به گزارش مسیر اقتصاد اقتصاد اقیانوسی[۱] یا اقتصاد دریا برای بسیاری از کشورها و جزایر کوچک[۲] در حال توسعه اهمیت پیدا کرده است. در این گزارش به آمارهای ارزش افزوده و اشتغال در رشته فعالیت‌های اقتصاد اقیانوسی براساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی[۳] پرداخته خواهد شد.
ارزش افزوده و اشتغال جهانی اقتصاد اقیانوسی
اقتصاد اقیانوسی در حال حاضر برای بسیاری از کشورهای جهان از نظر شغل و درآمد اولویت پیدا کرده است و به ویژه برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه که بخش بیشتری از فعالیت‌های اقتصادی آنها ناشی از منابع اقیانوسی است. بنابراین، اندازه‌گیری ارزش رشته فعالیت‌های اقیانوسی برای اطلاع‌رسانی به سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان در بخش‌های دولتی و خصوصی ضروری به نظر می‌رسد.
تخمین‌های سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که ۱۰ صنعت مبتنی بر اقیانوس ارزش افزوده 2.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی[۴]، در مجموع ۱.۵ هزار میلیارد دلار[۵] و اشتغال تمام وقت برای تقریبا ۳۰ میلیون نفر (تقریباً برابر با کل نیروی کار فرانسه در آن سال) ایجاد کرده است. نفت و گاز فراساحلی حدود یک سوم کل ارزش افزوده[۶] صنایع اقتصاد اقیانوسی را به خود اختصاص داده است و پس از آن گردشگری دریایی و ساحلی 26 درصد، بنادر 13 درصد و تجهیزات دریایی 11 درصد قرار دارند. سایر صنایع نیز ارزش افزوده ۵ درصد یا کمتر را به خود اختصاص دادند که شامل فرآوری ماهی های صنعتی، کشتیرانی، کشتی‌سازی و تعمیرات، شیلات صید صنعتی، آبزی‌پروری و انرژی باد دریایی می‌شوند. پیش‌بینی‌های انجام شده تا سال ۲۰۳۰ تخمین می‌زنند که ۱۰ صنعت مبتنی بر اقیانوس به ارزش افزوده ناخالص حدود ۳ هزار میلیارد دلار (تقریباً معادل اندازه اقتصاد آلمان در سال ۲۰۱۰) خواهند رسید.
۶ صنعت ماهیگیری دریایی، آبزی‌پروری دریایی، فرآوری ماهیان دریایی، کشتی‌سازی، حمل و نقل مسافر دریایی و حمل و نقل کالای دریایی براساس در دسترس بودن مجموعه داده‌هایی که می‌توانند برای دوره ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ با استفاده از منابع رسمی قابل مقایسه باشند، انتخاب شدند. ۶ صنعت اقتصاد اقیانوس در مجموع حدود ۳۷۶ میلیارد دلار ارزش افزوده در سال ۲۰۱۵ داشتند.
سهم کشورهای توسعه یافته، در حال توسعه و کمتر توسعه یافته در اقتصاد اقیانوسی
سهم ۶ صنعت مبتنی بر اقیانوس از تولید ناخالص داخلی نیز در گروه‌های درآمدی کشورها متفاوت است. در کشورهای با درآمد بالا و با درآمد متوسط رو به بالا سهم کمتر از ۲ درصد در سال ۲۰۱۵ را نشان می‌دهد و در کشورهای با درآمد متوسط رو به پایین با بیش از ۱۱ درصد و کشورهای کم درآمد با سهم کمتر از ۶ درصد، سهم بسیار بیشتری از کشورهای با درآمد بالا را به خود اختصاص داده‌اند.
کشورهای با درآمد متوسط رو به پایین به طور کلی ارزش افزوده بیشتری در ماهیگیری دریایی و فرآوری ماهی دارند، در حالی که کشورهای با درآمد بالا و با درآمد متوسط رو به بالا بیشترین ارزش افزوده را در بخش‌های کشتی‌سازی، حمل و نقل کالا و حمل و نقل مسافر تولید می‌کنند.
آمارهای مربوط به کشورهای کمتر توسعه یافته[۷] که شامل کشورهای کم درآمد و درآمد متوسط رو به پایین می‌شوند -از جمله آنگولا، بنگلادش، ماداگاسکار، میانمار، سرالئون، سنگال، گینه، یمن، کامبوج و سودان- نشان می‌دهد که شیلات دریایی با ۷۶ درصد بیشترین سهم از ارزش افزوده کل ۶ صنعت اقتصاد اقیانوسی را به خود اختصاص داده است. در میان ده کشور مذکور آنگولا پیشتاز است و در رتبه‌های بعدی بنگلادش، ماداگاسکار، میانمار، سیرالئون و سنگال قرار دارند.
