سعید نوری کرم کارشناس حوزه انرژی، با تصریح روش‌های تولید پروپیلن در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: فرآیندهای غیرمستقیم نظیر كراكر بخار و جریان پالایشگاهی، عمده‌ترین روش‌های تولید پروپیلن در جهان به شمار می‌روند. اما در چند سال اخیر به علت رشد بیش‌تر تقاضای پروپیلن نسبت به اتیلن، خوراک ارزان قیمت، میزان سرمایه‌گذاری پایین، نرخ بازده داخلی و نرخ تبدیل بالا، استفاده از فرآیندهای مستقیم نظیر هیدروژن زدایی پروپان (PDH) و متانول به الفین و پروپیلن (MTO/MTP) نسبت به روش‌های غیرمستقیم تولید پروپیلن افزایش یافته است.
وی در ادامه افزود: هم‌اکنون ظرفیت اسمی تولید پروپیلن بخش پتروشیمی و پالایشگاهی کشور حدود ۱.۲ میلیون تن است که این میزان پاسخگوی نیاز ۴ میلیون تنی صنایع به پروپیلن و مشتقات آن نیست. از طرف دیگر میزان واردات زنجیره ارزش پروپیلن در سال ۱۴۰۱ حدود ۱ میلیارد دلار بوده که معادل با هزینه سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از «دو واحد PDH» با ظرفیت ۵۰۰ هزارتن به منظور تولید پروپیلن و زنجیره پایین دست آن است.
طرح‌های PDH و MTP باید با سرعت بیشتری پیگیری شوند
این کارشناس انرژی بیان کرد: وزارت نفت با هدف افزایش تولید و تأمین پروپیلن و مشتقات آن، سه دسته از طرح‌ها شامل واحدهای خوراک ترکیبی و PDH، واحدهای تبدیل متانول به پروپیلن (MTP) و واحدهای تبدیل گاز به پروپیلن/پلی‌پروپیلن (GTP/GTPP) را تعریف کرده است. این در حالی است که طرح‌های GTP/GTPP علاوه بر تشدید مازاد متانول در کشور، بازده اقتصادی پایین‌تری نسبت به طرح‌های PDH دارند. همچنین با توجه به ناترازی گاز در کشور باید از تعریف طرح‌های خوراک گازی همچون GTP/GTPP خودداری و احداث پتروشیمی‌های خوراک مایع در دستور کار قرار گیرد. به این ترتیب هم به حل مسأله کمبود پروپیلن و هم به حل مسأله مازاد متانول کمک خواهد شد.
نوری کرم در ادامه اظهار داشت: در ارزیابی طرح‌های تولید پروپیلن باید به سه نکته اصلی میزان سرمایه‌گذاری، نرخ بازده داخلی و درصد حجمی تولید پروپیلن توجه کرد. به‌عنوان نمونه روش PDH تحت لایسنس CATOFIN و با ظرفیت ۵۰۰ هزارتن در سال به هزینه سرمایه‌گذاری ۵۱۰ میلیون دلاری نیاز دارد و نرخ تبدیل این روش ۸۸ درصد است.
وی ادامه داد: روش دیگر تولید مستقیم پروپیلن MTP است. این روش در کشور چین مورد استقبال است و برای احداث یک واحد ۴۵۲ هزارتن در سال به سرمایه‌گذاری حدود ۳۰۰ میلیون دلاری نیاز داشته و نرخ بازگشت سرمایه آن ۱۶ درصد است. در واقع می‌توان گفت از جمله مزایای احداث واحدهای PDH و MTP در کشور استفاده از خوراک مایع قابل توجه و متانول مازاد کشور به‌عنوان خوراک آن‌ها است.
مجوز طرح‌های تولید پروپیلن کشور همراه با توسعه پایین‌دست صادر شده است
نوری کرم در پایان خاطر نشان کرد: برای ایجاد ارزش افزوده بیش‌تر، افزایش نرخ بازگشت سرمایه و کمک به صنایع کشور مجوز احداث واحدهای PDH و MTP، باید به همراه توسعه زنجیره پایین‌دستی آن صادر شود اما با توجه به سهولت تولید و حجم بالای تقاضای جهانی، بیش‌تر برنامه‌ریزی این طرح‌ها بر مبنای تولید پروپیلن و پلی‌پروپیلن است. در این صورت، میزان تولید پلی‌پروپیلن در کشور اشباع خواهد شد و سایر محصولات پایین دست پروپیلن همچون آکریلونیتریل، پروپیلن اکسید، اکریلیک اسید و سوپرجاذب‌ها همچنان مغفول خواهند ماند. به همین جهت ضروری است این طرح‌ها مورد بازبینی قرار گیرند و طرح‌های تولید سایر محصولات تعریف شود. در این صورت علاوه بر جلوگیری از اشباع بازار پلی‌پروپیلن، ارزش افزوده ۵ میلیارد دلاری نصیب کشور خواهد شد.
انتهای پیام/ انرژی
