۰۶ اردیبهشت ۱۴۰۳

رهبر معظّم انقلاب: علاج برون رفت از مشکلات کشور «اقتصاد مقاومتی» است.

شناسه: ۱۰۲۴۳۸ ۰۹ آبان ۱۳۹۸ - ۱۴:۳۰ دسته: انرژی، طرح های پتروشیمی کارشناس: سید حسن محفوظی
۵

طرح پتروشیمی گچساران که در سال ۱۳۸۱ به تصویب هیأت وزیران رسید، باوجود اینکه طی سال‌های ۸۳ و ۸۶ دو بار کلنگ‌زنی شد، همچنان با پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی، جزو پروژه‌های نیمه‌تمام صنعت پتروشیمی کشور به شمار می‌آید. این پروژه ۵۰۰ میلیون دلاری که قرار بود ظرف مدت ۴ سال ساخته شود، واحد تامین‌کننده خوراک ۴ پتروشیمی دیگر است که در مسیر خط لوله اتیلن دنا قرار گرفته‌اند. طبق آخرین وعده مطرح شده از سوی مسئولان ارشد پتروشیمی، این پروژه سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهد رسید. تعریف این پروژه با مصرف ۱۰ میلیون مترمکعب آب در سال در منطقه‌ای با خشکسالی چندساله، تامین پایدار آب این مجتمع را با ابهام روبرو کرده است.

به گزارش مسیر اقتصاد طبق آخرین اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران تا آخر سال ۱۳۹۷ تعداد ۱۷ طرح غیرفعال پتروشیمی در کشور وجود دارد. اغلب این طرح‌ها به دلیل تعریف شدن در مناطق غیر مناسب به تعطیلی کشیده شده اند. به طوری که از این تعداد، ۴ طرح پلی‌اتیلن موجود در مسیر خط لوله اتیلن دنا به دلیل دوری از منابع آب ارزان و پایدار در وضعیت غیرفعال به سر می‌برند.

جدول زیر طرح‌های تعریف‌شده بر اساس خط لوله اتیلن دنا و وضعیت هر کدام را نشان می‌دهد:

همانطور که در گزارش قبل گفته شد، طرح احداث خط لوله ۵۵۷ کیلومتری دنا با هزینه ۳۰۰ میلیارد تومان از سال‌ها پیش مطرح شده بود؛ تا اینکه در سال ۹۶ گفته شد عملیات اجرایی ساخت آن به زودی آغاز خواهد شد. اما پس از مدتی مدیران صنعت پتروشیمی کشور اعلام کردند که ساخت و بهره‌برداری از خط لوله دنا به پس از ساخت و راه‌اندازی پتروشیمی گچساران و پالایشگاه گاز بیدبلند ۲ (به عنوان تامین‌کننده اتان) موکول شده است.

پتروشیمی گچساران طرحی نیمه‌تمام با قدمت ۱۷ ساله

طرح پتروشیمی گچساران که در سال ۱۳۸۱ براساس مصوبه هیأت وزیران به صورت طرح مونواتیلن گلایکول و اتیلن اکسید تعریف شده بود، در بهمن ۱۳۸۳ کلنگ‌زنی و اعلام شد که خوراک این مجتمع با ظرفیت سالیانه ۳۵۰ هزارتن خوراک از خط لوله اتیلن غرب تامین می‌شود و ارزش تولیدات این مجتمع بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار در سال است.

چند روز پس از اعلام تصویب طرح ارزیابی زیست محیطی مجتمع پتروشیمی گچساران در آبان ۸۴، قرارداد اجرای طرح این مجتمع به ارزش ۲۶۳ میلیون یورو میان شرکت پتروشیمی گچساران و شرکت ایرانی طراحی و مهندسی صنایع پتروشیمی (PIDEC) و شرکت ژاپنی میتسویی (MES) به امضا رسید.

کلنگ‌زنی مجدد پروژه پتروشیمی گچساران

پس از گذشت یکسال از امضای قرارداد احداث این مجتمع با شرکت ژاپنی، به دلیل برخی مسائل، این شرکت اقدامی برای تکمیل این طرح انجام نداد و در نهایت احداث این مجتمع با تبدیل آن از واحد مونواتیلن گلایکول به الفین، به شرکت پتروشیمی باختر واگذار شد؛ در دی ماه ۸۵ اعلام شد عملیات اجرایی احداث این مجتمع به عنوان واحد تامین‌کننده خوراک واحدهای پتروشیمی ممسنی، دهدشت و بروجن، با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری در بهمن آن سال آغاز خواهد شد.

