هر شعبه در هر بانک چه میزان سپرده جذب کرده است + جدول رتبه‌بندی

به گزارش مسیر اقتصاد مدیریت کارا و با کیفیت، مهم ترین مولفه برای استمرار بقای بانک ها و موسسات اعتباری محسوب می شود.

در فعالیت های بانکی، عموما تجهیز و تخصیص بهینه منابع بر اساس سیاست های تعیین شده و در نهایت کسب سود و افزایش ثروت سهامداران، به عنوان اهداف فعالیت ها در نظر گرفته می شود. بنابراین در محاسبه کیفیت مدیریت، بهره وری و کارایی بانکها، می توان از میزان جذب منابع از طریق کارکنان و شعب به عنوان شاخص استفاده نمود.

در ادامه سلسله گزارش های مسیر اقتصاد در بررسی بانک ها، در این گزارش بانک‌ها و موسسات اعتباری بر اساس نسبت سپرده های جذب شده به تعداد شعب که از شاخص های کیفیت مدیریت (M) از مدل CAMEL است، بررسی می شوند. شایان ذکر است که برای بررسی و رتبه بندی بانکها و موسسات اعتباری، استفاده از یک شاخص، گمراه کننده و ناقص خواهد بود و باید شاخص های مختلف را در کنار هم بررسی و مدنظر قرار داد.

بررسی بانک ها بر اساس شاخص سپرده سرانه شعب

شاخص سرانه سپرده شعب، میزان کارایی بانک در جذب منابع را بر اساس هر شعبه نشان می دهد. این نماگر بیانگر آن است که به طور متوسط به ازای هر یک از شعب، چه میزان سپرده جذب بانک شده است و میزان کارایی بانکها را در سطح شعب نشان می دهد.

بررسی ۳۲ بانک و موسسه اعتباری با این شاخص

در این گزارش ۵ دسته بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی-تجاری، خصوصی-قرض الحسنه، خصوصی شده-تجاری، دولتی-تخصصی و دولتی-تجاری بررسی می شوند. به دلیل عدم وجود اطلاعات سه موسسه اعتباری توسعه، نور و کاسپین، این سه موسسه در این شاخص بررسی نشده اند.

بانک های خصوصی – تجاری

در گروه بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی – تجاری، به بررسی ۱۸ بانک و موسسه اعتباری پرداخته شد که نمودار زیر نسبت سپرده به شعب این بانک ها و موسسات اعتباری را نشان می دهد:

وضعیت پرریسک بانک آینده

در بین بانک‌های خصوصی-تجاری، بانک آینده با ۲۸۰۹ میلیارد ریال جذب سپرده توسط هر شعبه خود بالاترین رقم را در این گروه به خود اختصاص داده است؛ اختلاف فاحش این بانک در جذب سپرده با دیگر بانک ها در کنار بررسی دیگر شاخص ها از جمله نرخ سود بالایی که این بانک به سپرده های خود می دهد، نشان از وضعیت پرریسک این بانک دارد.

همچنین بانک خاورمیانه نیز با ۲۲۳۸ میلیارد ریال بعد از بانک آینده قرار دارد. بانک خاورمیانه به جای تمرکز بر توسعه فیزیکی و جغرافیایی شعب، بر استفاده از ابزارها و ارتباطات سازمان یافته با مشتریان (به ویژه شرکت ها) تاکید دارد. این بانک با اختصاص رابطین مالی یا Account Officers شعب بانک را در محل کار شرکت ها مستقر نموده است. به همین دلیل با تعداد شعب کم، سپرده زیادی را جذب کرده است.

بانک های قرض الحسنه

جدول زیر نسبت سپرده به شعب را برای بانک های قرض الحسنه نشان می دهد:

گفتنی است دو بانک قرض الحسنه رسالت و بانک قرض الحسنه مهر ایران با توجه به ماهیت قرض الحسنه ای که دارند، برای تسهیلات پرداختی سودی دریافت نمی کنند و در مقابل نیز در قبال سپرده ها سودی پرداخت نمی کنند؛ هرچند در این زمینه بانک قرض الحسنه رسالت وضعیت بهتری دارد و سپرده ها را با نرخ صفر درصد تجهیز کرده و با نرخ ۲ درصد تخصیص می دهد.

در مقایسه دو بانک قرض الحسنه در این شاخص مشاهده می شود که بانک قرض الحسنه رسالت در این شاخص، بهتر از بانک قرض الحسنه مهر عمل کرده است و با سرانه سپرده شعب ۲۳.۸ میلیارد تومان، وضعیت بهتری دارد.

بانک های خصوصی شده

بانک ملت با جذب ۷۶۲ میلیارد ریال سپرده به ازای هر شعبه خود در این میان بالاتر از سه بانک رفاه، صادرات و تجارت قرار گرفته است:

بانک های تخصصی – دولتی

نمودار زیر نسبت سپرده به شعب را برای بانک های تخصصی-دولتی نشان می دهد:

بانک های تخصصی و توسعه ای اساسا بر سپرده گیری متکی نیستند و بیشتر بر سرمایه خود، سپرده های کلان تولیدکنندگان و فعالان در زمینه اقتصادی خاص و کمک های دولت متکی هستند.

با این حال طبق نمودار بالا، بانک توسعه صادرات ایران با ۱۴۱۴ میلیارد ریال سپرده جذب شده، عملکرد بهتری را نسبت به سایر بانک‌های توسعه ای و تخصصی رقم زده است.

بانک های دولتی – تجاری

در این گروه، بانک ملی با ۴۰۸ میلیارد ریال جذب سپرده به ازای هر شعبه خود، بالاتر از بانک سپه و پست بانک، عملکرد بهتری را در این شاخص رقم زده است:

جدول و نمودار زیر ارقام نسبت سپرده به شعب و تعداد شعب بانکها و موسسات اعتباری را بر اساس ۵ گروه بیان شده نشان می دهد:

این نتایج برای ۳۲ بانک مورد بررسی در نمودار زیر آمده است:

آنچه که مقامات بانک مرکزی و مسئولان باید بدان توجه داشته باشند، این است که مدیریت ناکارآمد و پرداخت سودهای بالا برای سپرده‌ها، هرچند منجر به جذب سپرده بیشتر می شود اما هزینه تمام شده پول را بالا خواهد برد و در نتیجه بر ریسک بانک می افزاید؛ بنابراین بانک مرکزی باید با نظارت بیشتر بر پرداخت سود و کارآیی مدیریت در بانکها و موسسات اعتباری، شرایط لازم برای کاهش هزینه جذب سپرده و در نتیجه هزینه پول (تسهیلات) را فراهم آورد و بانک های پرریسک در این زمینه را کنترل و مدیریت نماید.

اقدامی که قرار است با نظارت دقیق بر سود پرداختی بانک ها به سپرده های خود از شنبه عملیاتی شود.