به گزارش مسیر اقتصاد، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در ۲۹ شهریور ماه سال ۱۳۹۴ به ریاست جهانگیری معاون اول رئیس جمهور تشکیل شد.
این ستاد پس از مطالبه رهبر انقلاب در جلسه هیئت دولت به تاریخ ۴ شهریور ۱۳۹۴ شکل گرفت. در ابتدا نام این ستاد «ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی» بود؛ اما در ادامه به دلیل اینکه رهبر انقلاب وظایف آن را «فرماندهی اقتصاد» عنوان نمودند، به «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» تغییر نام داد و موظف به پیگیری اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی شد.
رهبر انقلاب در دیدارهای متعدد، انتظارات خود از این ستاد و جایگاه آن در نقشه اقتصادی کشور را گوشزد فرموده است؛ در این میان، برای ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ۳ ماموریت مهم تعریف شده که نشان دهنده نقش فرماندهی این ستاد در اقتصاد کشور است.
در ادامه این ۳ ماموریت مهم بر اساس فرموده های رهبر انقلاب بیان شده است:
فرماندهی اقتصاد از فکر تا عمل
رهبر انقلاب در شهریورماه ۱۳۹۴ در خصوص وظایف ستاد و نسبت آن با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی فرمودند: بایستی اقدامات عملیِ لازم در خصوص هر بند مشخّص بشود، مجری‌هایش دستگاه‌هایی که متصدّیند معلوم بشوند، در هر بخشی زمان‌بندی لازم انجام بگیرد، امکانات لازم و چگونگی تأمین آن امکانات بایستی روشن بشود، بالاخره این سیاستها یک تحرّک عملی است و میدانی است؛ وقتی راهکار فراهم میکنید، در واقع یک تحرّک میدانی میخواهید به‌وجود بیاورید، این الزاماتی دارد. الزاماتش چیست؟ چه جوری میشود تأمین کرد؟ راه تأمین آن الزامات باید مشخّص بشود. آن‌وقت اگر این کارها شد، آن‌وقت شما میتوانید رصد کنید، میتوانید پیگیری کنید، ببینید شد یا نشد، فلان دستگاه کار خودش را انجام داد یا نداد. کار پیش میرود. ۴/۶/۹۴
همچنین رهبر انقلاب در فروردین ۱۳۹۵ فرمودند: خصوصیّت فرماندهی این است؛ یعنی هم فکر است، هم عمل؛ فقط یک ستاد هماهنگ‌کننده نیست بلکه مرکز فرماندهی است، قرارگاه است. ما در آن جلسه‌ای که این مسئله را بحث کردیم، فرق قرارگاه و ستاد را گفتیم: قرارگاه، مرکز فرماندهی عملیّات است، مثل قرارگاه‌های نظامی؛ یعنی از دستگاه‌های مختلف بهره می‌گیرد برای اجرای آن هدفی که ترسیم شده. بنابراین هم مرکز فکر است و باید بنشینند فکر کنند و هم مرکز عمل است؛ یعنی باید دستور داده بشود، پیگیری شود، نتایج کار دیده بشود؛ این کارها باید ان‌شاءالله انجام بگیرد. ۱۸/۱/۹۵
ایشان همچنین در خردادماه ۱۳۹۵ در واکنش به گلایه جهانگیری در خصوص عدم افزایش اختیارات رئیس ستاد متناسب با انتظارات فرمودند: خب حالا اینکه ایشان (جهانگیری) می گویند «من اختیاراتم افزایش پیدا نکرده»، این واقعاً خبر خوبی برای من نیست، ما توقّعمان این است که ایشان به معنای واقعی کلمه «فرماندهی» کنند. ۳/۶/۹۵
به عنوان جمع بندی از این قسمت می توان گفت از آنجا که هدف کشور در بخش اقتصاد تحقق اقتصاد مقاومتی است، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی نیز باید جایگاه فرمانده اقتصاد و نهاد مرجع در این زمینه را داشته باشد و برای فعالیت های اقتصادی با رویکرد اقتصاد مقاومتی، از فکر تا عمل برنامه ریزی و اقدام داشته باشد.