تاخیر در اجرای پروژه ادامه داشت تا اینکه در فروردین ۱۳۸۶ عملیات احداث این مجتمع با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن اتیلن و پروپان با حضور غلامحسین نجابت، مدیر عامل وقت شرکت ملی صنایع پتروشیمی مجدداً آغاز شد.

در مراسم کلنگ‌زنی، نجابت با اشاره به اینکه این مجتمع تا چهار سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، مردم را به خرید سهام این مجتمع تشویق کرد و گفت: ارزش افزوده مجتمع پتروشیمی گچساران بیش از ۲۸ درصد است و از مردم دعوت می‌کنیم که با سرمایه‌گذاری و خرید سهام این مجتمع، مالکیت آن را به دست گیرند. [۱]

این تبلیغات و وعده‌ها سبب شد که از زمان آغاز پذیره‌نویسی این مجتمع در بهمن سال ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸ حدود ۱۰ میلیارد ریال از سهام دو شرکت پتروشیمی گچساران و دهدشت از سوی مردم خریداری شود.

بازگشایی فاینانس چینی برای پتروشیمی گچساران

روند کند احداث این پروژه همچنان ادامه داشت؛ تا اینکه در آذر ۱۳۹۳ عباس شعری مقدم، مدیرعامل وقت شرکت ملی صنایع پتروشیمی عنوان کرد که اولین فاینانس چینی به ارزش ۳۷۵ میلیون دلار برای مجمتع پتروشیمی گچساران بازگشایی و عملیاتی شده است.

در شهریور ۱۳۹۵ عادل نژادسلیم مدیرعامل وقت هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با اعلام اینکه پیشرفت فیزیکی این پروژه به بیش از ۴۰ درصد رسیده است، گفت که این پتروشیمی از تنگناهای خود عبور کرده و با تجهیزات خریداری شده پتروشیمی گچساران تا سال ۹۷ به بهره‌برداری می رسد.

اما در اسفند ۱۳۹۷ طی بازدیدی که بهزاد محمدی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از این پروژه داشت، وعده داد که پتروشیمی گچساران در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهد رسید.

تامین ۱۰ میلیون مترمکعب آب پتروشیمی از سد کوثر و احداث ۵ حلقه چاه عمیق

طبق گفته مدیران پروژه، همه مجوزهای طرح شامل آب، برق، گاز، محیط زیست، خوراک و سوخت دریافت شده است. پیش از این در دی ماه ۱۳۸۵ علیمراد جعفری، نماینده وقت مردم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی در مصاحبه‌ای گفته بود برای تامین آب این مجتمع مجوز استفاده از آب سد کوثر به میزان ۱۰ میلیون مترمکعب در سال و حفر ۵ حلقه چاه عمیق در نزدیکی سایت اخذ شده است.

همچنین تأمین آب پتروشیمی گچساران از این سد با لوله ۲۸ اینچی و به میزان ۱۷۶۰ مترمکعب در ساعت (حدودا معادل ۱۴ میلیون مترمکعب در سال) و به طول ۲۷ کیلومتر اعلام شده است.

این در حالی است که مطالعه منابع آبی استان نشان می‌دهد به دلیل خشکسالی‌های چند سال اخیر، سطح آب مخزن سدکوثر در چند نوبت از جمله در مرداد سال گذشته به ۵۰ درصد کاهش یافته است؛ بنابر گفته آرش مصلح،  قائم مقام شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه وبویراحمد اولویت اصلی مدیریت آب سد کوثر، تامین آب آشامیدنی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از ساکنان استان کهگیلویه و بویراحمد و برخی استان‌های جنوبی است و نیازهای زیست محیطی، کشاورزی و صنعت در مراحل بعدی قرار دارد.

ابهام در تامین پایدار آب مورد نیاز پتروشیمی گچساران

همچنین بررسی پهنه‌بندی خشکسالی استان کهگیلویه و بویراحمد طی ۱۰ سال گذشته نشان می‌دهد که محل تعریف‌شده برای احداث این پتروشیمی (فاصله ۷ کیلومتری شهرستان گچساران) در وضعیت خشکسالی به‌سر می‌برد و برای حفر چاه مناسب نیست به طوریکه طی چند سال اخیر سطح آب‌های زیرزمینی این استان افت کرده است.

از همین رو تامین آب پایدار این مجتمع برای حداقل ۲۵ سال، با ابهاماتی روبروست که لازم است مدیران صنعت پتروشیمی کشور، مدیران این مجتمع و همچنین سازمان محیط زیست به آن پاسخ دهند؛ اما آنچه واضح است، به دلیل پیشرفت بالای ۶۰ درصد این مجتمع، تکمیل آن در دستور کار وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی قرار گرفته است، بنابراین ضروریست ضمن توقف یا جایگزینی سایر پتروشیمی‌های با مصرف آب بالا در مناطق دور از دریا، تدبیری برای تامین پایدار آب این مجتمع اندیشیده شود تا هم از ایجاد فاجعه زیست‌محیطی جلوگیری شود و هم برای فعالیت این مجتمع مشکلی پیش نیاید.

