مسیر اقتصاد/ در ۲ سپتامبر، وزیر عربستان سعودی بندر بن ابراهیم الخرایف و هیئت اقتصادی از چین بازدید کردند. این سفر یک حرکت استراتژیک برای توسعه پایدار و تنوع اقتصادی بود که بر تعمیق روابط بین ریاض و پکن تاکید کرد. در سال‌های اخیر، عربستان همکاری خود با چین را در بخش‌های کلیدی از جمله انرژی، هوش مصنوعی، دفاع و اقتصاد تقویت کرده است.
افزایش سطح تجارت و سرمایه گذاری چین و عربستان
حضور و نفوذ موفقیت‌آمیز چین در منطقه غنی از انرژی خلیج فارس، گویای منافع متقابل راهبردی آن با همه کشورهای منطقه، به ویژه عربستان و امارات است. روابط اقتصادی سطح بالا بین چین و عربستان در چند دهه اخیر، باعث شده این کشور در کنار ایران از بزرگترین تامین کنندگان نفت پکن باشند.
همچنین، چین به بزرگترین سرمایه گذار خارجی مستقیم (FDI) در عربستان سعودی تبدیل شده است. میزان این سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۱۶.۸ میلیارد دلار بوده که افزایش ۱۰۲۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ داشته است. عربستان جذب بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را تا سال ۲۰۳۰ هدف‌گذاری کرده که جهت‌گیری برنامه آن برای متنوع‌سازی اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت است. همزمان، شرکت‌های چینی از ساخت دو مورد از بزرگترین پروژه‌های انرژی خورشیدی جهان در امارات متحده عربی، پارک خورشیدی محمد بن راشد آل مکتوم و نیروگاه خورشیدی نور ابوظبی است.
در سال ۲۰۲۳، شرکت‌های چینی سرمایه‌گذاری مستقیم بیشتری به ویژه در پروژه‌های سبز در عربستان سعودی انجام داده‌اند. تا ژانویه ۲۰۲۴، شرکت‌های چینی در عربستان رکورد ۲۱ پروژه سبز به ارزش ۱۶.۲ میلیارد دلار را اعلام کردند. تقریبا ۵.۶ میلیارد دلار از این رقم بین وزارت سرمایه‌گذاری عربستان و شرکت سازنده خودروهای الکتریکی چین (EV) «Human Horizons» امضا شده است. علاوه بر این، یک شرکت چینی دیگر، JinkoSolar، در ۱۶ ژوئیه قراردادی با عربستان برای ایجاد یک سرمایه‌گذاری مشترک در راستای ساخت یک پروژه ماژول PV با راندمان بالا ۱۰ گیگاواتی امضا کرد.
شکوفایی روابط بین این دو کشور خلیج فارس و چین گویای یک تحول گسترده در زمینه ژئوپلیتیکی بوده که پیامدهای آن بسیار فراتر از غرب آسیا است. البته متحدان سنتی عربستان سعودی یعنی ایالات متحده و بریتانیا تقویت روابط ریاض و پکن را در بحبوحه رویارویی غرب و چین رصد می‌کنند. با این وجود، مقامات سعودی مدعی هستند که آن‌ها تمایلی به بازی مجموع صفر ندارند. البته برخی از کارشناسان باور دارند که عربستان می‌تواند از رقابت ژئوپلیتیکی بین ایالات متحده و چین به نفع خود استفاده کند.
ورود ریاض به بخش هوش مصنوعی پکن
در واقع، ایالات متحده نگران کاهش نفوذ بالقوه خود در منطقه خلیج فارس بوده که برای دهه‌ها از آن به عنوان اهرم قدرتمند استفاده کرده است. در این میان، تعمیق روابط عربستان با چین در حوزه فناوری‌های پیشرفته و صنایع دفاعی، نگرانی‌ها را در واشنگتن افزایش می‌دهد.
در این زمینه، عربستان در سال ۲۰۲۴ اهداف بلندپروازانه خود را با حمایت از برجسته‌ترین استارت آپ هوش مصنوعی مولد چین، موسوم به Prosperity7، برای به چالش کشیدن موسسه آمریکایی «اوپن‌ای‌آی» را آشکار کرد. بخش هوش مصنوعی مولد چین به دلیل محدودیت‌های ایالات متحده مجبور به تکیه بر بودجه داخلی شده است. در واقع، جنگ فناوری چین با ایالات متحده فرصت‌های تجاری محدودی برای شرکت‌های چینی در خارج از کشور دارد، زیرا فشار شرکای ایالات متحده مبنی بر استفاده نکردن از فناوری چین در این امر تاثیرگذار بوده است.
حضور عربستان در اقتصاد چین جنبه‌های جالب دیگری نیز دارد. برای نمونه، علاوه بر همکاری با سرزمین اصلی، ریاض روابط صمیمانه‌ای با دولت هنگ کنگ به دلیل جایگاه آن به عنوان یک مرکز مالی بین‌المللی داشته و شاهد ورود سرمایه‌گذاری ریاض به آن شده است. در بحبوحه جنگ‌های روسیه و اوکراین و اسرائیل و حماس، چین به حضور قوی‌تر در خلیج فارس و حتی نقش بالقوه میانجی در درگیری‌های منطقه‌ای چشم دوخته است که می‌تواند منافع همه طرف‌های منطقه را تامین کند. تنش‌زدایی موفقیت‌آمیز بین ریاض و تهران در سال ۲۰۲۳ با حمایت چین، به‌عنوان پیشینه امیدوارکننده‌ای برای چنین تلاش‌های میانجی‌گری است.
منبع: کالیبر
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
