به گزارش مسیر اقتصاد طبق گزارش سیاستی منتشر شده توسط کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس شورای اسلامی، اصلاح تعرفه مشترکین پرمصرف برق، یک قدم مهم و تأثیرگذار در راستای کاهش مصرف در ساعات اوج بار، اصلاح اقتصاد صنعت برق، حمایت از کم‌مصرف‌ها و مدیریت بحران برق سال‌های آتی است.
بحران صنعت برق کشور
برخورد غیرکارشناسی و عمدتا سیاسی مسئولین (اعم از دولت و مجلس) با صنعت برق باعث بروز دومینویی از مشکلات در این صنعت شده که بحران خاموشی تابستان، یکی از بزرگترین نشانه های آن است. اصلی‌ترین مورد از این برخوردهای غیرکارشناسی در زمینه قیمت گذاری برق است.
در ایران با برق به صورت دوگانه برخورد می‌شود. از طرفی با برق مانند یک کالای اقتصادی برخورد شده و بخش اعظمی از آن به بخش خصوصی واگذار می شود و از طرف دیگر، مانند یک خدمت عمومی که توسط دولت به آحاد مردم ارائه می گردد، از آن استفاده شده و با قیمتی پایین تر از قیمت تمام شده به مشتریان عرضه می شود.
وزارت نیرو به دلیل این عدم توازن در درآمدها و هزینه ها، روز به روز بدهکارتر می شود؛ تا آنجا که هم اکنون با بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی در مجموع بخش آب و برق، لقب بدهکارترین وزارتخانه دولت را به خود اختصاص داده است.
مشترکین خانگی، بالاترین سهم را در اوج مصرف دارند
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بالاترین سهم در زمینه تقاضای اوج مصرف مربوط به بخش خانگی است:
بر این اساس بخش خانگی با ۵۰.۸ درصد، اصلی ترین عامل شکل گیری اوج مصرف می باشد. به همین دلیل در صورتی که درصد مساوی از بخش‌های مختلف به عنوان معیار کاهش اوج بار قرار بگیرد، بخش خانگی بیشترین کاهش در توان مصرفی اوج بار را خواهد داشت.
بر اساس آمار شرکت توانیر ۲۰ درصد از مشترکین پرمصرف خانگی ۴۲ درصد از مصرف برق در بخش خانگی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین ۱۰ درصد از مشترکین پرمصرف ۳۰ درصد از مصرف برق در بخش خانگی را به خود اختصاص داده اند.
۴ اثر اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف خانگی
به صورت خلاصه می‌توان گفت اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف خانگی پیامدها و آثار زیر را به دنبال خواهد داشت:
- افزایش تعرفه برق پرمصرف‌ها و مواجه شدن با تعرفه های واقعی برق و غیر یارانه‌ای برای این قشر ۲۰ درصدی جامعه، موجب ترغیب آن‌ها به رعایت الگوی مصرف شده و همچنین موجب جلوگیری از هدر رفت منابع ملی و تخصیص یارانه پنهان برق به این مشترکین می‌شود.
- جلوگیری از ارزان فروشی برق به پرمصرف‌ها موجب بازگشت یارانه پنهان هزاران میلیارد تومانی به درآمد وزارت نیرو می شود و توازن هزینه و درآمد اقتصاد صنعت برق را در پی دارد و همچنین بستری را فراهم می‌کند که سرمایه‌گذاری در این صنعت افزایش یابد.
- ارزان فروشی برق به ۲۰ درصد پرمصرف جامعه موجب نارضایتی ۸۰ درصد مردم جامعه (که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند) شده است. لذا اصلاح تعرفه پرمصرف‌ها حمایت ۸۰ درصدی جامعه را در پیش دارد.
- بررسی ها نشان می دهد که ۱۰ درصد از مشترکین که تحت عنوان پرمصرف شناخته می‌شوند، بیش از ۲ برابر سایر مشترکین از یارانه برق بهرمند می شوند. بنابراین با اصلاح تعرفه برق برای این مشترکین، قیمت برق در پله های بالای مصرف به صورت آزاد(به طور مثال متناسب با متوسط قیمت تمام شده تولید برق تجدیدپذیر) محاسبه شده و مشترکین پرمصرف از هیچ گونه یارانه ای در مصرف برخوردار نخواهند شد؛ موضوعی که سبب افزایش عدالت در بهره مندی از یارانه برق خواهد شد.
«نرخ برق خورشیدی» شاخص تعرفه گذاری برای مشترکین پرمصرف
بررسی های کارشناسی نشان می دهد اصلاحات تعرفه باید به صورت تدریجی و با اولویت بندی های لازم در اقشار مختلف مصرف‌کنندگان انجام شود؛ در واقع اصلاح دفعی و یکباره تعرفه ها ممکن نیست و در صورتی که این اصلاح به صورت گزینشی و هدفمند انجام نشود، کارآمد نخواهد بود.
طبق گزارش سیاستی کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس تحت عنوان «بررسی ابعاد و آثار حل بحران خاموشی برق از طریق اصلاح تعرفه مشترکین پرمصرف خانگی»، اصلاح تعرفه پله های بالای مصرف برق که بر مشترکین پرمصرف تمرکز خواهد داشت، باید به شرح زیر انجام شود:
الف) الگوی مصرف بخش خانگی بر حسب کیلووات ساعت در ماه به تفکیک هر اقلیم آب و هوایی و به تفکیک فصل گرم و غیرگرم، به گونه‌ای تعیین می‌شود که بر اساس میانگین مصرف ماهانه مردم در سال ۹۶ حداقل ۸۰ درصد از مشترکین داخل الگو بوده و حداکثر ۲۰ درصد از مشترکین بالای الگوی مصرف قرار بگیرند.
ب) وزارت نیرو تعرفه‌های برق را به نحوی تغییر دهد که تعرفه برق مشترکین داخل الگو نسبت به مصوبه مورخ ۰۹/۰۲/۱۳۹۷ هیئت محترم وزیران بدون تغییر باقی بماند و تعرفه پلکان‌های مصارف مازاد بر الگوی مصرف، حداقل برابر میانگین تعرفه خرید تضمینی برق خورشیدی و حداکثر برابر تعرفه خرید تضمینی برق خورشیدی خانگی (۲۰ کیلووات و کمتر) قرار داده شود.
ج) ردیف مربوط به عبارت «حداکثر بهای برق به ازای هر کیلووات ساعت» از جدول تعرفه‌ها حذف شود.
انتهای پیام/ تعرفه‌گذاری انرژی