به عنوان مثال طبق آمار رسمی شرکت آب و فاضلاب استان کهگیلویه و بویراحمد، ظرفیت اسمی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب این استان تا آبان سال گذشته حدود ۸۸ هزار مترمکعب در روز معادل بیش از ۳۲ میلیون مترمکعب در سال بوده است. از این رو پیشنهاد می‌شود شرکت پتروشیمی گچساران با استفاده از این ظرفیت و یا تکمیل طرح‌های در دست اجرای تصفیه فاضلاب این استان و استان‌های مجاور، بخشی از آب مورد نیازش را از این محل تامین کند.

پینوشت:

[۱] شانا؛ کدخبر: ۱۰۱۶۶۹

انتهای پیام/ نفت و انرژی

  1. درسته این منطقه مثل همه مناطق کشور در سالهای اخیر با خشک سالی روبرو بوده ولی باید گفت این منطقه و این استان جز استانهای پر بارش کشور محسوب میشه که در بد ترین حالت میزان بارشش از بهترین حالت مناطق کویری ایران بالاتر هست. ظاهرا یا نویسنده آگاهی لازم رو نداشته یا مغرضانه صحبت کرده وگرنه باید میدونست گچساران به مدت ۸۰ ساله جز مناطق نفتی کشور بوده و اب مورد نیاز شرکت نفت فقط بر پایه چاههایی که در منطقه حفر شده ۸۰ ساله که داره تامین میشه. حالا چطور با وجود سد ساخته شده کوثر و سد در حال ساخت چمشیر مشکل تامین اب برای یک پتروشیمی کوچیک رو داره. جواب اینه که چون قراره اب سدهاش صادر بشه به استانهای دیگه ولی شهرهای کویری ایران که متوسط بارش سالانشون ۱۰۰ میلیمتر هم نمیرسه در کمال تعجب برای صنایع فولاد و مس مشکل تامین اب ندارن و از سدهای همین استانهای پر اب مثل استان ما براشون تامین اب میشه. خشک سالی در استان ما زمانی هست که در سال ۵۰۰ مسلیمتر بارش داشته باشیم یا اگر در گچساران بارش زیر ۴۵۰ میلیمتر باشه میگن خشک سالی شده این مقدار رو مقایسه کنید با میزان بارش استانهای دیگه.

    ۰۰
  2. من نمی دانم رسانه ای که نام خود را از اقتصاد مقاومتی گرفته چرا چنین مغرضانه مسائل مهم توسعه اقتصادی را بررسی و از اقتصاد مقاومتی دور شده است. از این نوع گزارشات در رسانه های جنجالی دیگر با سرتیترهای چون " خط لوله اتیلن غرب سرنوشتی تاریک و مبهم مواجه شده است" و " چرا سهام پتروشیمی‌های کاغذی همچنان در بورس معامله می‌شود؟" نیز پخش شده که نشان از عدم تمایل برخی گروه ها به توسعه اقتصادی کشور دارد. از خدا بترسید و با گزارشات کذب خود، مردم را نا امید و به اقتصاد کشور صدمه نزنید.

    ۱۰
  3. مقاله حاضر جانبدارانه تهیه شده و در آن از پیشرفت مطلوب پروژه سخنی به میان نیامده است. پتروشیمی گچساران پروژه مهمی است و با تلاش سهامداران عمده ازجمله پتروشیمی های ممسنی، کازرون، دهدشت، بروجن و هلدینگ خلیج فارس به پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصدی رسیده است و امید خدا آواخر سال آینده به بهره برداری می رسد. فیلم زیر پیشرفت نصب تجهیزات و تاسیسات را تا انتهای اسفند ۹۸ نمایش می دهد. به پیشرفت کشور در این دوران سخت تحریم افتخار کنیم و حقیقت را آنگونه که هست به مردم بگوییم.

    https://bit.ly/3g2RYTt

    ۰۰
  4. پیشرفت فیزیکی ۶۵ درصدی صحیح است بدینوسیله اصلاح می شود

    ۰۰


جهت احترام به مخاطبان فرهیخته، نظرات بدون بازبینی منتشر می شود. لطفا نظرات خود را جهت تعميق و گسترش بحث ارائه نمایید. نظرات حاوی توهين، افترا و تهمت به ديگران پاک می شود.