انجام کارهای فوق العاده اقتصادی
رهبر انقلاب در ۲ سخنرانی خود نسبت به فوق العاده بودن فعالیت های ستاد و تفاوت آن با اقدامات معمول تأکید فرموده اند:
- بعضی از کارهایی که گزارش شده، مربوط به بندهای اقتصاد مقاومتی نیست، اگرچه حالا ارتباط داده شده امّا کارهای جاری دستگاه‌ها است؛ بالاخره دستگاه‌ها یک کارهای جاری دارند و اینها را به شما گزارش کردند که این کارها را ما کردیم؛ اینها آمده جزو کارنامه‌ی دستگاه‌ها در زمینه‌ی اقتصاد مقاومتی؛ درحالی‌که این نیست. بعضی از کارها هم ارتباطی اصلاً به بندهای اقتصاد مقاومتی ندارد؛ این مقدار کافی نیست.۴/۶/۹۴
- در اقتصاد مقاومتی آن چیزی که مورد انتظار است، یک کار جهشی است. ببینید، دستگاه و دولت، خب یک کارهای متعارفی دارد، کارهای معمولی‌ای دارد در زمینه‌های اقتصاد در همه‌ی بخشهای مختلف این وزارتخانه‌های چندین‌گانه‌ی اقتصادی که دارد انجام می‌گیرد؛ این کارها که خب باید انجام بگیرد؛ [امّا] از جمله‌ی چیزهایی که در اقتصاد مقاومتی مورد نظر است، یک کار فوق‌العاده است، یک کار جهشی است. ۳/۶/۹۵
پایش گری و نظارت بر اقدامات دستگاه ها
رهبر انقلاب در سخنرانی های مختلف خود نسبت به نظارت بر فعالیت های اقتصادی دستگاه ها و مطابقت آن ها با اقتصاد مقاومتی به عنوان یکی از وظایف ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تأکید نموده اند. ایشان در سال ۹۲ و در دیداری پس از ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در ۲۰ اسفندماه فرمودند: بایستی مرکز رصد قوی و بینایی وجود داشته باشد که به‌طور دقیق پیشرفت این کار را پایش کند؛ اطلاعات را گردآوری کنند، پردازش کنند، استنتاج کنند، احیاناً آن حرکتی را که باید در هر مقطعی و هر مرحله‌ای انجام بگیرد مشخص کنند، برای هر بخشی شاخص سنجش معین کنند، و در نهایت اطلاع‌رسانی به مردم انجام بگیرد.
ایشان همچنین در شهریورماه ۱۳۹۴ در پی تاکید بر ایجاد ستاد بیان داشتند: [اقتصاد مقاومتی] یک ستاد فرماندهی لازم دارد که به‌طور دائم رصد کند، نگاه کند، ببیند کدام دستگاه توانسته و پیش رفته، کجا مشکل وجود دارد. چون حرف زدن آسان است، برنامه‌ریزی هم خیلی مشکل نیست، [ولی] عمل‌کردن با اینها فرق دارد؛ خب آدم بخواهد در میدان وارد بشود و پیش برود، گاهی اوقات یک موانعی پیش می‌آید که قبلاً پیش‌بینی نشده، بعضی پیش‌بینی هم شده لکن موانعی است که پیش می‌آید؛ بایستی آن ستاد بتواند به‌صورت ضربتی آن موانع را برطرف کند، راه را باز کند و پیش برود؛ و نافذالکلمه [باشد]. ۴/۶/۹۴
در ادامه ایشان پس از تشکیل ستاد به موارد زیر در حوزه نقش نظارتی و پایش گری اشاره فرمودند: بنده اصرار بر این معنا دارم که به‌معنای واقعی کلمه، فرماندهی صورت بگیرد؛ [چون] دستگاه‌ها، خب سیاستهایی دارند، کارهایی دارند، کارهای متعارف و معمولی دارند؛ نقش فرماندهی این است که ملاحظه کند ببیند کدام‌یک از این کارها در چهارچوب سیاست اقتصادی می‌گنجد، و کدام نسبت به اقتصاد مقاومتی بی‌تفاوت است، و کدام ضدّ اقتصاد مقاومتی است. اینها باید سنجیده بشود؛ آن دسته‌ی اوّل تقویت بشود؛ دسته‌ی دوّم، حتّی‌المقدور کشانده بشود به سمت اقتصاد مقاومتی؛ دسته‌ی سوّم به‌طور کامل جلوگیری بشود. ۱۸/۱/۹۵
ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، فرمانده اقتصاد ایران
بر اساس فرموده های رهبر انقلاب و ماموریت های محوله توسط ایشان به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، «فرماندهی اقتصاد از فکر تا عمل»، «انجام کارهای فوق العاده اقتصادی» و «پایش گری و نظارت بر اقدامات دستگاه ها» ۳ ماموریت مهم این ستاد است.
در تکمیل این ماموریت ها، به نکاتی از قبیل فراقوه ای بودن ستاد و ارائه گزارش به مردم در خصوص اقدامات انجام شده نیز توسط رهبر انقلاب اشاره شده است.
بنابراین می توان گفت که ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در میان دستگاه های اقتصادی و نهادهای موجود، تنها نهادی است که از لحاظ ماموریت بایستی مسئولیت فرماندهی اقتصادی ایران را بر عهده داشته باشد و زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را در این مسیر فراهم نماید.
