مسیر اقتصاد/ با توجه به کاهش حجم بارندگی های سال جاری و در نتیجه کاهش توان تولیدی نیروگاه های برقآبی، تامین توان مصرفی مردم به یک بحران تبدیل شده و خاموشی های متعدد تیرماه نیز گواه بر این مطلب است.
در آخرین اظهار نظر وزیر محترم نیرو نیز میزان کمبود توان تولیدی در زمان اوج بار حدود ۵۰۰۰ مگاوات اعلام شده است.
با توجه به داده های وزارت نیرو، اوج بار سال جاری در روز ۲۰ تیرماه، ساعت ۱۶:۳۸ رخ داد و توان مصرفی شبکه برق در این لحظه، ۵۷۱۰۰ مگاوات اعلام شد. از طرفی میزان سهم هر یک از بخش های مختلف توسط معاونت هماهنگی و توزیع منتشر شده و در شکل زیر نیز مشاهده می شود.
با توجه به شکل ۱ مشخص است که بیشترین سهم در زمینه تقاضای مصرفی زمان اوج بار مربوط به بخش خانگی با ۵۰.۸ درصد است. از طرفی اخیرا یکی از مسئولان وزارت نیرو اعلام کرد که ۳۰ درصد مصرف برق خانگی در تهران توسط ۱۰ درصد مشترکین این استان استفاده می‌شود.
با توجه به آمار اطلاعات مشترکین نیز میزان مصرف این افراد ۲۲ درصد از برق بخش خانگی است. مطلبی که رییس کمیسیون اقتصاد مقاومتی مجلس شورای اسلامی نیز به آن اذعان داشت.
با توجه به این اظهارت می توان فرض کرد که به طور متوسط در کل کشور، « ۱۰ درصد مشترکین پرمصرف خانگی» حدود ۲۵ درصد از برق این بخش را مصرف نموده اند. در نتیجه با توجه به داده های لحظه اوج بار می‌توان گفت که «۱۰ درصد مشترکین پرمصرف خانگی» در این لحظه، ۷۲۵۰ مگاوات از ظرفیت شبکه را مصرف نموده در حالی که متوسط مصرف ۹۰ درصد مشترکین، تنها ۲۴۲۰ مگاوات بوده است.
به همین دلیل ۱۰ درصد مشترکین پرمصرف خانگی بیش از ۴۸۰۰ مگاوات مصرف مازاد نسبت به متوسط ۹۰ درصد مشترکین داشته و به همین سبب بحران ساز شده اند. بحران سازی این مشترکین در حالی است که ایشان نه تنها بهای برق مصرفی خود را به طور کامل پرداخت نمی‌کنند، بلکه از یارانه ۷ برابری برق هم نسبت به مشترکین کم‌مصرف و یارانه ۲ برابری نسبت به متوسط یارانه ۹۰ درصد مردم بهره مند می‌شوند.
اختلاف یارانه بین مشترکین پرمصرف و سایرین به خوبی در شکل زیر مشاهده می‌شود.
تغییر شیوه قیمت گذاری برق
قطعا یکی از راهکارهای مناسب برای کاهش تقاضای مصرفی در زمان اوج بار، استفاده از یک شیوه مناسب قیمت گذاری است که در بسیاری از کشورهای دنیا تجربه شده است.
برای مثال شیوه قیمت گذاری مناسب در روزهای بحرانی سال ۲۰۰۱ در کالیفرنیا منجر به کاهش ۱۲ درصدی توان مصرفی، در ايالت ميسوري منجر به کاهش ۱۳ درصدی مصرف برق در ساعات بحرانی و در ايالت نيوجرسی نیز منجر به کاهش مصرف برق تا ۲۶ درصد در سال ۲۰۰۶ شده است.
با توجه به مطالب فوق ضروری است برای مقابله با بحران برق، سياست های هوشمندانه ای را در جهت كنترل بخش پرمصرف خانگی اتخاذ نمود.
در همین راستا مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی پیشنهاد داده است که قیمت برق مشترکین پرمصرف را افزایش داده و تمامی درآمد حاصل از آن به مشترکین کم مصرف پاداش داده شود.
با توجه به تجربیات دنیا، تمرکز بر «مشترکین پرمصرف» قطعا بر کاهش اوج مصرف برق موثر بوده و بخش قابل توجهی از بحران برق را حل خواهد کرد.
منابع:
