به گزارش مسیر اقتصاد ترانس خزر یکی از شاهراه‌های تازه تاسیس حیاتی و اقتصادی انتقال کالا از شرق و مرکز آسیا به غرب این قاره و اروپا است. مسیری که بخشی از آن شامل حمل و نقل ریلی و بخشی دیگر دریایی می‌شود. اگرچه زمان و هزینه حمل و نقل این مسیر در مقایسه با اورسیا بالاتر است اما چین و اروپا به دلایل اقتصادی و امنیتی مایل به رونق این مسیر هستند.
ترافیک حمل و نقل کالا در ترانس خزر رو به افزایش است
ترانس خزر از سال ۲۰۱۷ و به طول ۱۱۰۰۰ کیلومتر احداث شد. ظرفیت فعلی جابجایی کالا در آن ۶ میلیون تن برآورد می‌شود، اما قرار است این میزان تا سال ۲۰۲۵ به ۱۰ میلیون تن در سال برسد. روند انتقال کالا در مسیر ترانس خزر سال به سال افزایش یافته است. آمارها موید آن است، در سال ۲۰۲۲ حجم بار در این مسیر نسبت به سال قبل از آن، ۲.۵ برابر بیشتر شد و به ۱.۴۸ میلیون تن رسید. ظرفیت کانتیری (TEU) آن نیز به ۳۳۶۰۰ رسید که حکایت از افزایش ۳۳ درصدی دارد.
تعرفه حمل و نقل جاده‌ای کالا در مناطق مختلف حوزه ترانس خزر متفاوت است. به عنوان مثال: تعرفه اول ژانویه تا ۳۱ دسامبر سال ۲۰۲۳ در مسیرهای آلماتی و آکتاو قزاقستان، بویوک بهمن لی و کایاسیک آذربایجان و گاردابانی و باتومی گرجستان، ۳۷۹۷ دلار بر کانتینر ۴۰ فوتی FEU برآورد می‌شود. در حالیکه استفاده از حمل و نقل ریلی در مسیرهای یادشده، ۲۹۴۳ دلار بر کانتینر ۴۰ فوتی است.
چرا چین به توسعه مسیر ترانس خزر متمایل است
در هر دو شاخص زمان و هزینه، حمل و نقل مسیر اوراسیا (راهگذر شمالی ریلی که چین را از روسیه به اروپا می‌رساند) نسبت به ترانس خزر توجیه پذیر است. به عنوان مثال، هزینه ترانزیت در مسیر اوراسیا ۳۰ درصد کمتر از حمل بار در مسیر ترانس خزر است. همچنین در مسیر ترانزیتی ریلی اوراسیا معمولا کالاها بین پنج تا هفت روز بین چین واروپا جابجا می‌شوند. اما در مسیر ترانس خزر، کالا باید ابتدا از چین به آذربایجان برسد تا از آنجا به کمک شبکه حمل و نقل ترکیبی اعم از ریلی، جاده ای و دریایی به اروپا برسد.
اما چین به دلیل اینکه توسعه استان‌های غربی و دسترسی آنها به بازارهای منطقه‌ای را در دستور کار دارد، به جابجایی کالا در مسیر ترانس خزر علاقه‌مند است. از سوی دیگر، کشورهای اروپایی نیز به حمل و نقل کالا در مسیر راهگذر ترانس خزر تمایل زیادی دارد زیرا جنگ روسیه و اوکراین، مسیر عبور از روسیه را ناامن و دشوار کرده است.
سه کشور ترکیه، آذربایجان و قزاقستان از بقیه کشورها به توسعه این مسیر مشتاق‌ترهستند. زیرا با رونق ترانس خزر آذربایجان به هاب منطقه‌ای تبدیل می‌شود. ترکیه می‌تواند بیشتر در بازارهای آذربایجان و آسیای میانه نفوذ کند و قزاقستان نیز فرصت پیدا می‌کند تا غلات بیشتری صادر کند.
منبع: نشریه اتحاد ریلی اوراسیا
انتهای پیام/حمل و نقل
