به گزارش مسیر اقتصاد همزمان با گسترش تحریم‌ها علیه روسیه به بهانه جنگ اکراین، این کشور نیز با استفاده از ابزارهای متنوعی به مقابله با این تحریم‌ها پرداخته است. روسیه پس از حذف بانک‌های واسطه اروپایی در سازوکار صادرات گاز، در اقدامی دیگر در حال حذف نقش واسطه‌گری دلار و یورو در پرداخت معاملات نفتی خود است.
حذف واسطه‌گری دلار از معاملات نفتی روسیه و هند
طی هفته جاری، روسیه از برخی مشتریان هندی خود، درخواست کرده که پول صادرات نفت روسیه به هند را با درهم امارات پرداخت کنند. طبق اسناد تجاری منتشرشده، قیمت‌گذاری این محموله‌های نفتی همچنان به دلار آمریکا بوده است.
تا پیش از این، پالایشگاه‌های هندی به ندرت خریدار نفت روسیه بودند؛ چراکه هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، خرید نفت از این کشور توسط هند را از صرفه می‌انداخت اما پس از ارائه تخفیف و روش‌های مختلف پرداخت از جانب طرف روسی، پالایشگاه‌های هندی وارد معامله‌های کلان با این کشور شده‌اند؛ از همین‌رو، روسیه در ماه ژوئن برای دومین ماه متوالی، تبدیل به دومین تأمین‌کننده بزرگ نفت هند، پس از عراق شد.
پرداخت پول نفت روسیه به درهم امارات توسط خریداران هندی
در حال حاضر حداقل دو پالایشگاه هندی شرط حذف دلار از معامه با روسیه را تایید کرده و پرداخت بهای نفت به درهم امارات را پذیرفته‌اند که پیش‌بینی می‌شود در ادامه پالایشگاه‌های بیشتری از این سازوکار استفاده کنند.
در حال حاضر شرکت بزرگ نفتی روسیه، روسنفت، صادرات نفت این کشور به هند را از طریق دو شرکت واسطه، یعنی اورست انرژی و کورال انرژی، انجام می‌دهد. همچنین طبق اسناد تجاری، پرداخت هزینه محموله‌ها از طریق رابطه کارگزاری بانکی میان بانک مشرق دبی و گازپروم‌بانک صورت می‌گیرد.
به‌نظر می‌رسد میخکوب‌بودن درهم امارات به دلار آمریکا و زیرساخت‌های توسعه‌یافته مبادلات مالی در دبی و همچنین همکاری امارات با روسیه و عدم همراهی کامل با تحریم‌ها علیه روسیه در انتخاب درهم امارات به عنوان ارز جایگرین موثر بوده است.
پیش‌بینی توسعه صادرات نفت روسیه با تسویه به کمک ارزهای ملی
پیش از این دولت هند در اقدامی، سازوکار تسویه تجاری با ارز ملی را ایجاد کرده بود. پیش‌بینی می‌شود با اجرایی‌شدن این سازوکار و افزایش صادرات هند به روسیه، تسویه فروش نفت روسیه به هند از طریق ارزهای ملی دو کشور و با حذف کامل ارزهای واسطه صورت پذیرد.
ناترازی تجاری روسیه و هند گلوگاه استفاده از ارزهای ملی
با افزایش خرید نفت، ذغال سنگ و کود شیمیایی توسط هند، واردات این کشور از روسیه در ماه آوریل و می سال میلادی جاری، نسبت به سال گذشته ۲۷۲ درصد افزایش یافت و به ۵.۰۳ میلیارد دلار رسید، در حالی صادرات هند به روسیه تنها ۲۴۵ میلیون دلار بوده است.
اختلاف فاحش تراز تجاری هند و روسیه سبب خواهد شد، در صورتی که تسویه خرید نفت توسط هند به ارز ملی این کشور یعنی روپیه انجام شود، به دلیل عدم واردات روسیه از هند، حجم بالایی از پول روسیه بلااستفاده در حساب بانک‌های کارگزار خود باقی بماند.
در سال ۲۰۱۸، سازوکار مشابهی بین ایران و هند جهت واردات نفت از ایران و با استفاده از بانک‌های هندی SBI و UCO شکل گرفت، اما در بازه زمانی توافق‌شده، به دلیل همراهی هند با تحریم‌های غرب، تنها وارداتی معادل ۱۵ درصد از ارزش صادراتی ایران به هند، رخ داد که سبب شد پول حاصل از صادرات نفت ایران که به ارز روپیه بود، در بانک‌های هندی بلااستفاده باقی بماند.
منابع:
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
