «حکمرانی ارزی؛ ثبات و رونق اقتصادی» در بانک مرکزی برگزار شد. در این همایش محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی، ضمن تشکر از اندیشکده اقتصاد مقاومتی بابت برگزاری این همایش سالانه، افزود: وی افزود: وقتی در مورد ارز صحبت می‌کنیم حتما باید در مورد ریال هم صحبت کنیم. در واقع اگر حکمرانی ارزی هدف ماست به طور حتم باید حکمرانی ریال ما نیز تقویت شود. ما به عنوان بانک مرکزی هدفمات تقویت حکمرانی ریال است و در این راستا روی حکمرانی ارزی نیز تاکید داریم. عملا می‌توان گفت ایران یک اقتصاد باز به حساب میآید و امروز نیز کم و بیش همین شرایط حاکم است و حجم مبادلات ارزی نسبت بالایی در اقتصاد کشور دارد.
وی ضمن اشاره به اینکه بخش اصلی مبادلات خارجی ایران مربوط به تجارت کالا و خدمات بوده است و سرمایه‌گذاری سهم کمی در مبادلات داشته است، افزود: دلیل این امر این بود که به دلیل درآمدهای نفتی عموما نیازی به تامین مالی خارجی نبود.
نظام ارزی کشور باید از غرب به شرق منتقل شود
فرزین در توضیح اثرات تحریم بر مبادلات خارجی کشور گفت: قبل از تحریم مبادلات خارجی یک روال معمولی داشت و نظام بانکی وظیفه اصلی را در مبادلات به عهده داشت و ابزارهای نظام بانکی در اختیار بانک مرکزی بود. تحریم‌ها موجب شد عمده مبادلات خارجی کشور به سمت کشورهای شرقی و به طور خاص چین منتقل شود ولی نظام مالی ما از این حرکت به سمت شرق جا ماند. امروز ما ۳ بانک در انگلستان داریم که عملا غیر فعال هستند ولی با وجود مبادلات گسترده با کشور چین، حتی یک بانک فعال در این کشور نداریم. یکی از اقداماتی که در دستورکار امروز بانک مرکزی، فراهم کردن شرایط برای انتقال زیرساخت‌های موجود در غرب برای تبادلات مالی، که امروز کارایی ندارد، به شرق و فعال کردن آن در کشورهایی مثل روسیه و چین است.
وی افزود: امروز ما از نظر زیرساخت مالی و بانکی در کشورهای متعددی حضور داریم که اساسا ایران هیچ ارتباط سیاسی و تجاری با آن‌ها ندارد ولی در بسیاری از کشورها که مراودات گسترده است، حضور کمتر از انتظار است. چشم انداز پیش روی ایران این نیست که تجارت و روابط با کشورهای غربی توسعه پیدا کند و دلیل این چشم انداز نیز علاوه بر تحریم‌ها، تغییرات اقتصاد بین‌الملل و به ویژه افزایش سهم کشورهای آسیایی در تجارت جهانی است که به دنبال ایجاد زیرساخت‌های مالی و بانکی جدید هستند. در این زمینه ایران نیز باید حضور فعال‌تری داشته باشد و نهادسازی کند و از نهادهای موجود نیز بیشتر بهره ببرد. حضور فعال در بریکس و استفاده از ظرفیتهای مالی این گروه و حتی تلاش برای ایجاد بسترهایی بومی جایگزین سوئیفت و FATF ذیل این گروه موضوعاتی است که در تحولات اخیر در دستورکار بانک مرکزی ایران قرار دارد.
تقویت حکمرانی ارزی وابسته به ایجاد نظام پرداخت رسمی
رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: نکته دیگر اینکه به دلیل عدم بهره‌مندی از ابزارهای مرسوم در تجارت خارجی، امروز از صرافی‌ها و دیگر ابزارهای غیر معمول در مبادلات استفاده می‌کنیم که مهمترین مسئله آن عدم کنترل و قاعده‌گذاری بر آن از سوی بانک مرکزی است. برای اینکه حکمرانی ارزی خودمان را تقویت کنیم اولین بحث این است که باید بتوانیم ابزارهای لازم برای نقل و انتقالات ارزی کشور تقویت شود.
وی ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که تحریم‌ها به طور کلی نتوانسته است تجارت خارجی ایران را فلج کند و از کار بیندازد و در حال حاضر حجم تجارت ایران با زمان قبل از تحریم قابل مقایسه است. اما مسئله اینجاست که اگر قرار است با شرایط فعلی و وجود تحریم‌ها منطبق شویم و در این شرایط مراودات مالی و تجاری خود را کشورهای دوست و خواهان تجارت افزایش دهیم، به ایجاد زیرساخت‌های جدید نیاز داریم. من معتقدم هرچند تجارت میتواند به بهبود روابط سیاسی منجر شود ولی وجود حداقل روابط سیاسی برای توسعه تجارت ضروری است و از این رو اولویت ما توسعه روابط با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای شرق است که خواهان تجارت با ایران هستند. حتی کشورهای اروپایی هم امروز تجارت با کشورهای همسایه و منطقه را در اولویت قرار داده‌اند. این مسئله یکی از مهمترین الزامات تقویت حکمرانی ارزی است.
