یکی از پارامترهای مهم برای بررسی توسعه هر کشور، نسبت سهم برق مصرفی بخش صنعت به بخش خانگی می باشد.این شاخص نشان می دهد که یک کشور، بیشتر مصرف کننده است یا تولیدکننده.
به گزارش مسیر اقتصاد، در واقع بیشتر بودن مصرف برق در بخش صنعتی نسبت به بخش خانگی، نشان دهنده رونق تولید در آن کشور است زیرا ارزش افزوده در بخشهای تولیدی ایجاد شده و در بخش خانگی عموما ارزش افزوده ای ایجاد نمی شود و تنها مصرف انجام می شود.
برای مقایسه وضعیت ایران با کشورها در این زمینه، نسبت مقدار برق مصرفی در بخش صنعت به بخش خانگی در نمودار ۱ آورده شده است:
همانگونه که مشاهده میشود، این نسبت برای دیگر کشورها در مقایسه با ایران بیشتر است. در این بین نسبت سهم برق مصرفی صنعت به خانگی برای کشوره کره حدود ۳.۶ بوده که قابل توجه است [۱] و [۲].
به نظر میرسد که یکی از علل مصرف نامتوازن برق در بخشهای خانگی و صنعتی، قیمتگذاری نامناسب برق در این بخشها باشد.
در واقع پایینتر بودن قیمت برق در بخش صنعتی نسبت به بخش خانگی، از جمله عواملی است که علاوه بر مدیریت مصرف و صرفه جویی بخش خانگی در استفاده از برق، میتواند زمینه ساز تسهیل کسب و کار و حمایت از تولید در کشور شود.
همانگونه که از نمودار ۲ مشاهده می شود، در کشورهای پیشرفته و در حال پیشرفت، برق صنعتی از برق خانگی ارزانتر است. اما بر خلاف این کشورها، نسبت متوسط قیمت برق صنعتی به خانگی در ایران در سالهای اخیر حدود بالا بوده که کاملا مغایر با رویه کشورهای مورد مقایسه در این زمینه است [۳]و [۴].
مقایسه دو نمودار نشان می دهد که بایستی سیاستگذاری های قیمتی انرژی در کشور به سمت افزایش قیمت برق در بخش خانگی(با تمرکز بر مشترکین پرمصرف و پله های بالای مصرف) جهت دهی شده و در عین حال قیمت برق بخش صنعت کشور با شیب ملایمی نسبت به بخش خانگی اصلاح شود.
با اجرای این سیاست با توجه به تجربیات جهانی، علاوه بر مدیریت مصرف برق در بخش خانگی و صرفه جویی در آن، استفاده از برق توسط صنایع ارزان تر شده و هزینه های تولید کاهش می یابد که می تواند اثر مثبتی بر رشد اقتصادی کشور داشته باشد.
پینوشت:
۱- http://www.nationmaster.com/country-info/stats/Energy/Electricity/Consumption-by-households-per-capita
۲- روند ۱۰ ساله صنعت برق, وزارت نیرو, ۱۳۹۵.
۳- http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained
۴- ترازنامه انرژی، وزارت نیرو، ۱۳۹۳.
عالی