مسیر اقتصاد/ توسعه نیروگاه‌های فتوولتاییک یا خورشیدی اثرات اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی در هر دو سطح خرد و کلان دارد. پیش از توسعه این نیروگاه‌ها باید تأثیرات مختلف آن را در زندگی افراد و جامعه سنجید و اقدامات متناسب با آن‌ها را در نظر گرفت. نیازهای هر جامعه و هر کشور با کشور دیگر متفاوت است که موجب می‌شود این تأثیرات بسته به شرایط، ویژگی و نیازهای هر جامعه یا کشور مخرب یا سازنده باشد.
نرخ بازگشت سرمایه بالا و افزایش امنیت انرژی خانه‌ها
پنل‌های فتوولتاییک ممکن است نیاز به هزینه اولیه داشته باشند، اما این سرمایه‌گذاری با فرض واقعی بودن قیمت برق بازگشت سرمایه کوتاه مدت را به همراه دارد. این امر به‌خصوص در مناطقی که هزینه برق بالاست واضح‌تر است. همچنین در مناطقی که دسترسی آسان به شبکه سراسری ممکن نیست، از هزینه‌های بالای اتصال به شبکه می‌کاهد.
استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید برق، صاحبان خانه و مشاغل را از وابستگی صرف به شبکه سراسری خود رها می‌کند. در برخی از مناطق، مردم اغلب به صورت روزانه دچار خاموشی می‌شوند زیرا شبکه سراسری آن‌ها تحت فشار است و نمی‌تواند نیازهای آن‌ها را تأمین کند. به این معنی که برق آن‌ها دچار قطعی‌های مکرر است و باعث ایجاد چالش‌های روزانه برای کارهای عادی می‌شود.
با یک پنل فتوولتاییک و اغلب یک پشتیبان باتری، می‌توان انرژی را در محل تأمین کرد و انرژی اضافی را برای استفاده در صورت قطع برق ذخیره کرد. یک اینورتر هیبریدی قوی می‌تواند اولویت‌های منبع ورودی را برای به حداکثر رساندن سرمایه‌گذاری مدیریت کند.
ایجاد اشتغال و توسعه مناطق محروم
انرژی فتوولتاییک مشاغل مختلفی را در سراسر زنجیره ارزش خود شامل تولید، نصب، مهندسی، فروش، تدارکات و غیره فراهم می‌کند. پروژه‌های نصب انرژی‌های تجدیدپذیر تقریباً همیشه از نیروی کار محلی استفاده می‌کنند، که به معنای فرصت‌های شغلی بیشتر برای مردم محلی است که بر جوامع روستایی و شهری به طور یکسان تأثیر می‌گذارد.
انرژی فتوولتاییک در مناطقی که حداقل دسترسی به برق دارند یا بدون دسترسی هستند، قابل دسترس است. در مناطق دورافتاده که به شبکه برق وصل نیستند، معرفی نیروی خورشیدی درها را برای پروژه‌های توسعه‌ای باز کرده است که رفاه انسان و استانداردهای عمومی زندگی مانند امکانات آموزشی و پزشکی را بهبود می‌بخشد.
برای مدت زمان طولانی، کنترل تولید و توزیع انرژی در دست سرمایه‌داران بوده است. با مقرون به صرفه‌تر شدن انرژی خورشیدی، جوامع کوچک و دورافتاده اکنون می‌توانند زندگی خارج از شبکه را انتخاب کنند. این امر می‌تواند به کاهش تدریجی نابرابری اقتصادی کمک کند. با کاهش قیمت تجهیزات و در دسترس قرار گرفتن مدل‌های خلاقانه تأمین مالی، شکاف اقتصادی در حال کاهش است.
فناوری از روزهای اولیه استفاده از انرژی فتوولتاییک به شدت پیشرفت کرده است و پیشرفت‌ها هر روز ادامه دارد. با وجود این پیشرفت‌ها، به نظر می‌رسد که فراگیر شدن فناوری فتوولتاییک باعث کاهش هزینه‌های آن شده است که موجب می‌شود انرژی خورشیدی برای مصرف‌کنندگان بیشتری در دسترس باشد.
وابستگی به نور خورشید و هزینه بالای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی
با وجود جنبه‌های مثبت اشاره شده، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی اثرات منفی هم در پی دارد. با وجود آن‌که افزایش تولید پنل‌های فتوولتاییک باعث کاهش هزینه‌های آن شده، اما با این حال در حال حاضر ایجاد ظرفیت جدید نیروگاه فتوولتاییک نیاز به هزینه بالایی دارد. برای مثال هزینه تجهیز یک خانه در ایران به نیروگاه فتوولتاییک ۵ کیلوواتی تا بهمن سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلیون تومان برآورد می‌شد.
بدون نور خورشید، یک سیستم متکی به انرژی خورشیدی نمی‌تواند برق تولید کند. این امر می‌تواند برای مصرف‌کنندگان در مناطقی با سطوح تابش کمتر از حد ایده‌ال یا آب و هوای نامناسب مشکل ایجاد کند. سیستم‌های پشتیبان برای ذخیره انرژی اضافی می‌توانند به کاهش این مشکل کمک کنند و حتی در هوایی ابری، بهترین پنل‌های خورشیدی همچنان مقرون‌به‌صرفه و کارآمد خواهند بود و ارزش نصب دارند.
پنل‌های فتوولتاییک و سیم‌کشی مربوطه فضای زیادی را اشغال می‌کنند. بسته به تعداد پنل‌ها و ظرفیت نیروگاه، یافتن فضای کافی با نوردهی مناسب می‌تواند دشوار باشد و به خصوص در مناطق مسکونی با فضای کم این مسئله نمود بیشتری پیدا می‌کند.
هزینه بالای سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی و کمبود منابع ساخت تجهیزات
با توجه به ماهیت غیریکنواخت تولید نیروگاه‌های خورشیدی برای تأمین برق پایدار از این منابع، نیاز به ذخیره‌ساز انرژی وجود دارد. تاکنون سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی هزینه بسیار بالایی دارند، برای مثال برای تجهیز منزل با سیستم ذخیره‌ساز لیتیوم یونی نیاز به ۷ تا ۱۴ هزار دلار سرمایه است. با این وجود با پیشرفت فناوری هزینه این سیستم‌ها در حال کاهش است.
نور خورشید ممکن است نامحدود باشد، اما مواد مورد نیاز برای تولید تجهیزات فتوولتاییک محدود است. در دسترس بودن مواد خام مورد نیاز برای تولید این محصولات ممکن است برای پاسخگویی به تقاضای آینده کافی نباشد و گزینه‌های استخراج این مواد می‌تواند تاثیر زیست‌محیطی قابل توجهی داشته باشد.
هرچند اثرات مثبت و منفی توسعه نیروگاه‌های خورشیدی از منظر اقتصادی و اجتماعی تشریح شد اما در نهایت ساخت این نیروگاه‌ها یا هر نوع روش تأمین برق باید با درنظر گرفتن شرایط هر منطقه و ارزیابی اثرات مثبت و منفی توسعه هر کدام از نیروگاه‌ها انجام شود.
منابع:
انتهای پیام/ انرژی