سهم مناطق مختلف جهان از ارزش افزوده اقتصاد اقیانوسی
کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بالاترین سهم با ۲ هزار میلیارد دلار در ارزش افزوده ۶ صنعت مبتنی بر اقتصاد اقیانوسی را به خود اختصاص داده‌اند. در میان دیگر گروه‌های منطقه‌ای، ارزش افزوده صنایع مذکور در شرق آسیا و اقیانوس آرام بیشترین افزایش را داشته است و از ۱۵۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ به بیش از ۱۷۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ افزایش نشان می‌ده که عمدتاً توسط چین هدایت شده است. گروه انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا[۸] -شامل برونئی دارالسلام، کامبوج، اندونزی، جمهوری دموکراتیک خلق لائوس، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، تایلند و ویتنام- سهم نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار ارزش افزوده از اقتصاد اقیانوسی دارند. همچنین تقریباً ۱۹ میلیارد دلار ارزش افزوده در آمریکای لاتین، کارائیب و در جنوب آسیا تخمین زده شده است.
مقایسه در بازه های زمانی پنج ساله بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ نشان دهنده رشد ارزش افزوده در تمام مناطق جهان به جز اروپا و آسیای مرکزی است. البته لازم به ذکر است که گردشگری دریایی و ساحلی و استخراج فراساحلی نفت خام و گاز طبیعی بخش‌های مهمی از اقتصاد اقیانوسی بسیاری از این مناطق هستند اما در داده‌ها گنجانده نشده‌اند. بنابراین به ترتیب کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با ۲۰۰ میلیون دلار، شرق آسیا و اقیانوس آرام حدودا ۱۷۵ میلیون دلار، اروپا و مرکز آسیا با ۱۰۰ میلیون دلار، گروه انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا ۵۰ میلیون دلار، بریکس[۹]، آمریکای لاتین و کارائیب، جنوب آسیا، غرب آسیا و شمال آفریقا و جنوب صحرای آفریقا کمتر از ۲۵ میلیون دلار سهم دارند.
سهم مناطق مختلف جهان از اشتغال اقتصاد اقیانوسی
اگرچه همان طور که بیان شد ارزش افزوده جهانی برای ۶ صنعت اقتصاد اقیانوس به طور کلی در منطقه سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بالاترین سهم را داشت اما اشتغال در این صنایع نیز در میان گروه‌های منطقه‌ای پایین‌ترین است. این واقعیت احتمالا به دلیل بهره‌وری بالاتر در کشورهای با درآمد بالاتر است. منطقه شرق آسیا و اقیانوسیه بیشترین تعداد شغل با بیش از ۲۰ میلیون نفر را به خود اختصاص داده است. تعداد مشاغل در صنایع اقتصاد اقیانوس در گروه انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا به آرامی در حال افزایش است و از ۸.۴ میلیون در سال ۲۰۰۵ به ۹ میلیون در سال ۲۰۱۵ رسیده است. همچنین در جنوب صحرای آفریقا، فعالیت های دریایی حدود ۱.۹ میلیون شغل در سال ۲۰۱۵ ایجاد کرده است.
بنابراین به ترتیب شرق آسیا و اقیانوس آرام ۲۰ میلیون نفر، گروه انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا، حدودا ۹ میلیون نفر، جنوب آسیا ۲.۵ میلیون نفر، بریکس، جنوب صحرای آفریقا، کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، اروپا و مرکز آسیا، آمریکای لاتین و کارائیب، غرب آسیا و شمال آفریقا و شمال آمریکا کمتر از ۲.۵ میلیون نفر اشتغال‌زایی ایجاد کرده‌اند.
پینوشت:
[۱] Ocean Economic
[۲] SIDS یا small island developing states
[۳] OECD یا Organization for Economic Co-operation and Development
[۴] GDP یا Gross domestic product
[۵] 1.۵ Trillion Dollar
[۶] Value Added
[۷] LDC یا Least Developed Countries
[۸] Association of Southeast Asian Nationsیا ASEAN
[۹] 5 اقتصاد در حال ظهور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است.
انتهای پیام/ تولید
