به گزارش مسیر اقتصاد جمعیت آلمان مانند بیشتر کشورهای جهان همواره در حال افزایش بوده و از سال ۱۹۵۵ تا ۲۰۱۹، حدود ۱۱ میلیون نفر افزایش یافته و هم اکنون به حدود ۸۲ میلیون و چهارصد هزارنفر رسیده است. با اینحال نرخ باروری این کشور در این بازه از ۲.۱۳ به ۱.۴۴ رسیده که می توان آن را زنگ خطری برای مسئولین این کشور دانست؛ چراکه به میزانی کمتر از حد جانشینی کاهش یافته است.
کاهش جمعیت آلمان در ۳۰ سال آینده
براساس پیش بینی سایت worldometers، جمعیت آلمان از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۵۰ نه تنها افزوده نشده بلکه کاهش خواهد یافت. جمعیت آلمان در سال ۲۰۵۰ براساس پیش بینی های مختلف بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون نفر برآورد شده است.
گرچه در این بازه نرخ باروری نیز افزایشی جزئی خواهد یافت اما همچنان کمتر از حد جانشینی ۲.۱ بوده و نخواهد توانست پدیده کاهش و پیری جمعیت در این کشور را جبران نماید.
پیری جمعیت در انتظار آلمان
مشکل جمعیت آلمان به همین جا ختم نمی شود. یکی دیگر از شاخص های مطلوبیت جمعیت چنین کشورهایی، میانگین سنی جمعیت است. در واقع آن بخش از جمعیت که می تواند متضمن رشد و توسعه کشور در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… باشد، جوانان کشور هستند. میانگین سنی آلمانی ها در بازه ۱۹۵۵ تا کنون از ۳۴.۵ سال به ۴۶ سال رسیده است و سایت worldometers پیش بینی می کند که این عدد تا ۲۰۵۰ به بیش از ۵۰ سال برسد.
دولت آلمان تا کنون تدابیری برای مقابله با بحران جمعیتی اندیشیده است. آلمان هرساله میلیارد ها یورو برای تشویق خانواده ها و افزایش نرخ فرزندآوری هزینه می کند. با این وجود براساس گزارشی جدید، مردم این کشور هنوز در مدیریت کار و خانواده خود و ایجاد تعادل میان این دو دچار مشکل هستند.
تغییر فرهنگ خانواده ریشه بحران جمعیتی در آلمان
در گزارشی که اخیرا توسط موسسه فدرال پژوهش های جمعیتی آلمان (زیر مجموعه وزارت کشور آلمان) ارائه شده، به دلایل ناتوانی این کشور در بهبود نرخ باروری با وجود هزینه ها و تلاش های بسیار اشاره شده است. در نتیجه گیری این گزارش آمده است: «فرزندان دیگر جنبه ای محوری و اساسی از زندگی آلمانی ها نیستند.»
دلایل بی شماری برای این مساله وجود دارد؛ به عنوان مثال، حدود ۵۰ سال پیش در آلمان افراد پس از این که شاغل بوده، ازدواج کرده و صاحب فرزند می شدند، یک فرد بالغ از منظر اجتماعی به حساب می آمدند. اما هم اکنون نه تنها مردم بر این باور نیستند که فرزند داشتن جایگاه اجتماعی آن ها را بهبود می بخشد، بلکه بسیاری از آن ها از داشتن بیش از دو یا سه فرزند واهمه دارند چرا که تصور می کنند برای آن ها یک نقص و ایراد محسوب می شود.
بسیاری از مردم آلمان بر این باورند که ایجاد تعادل میان شغل و زندگی خانوادگی مشکل است. خصوصا برای مادران مدیریت زمان کار و زمانی که بتوانند برای فرزندان خود در نظر بگیرند، به چالشی اساسی تبدیل شده است. این چالش نهایتا بسیاری از مادران را مجبور به انتخاب میان شغل و فرزندآوری می نماید و براثر تغییرات فرهنگی که تدریجا گریبان گیر مردم شده، بسیاری از این افراد میان این دو گزینه، شغل را انتخاب می نمایند.
مشکلات فرهنگی موجود به همین جا ختم نمی شوند؛ براساس مطالعات انجام شده، کودکان دیگر دلیلی اساسی برای ایجاد حس رضایتمندی و شادی در جامعه تلقی نمی شوند. تنها ۴۵ درصد از آلمانی های بین ۱۸ تا ۵۰ سال که فرزندی ندارند، معتقدند که اگر بچه داشتند، احساس رضایت بیشتری داشته و زندگی شاد تری را تجربه می نمودند.
فرهنگ، عاملی موثر بر مشکلات جمعیتی
مشکل فرزندآوری در آلمان بیش از هر چیز ناشی از فرهنگ نادرست شیوع یافته میان مردم این کشور است. این مساله در مورد بسیاری کشورهای دیگر نیز صادق است.
به عنوان مثال چین به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان هم اکنون با مشکل کاهش نرخ باروری و سرعت رشد جمعیت روبرو شده و پس از ۳۵ سال، قانون تک فرزندی را لغو نموده، اما با توجه به فرهنگ شکل گرفته در میان مردم این کشور، حتی پس از لغو این قانون خانواده ها تمایل چندانی به داشتن بیش از یک فرزند از خود نشان نمی دهند.
منابع:
پایگاه اطلاعاتی worldometers لینک yon.ir/5gAsw
خبرگزاری اشپیگل، yon.ir/p9T9I
انتهای پیام/ فرهنگ و گفتمان