فرزین افزود: نظام پرداخت کشور باید رسمی شود و باید از طریق ظرفیت هایی که در شرق می توانیم ایجاد کنیم، به این سمت حرکت کنیم. در نظام تراستی هزینه مبادلات زیاد است و امکان کنترل هم کم است.
در دست گرفتن مرجعیت بازار ارز لازمه بهبود حکمرانی ارزی
رییس بانک مرکزی درخصوص اقدامات لازم برای تقویت حکمرانی ارزی در داخل کشور نیز گفت: من از روز اول منتقد این موضوع بودم که کانال‌های متعددی در نرخ سازی فعال هستند و روز به روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود و به طور نسبی مرجعیت نیز پیدا کرده‌اند. ما امیدواریم که مرکز مبادله بتواند به مرجع اصلی در بازار ارز تبدیل شود. در دست داشتن مرجعیت در بازار ارز یکی از الزامات اساسی حکمرانی ارزی کشور است.
وی ضمن اشاره به اینکه گاهی اوقات از مزایای اقتصاد ایران غافل می‌شویم، افزود: مشکلات اقتصاد ایران غیر قابل حل نیست. امروز ما حدود ۵۰ شعبه بانکی در کشورهای مختلف جهان داریم و اینطور نیست که ایران از تجارت و بانکداری جهانی به طور کلی قطع شده باشد. در حوزه ارز ما دائما در معرض تهدید بوده‌ایم و یکی از اثرات آن این بوده است که امروز در این حوزه افراد خبره و با دانش خوبی داریم که باید از ظرفیت آن‌ها بهره ببریم.
بانک مرکزی باید مرزبان ریال باشد
فرزین با اشاره به اینکه جریانی در کشور شکل گرفته که اقدامات آن‌ها به طور مستمر حکمرانی ریال را در کشور تضعیف می‌کند، افزود: باید از اینکه هر دارایی دیگری جایگزین پول ملی شود، جلوگیری کنیم، اما برخی قوانین و روال‌های اجرایی مبادله با ریال را پرهزینه می‌کند و عملا جایگزین ارز ملی را تقویت می‌کند. ما نباید از حکمرانی ریال غافل بشیم و مبادلات فعالین اقتصادی باید با ریال انجام بگیرد. امروز یکی از مهمترین سیاست‌های مدنظر بانک مرکزی تقویت حکمرانی ریال است. ما معتقدم بخشی از مبادلات خارجی ایران با کشورهای همسایه با ریال انجام بگیرد و از این مسیر نیز ریال تقویت شود.
وی افزود: ما در بانک مرکزی مرزبان ریال هستیم و باید جایگاه آن را در برابر ارزهای خارجی تقویت کنیم. هیچ نصف و شخصی نباید از چیزی به جز ریال برای مبادلات مالی خود استفاده کند و این مسئله باید به عنوان یک خط قرمز مهم در اقتصاد ایران مطرح شود. تنها در صورتی که ریال حاکم باشد میتوانیم در اموری همچون اخذ مالیات، حکمرانی ارزی و توسعه تجارت بپردازیم.
دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع حکمرانی ارزی
گفتنی است همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با هدف «بهبود کیفیت تصمیم گیری در کشور» هر سال در یک بازه ۴ تا ۶ ماهه توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی برگزار می‌شود. در جریان این رویداد مستمر، ابعاد یک «موضوع راهبردی» در چارچوب «مقاوم سازی اقتصاد» بین مسئولین، خبرگان و سیاست‌پژوهان به مباحثه گذاشته می شود و جمع بندی های انجام شده در قالب راهبردها، سیاست ها، قوانین و قواعد اجرایی، در دستورکار اندیشکده برای ترویج و پیگیری تا حصول نتیجه قرار می گیرد.
در سال جاری، دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «حکمرانی ارزی؛ ثبات و رونق اقتصادی» در بازه آبان تا اسفند برگزار شد. افتتاحیه این رویداد آبان ماه با حضور و سخنرانی اعضای کمیته علمی همایش برگزار گردید و طی آن، مهمترین مسائل مدنظر در جریان این رویداد مورد بحث قرار گرفت. پس از آن، ۸ نشست تخصصی در مهمترین موضوعات مرتبط با حوزه ارز، با حضور بیش از ۵۰ نفر از مسئولین و خبرگان حوزه ارزی کشور در سازمان‌ها و نهادهای مربوطه برگزار و محتوای آن در رسانه‌ها منتشر شد. همچنین در جریان همایش و پس از فراخوان، ۲۵ طرح سیاستی ناظر به مسائل نظام ارزی کشور به مرحله نهایی رسید که طی آن، سیاست‌پژوهان حوزه ارز به بیان دیدگاه‌ها و راهکارهای خود پرداخته و در معرض قضاوت ۱۶ داور از خبرگان و مسئولین ارزی کشور قرار گرفت.
اختتامیه این همایش امروز ۳۰ بهمن با حضور و سخنرانی دکتر فرزین رئیس کل بانک مرکزی و دکتر غضنفری رئیس کل صندوق توسعه ملی در حال برگزاری است. سند راهبردهای حکمرانی ارزی کشور نیز به عنوان خروجی اولیه این همایش توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی در اختتامیه دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی ارائه گردید.
انتهای پیام/ پول و بانک
ممنون از شعار ها کالاهای اساسی کشور را از درهم دلار خارج کنید و همین طور چین را ماراد تجاری ایارن با چین باید با یوان تسویه شود