به گزارش مسیر اقتصاد یکی از مواردی که در ماه‌های اخیر و با شدت گرفتن تنش‌های تجاری در سطح جهان به طور ویژه مورد توجه کشورها قرار گرفته، نحوه اتخاذ سیاست‌های پولی است.
در این زمینه بسیاری از رهبران سیاسی کشورها همچون آمریکا و ترکیه بر ضرورت همراهی بانک مرکزی با دولت، در تعیین سیاست‌های پولی تأکید کرده‌اند و معتقدند استقلال بانک مرکزی از دولت در این موارد نتایج مطلوبی درپی ندارد.
دولت‌ها در بازار ارز مداخله نمی‌کنند؟
یکی از موارد مناقشه در تعیین سیاست‌های پولی، نحوه مدیریت بازار ارز و تعیین نرخ برابری واحد پولی کشورها در برابر ارزهای خارجی است. به طورکلی بانک‌های مرکزی وظیفه اصلی را در تعیین نرخ ارزهای خارجی در بازار داخلی به عهده دارند. اما با وجود این، به دلیل اهمیت بازار ارز و اثرگذاری آن بر بخش های مختلف اقتصاد، این مسئله همواره مورد توجه دولت‌ها نیز قراردارد.
از این رو دولت‌ها هیچ گاه نسبت به تعیین نرخ ارز و سیاست‌های ارزی از سوی بانک مرکزی، بی تفاوت نیستند و ابزارهای قانونی لازم برای نقش آفرینی در این زمینه را برای خود تدارک می‌بینند.
دولت‌ها چگونه در بازار ارز نقش آفرینی می‌کنند؟
نقش آفرینی دولت‌ها برای جلوگیری از نوسانات گسترده نرخ ارز و تلاش برای ثبات بخشی به شاخص‌های اقتصادی از سابقه‌ای طولانی برخوردار است. به طور خاص در سال‌های اخیر کشورهایی همچون آمریکا، چین، ژاپن و سوئیس به طور رسمی در بازار ارز مداخله نموده‌اند.
به طور معمول نقش آفرینی دولت‌ها در تعیین بازه مناسب برای نرخ ارز، از طریق خرید و فروش گسترده ارزهای دیگر کشورها انجام می‌گیرد.
در واقع زمانی که یک دولت بخواهد نرخ برابری واحد پولی خود با واحد پولی کشوری دیگر را کاهش دهد، کافی است از منابع مالی خود برای خرید ارز کشور هدف در بازار داخلی استفاده کند. به این ترتیب با افزایش تقاضا برای ارز مورد نظر، نرخ آن نیز متناسب با خواست دولت افزایش می‌یابد. در مقابل اگر هدف کاهش قیمت یک ارز خاص باشد، دولت‌ها منابع ارزی خود را به فروش می‌رسانند و یا از طریقی تقاضا برای خرید اوراق مبتنی بر واحد پولی کشور خود را افزایش می‌دهند.
تلاش دولت آمریکا برای کاهش نرخ برابری دلار با واحدهای پولی دیگر کشورها
به طور خاص در آمریکا دولت این کشور ابزارهای متنوعی برای اثرگذاری مستقیم در سیاست‌های پولی و ارزی در اختیار دارد.
دونالد ترامپ از زمان شروع به کار خود به عنوان رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی، از عدم همراهی بانک مرکزی با سیاست‌های کلان دولت انتقاد کرده است. یکی از محورهای انتقاد وی در این زمینه نیز بیش ارزش گذاری دلار در مقایسه با واحدهای پولی دیگر کشورهای دنیاست که به ارزان شدن کالاهای وارداتی و کاهش رقابت پذیری تولیدکنندگان آمریکایی منجر می‌شود.
نقش آفرینی مستقیم دولت آمریکا در بازار ارز با «صندوق تثبیت ارزی»
مهم ترین ابزار قانونی دولت آمریکا برای نقش آفرینی در بازار ارز، «صندوق تثبیت ارزی» است. این صندوق در سال ۱۹۳۰ تأسیس شده و اکنون بیش از ۹۳ میلیارد دلار سرمایه در آن ذخیره شده است.
درحال حاضر صندوق تثبیت ارزی آمریکا از سوی وزارت خزانه داری این کشور کنترل می‌شود و از منابع آن برای خرید ارزهای خارجی، SDR صندوق بین‌المللی پول و اسناد دلاری دولت آمریکا استفاده می‌شود. در واقع دولت آمریکا با تغییر ترکیب این نوع دارایی در این صندوق، بر نرخ ارزها در بازار داخلی اثر می‌گذارد.
علاوه بر این دولت آمریکا می‌تواند از منابع این صندوق به صورت اهرمی استفاده کند و با همراه نمودن بانک مرکزی، در عمل اثرگذاری در تعیین نرخ برابری ارزها با استفاده از منابع این صندوق را به بیش از دو برابر افزایش دهد.
آخرین باری که دولت آمریکا به طور رسمی در بازار ارز داخلی مداخله کرد، به سال ۲۰۱۱ میلادی باز می‌گردد. در آن زمان به دلیل وقوع زلزله در ژاپن، واحد پولی این کشور به شدت افت کرده بود و دولت آمریکا تصمیم گرفت با خرید گسترده ین ژاپن با استفاده از منابع مالی خود، نرخ برابری دلار در برابر یوآن را کاهش دهد تا از ارزان تر شدن محصولات ژاپنی در بازار داخلی جلوگیری نماید.
منبع: رویترز yon.ir/nlsiE
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
