به گزارش مسیر اقتصاد طبق اعلام مقامات چینی، عرضه اوراق آتی نفت خام به قیمت یوان در کریسمس رسما راه اندازی خواهد شد.
حاکمیت پترودلار در جهان
در اوایل دهه ۷۰ میلادی، اقتصاد ایالات متحده دچار افت شدیدی شد که این کشور را تحت فشار قرار داد. ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۷۴ که به شدت در تلاش بود تا ارزش دلار آمریکا را احیا کند، با خاندان سلطنتی عربستان وارد مذاکره شد.
تحت این توافق مقرر شد آمریکا برای عربستان سعودی تجهیزات و کمک برای حفاظت از میادین نفتی فراهم کند و در قبال آن عربستان سعودی قرار شد قیمت فروش نفت را به دلار آمریکا تعیین نماید. این اقدام در ادامه با همراهی سایر تولید کننده ها همراه شد. به این ترتیب حاکمیت پترودلار آغاز شد و نفوذ آمریکا بر تجارت نفت را به مدت بیش از ۴۰ سال تضمین کرد.
اقدامات متعدد برای فاصله گرفتن از پترودلار
طی سال‌های اخیر اقداماتی برای فاصله گرفتن از سیستم پترودلار، به خصوص در داخل اوپک که برخی از اعضای آن رابطه سیاسی دوستانه‌ای با آمریکا ندارند، انجام شده است. از جمله کشورهای دیگری که به دنبال این موضوع هستند می‌توان به چین و روسیه اشاره کرد.
استراتژی جدید چینی‌ها به این صورت است که برخلاف قراردادهای مبتنی بر دلار آمریکا که در حال حاضر بر بازارهای جهانی غلبه دارد، از شاخص پول خود چین استفاده شود. اگر چنین کاری صورت گیرد، این اقدام گامی بزرگ برای به چالش کشیدن قدرتمندترین ارز جهان خواهد بود.
از آنجایی که چین عنوان بزرگترین وارد کننده نفت در جهان را به دوش می‌کشد، پکن امیدوار است که با انجام این کار، ارز اصلی این کشور را برای انجام مبادلات مهم‌ترین کالای اقتصادی جهان در نظر بگیرد.
همچنین کنار گذاشتن دلار، اولویت استراتژیک کشورهای چین و روسیه است. هدف هر دوی آنها کاهش وابستگی خود به دلار و کمتر کردن آسیب پذیری خود نسبت به ارز و سیاست‌های تحریمی آمریکا است.
پکن، با بازارهای نفتی ناپایدار مواجه است و قصد دارد نوعی کنترل دولتی را بر روی این بازار اعمال کند. این موضوع باعث شده است تا آنها معیار جدیدی را برای قیمت گذاری در بازار نفت ایجاد کنند که با معیارهای معتبرتری مانند Brent یا WTI به رقابت بپردازند.
در ماه ژوئن، چین برای حمایت از طرح جدیدش، بیش از ۶ هزار حساب معاملاتی را برای قراردادهای آتی نفت باز کرد.
چالشهای پیش روی چین در کنار زدن پترودلار
یکی از چالشهای بزرگ پیش روی چینی‌ها این است که باید علاقه بازارهای متمرکز و فعال در اروپا، آمریکا و خاورمیانه را به روی آوردن به استفاده از یوآن جلب کنند؛ بازارهایی که در آن بیش از دو سوم نفت جهان به ارزش هزار میلیارد دلار مبادله می‌شود.
رایج نبودن ارز این کشور مانع دیگری در تحقق این امر است. با توجه به نظام کنترلی شدید ارز، بسیاری از مبادله گران جهانی احتمالاً به شدت تحت فشار پکن قرار خواهد گرفت.
از طرف دیگر، پکن برای اجرایی شدن چنین طرحی احتمالاً به شدت به شرکت‌های نفتی دولتی نیاز دارد تا با انعقاد قراردادهای مبتنی بر یوآن، برای تقویت فعالیت و تولید نقدینگی کافی تلاش کنند و تمام نیروها و ابزارهای مالی خود را در این مسیر به کار گیرند. شاید بتوانند با پشتیبانی شرکت‌های دولتی چینی بخشی از این طرح را عملیاتی کنند اما خطر استقبال نشدن از این طرح از سوی مشتریان خارجی وجود دارد.
همچنین مشتریان اوراق آتی نفت و نفت خام به بستن قرارداد با تعداد محدودی از خریداران یا فروشندگان که تحت امر قوانین دولتی هستند علاقه چندانی ندارند.
احتمال موفقیت یوآن نفتی
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که واکنش بازار به معاملات نفتی بر پایه یوآن احتمالاً به گونه‌ای است که در ابتدا چندان مورد استقبال قرار نگیرد، اما می‌تواند در طولانی مدت رشد کند، به ویژه اگر آن را برای مبادلات سایر کالاها هم در نظر بگیرند.
چین بخش اصلی نفت خام خود را از طریق خاورمیانه و روسیه تأمین می‌کند، کشورهایی که برخی از آنها پیشتر نیز یوآن را به عنوان ارز پرداختی انتخاب می‌کردند. در نتیجه احتمال همراهی این کشورها با اقدام چین وجود دارد.
به گفته سایر تحلیلگران، موفقیت معاملات نفتی به یوان تا حد زیادی به مقررات چینی در بازار بستگی دارد که ممکن است مانع از این شود که سرمایه گذاران بین المللی حجم بالایی از این قراردادها را خریداری کنند.
راه اندازی معاملات نفت به یوان تا کریسمس
تحلیلگران و معامله کنندگان نفت معتقدند که راه اندازی این سیستم در کریسمس مناسب خواهد بود، زیرا بازار غربی در این مدت آرام خواهد بود و به بورس شانگهای و سرمایه گذاران چینی اجازه می‌دهد در روزهای اول راه اندازی این معاملات خود را وفق دهند.
منبع: اویل پرایس؛ اویل پرایس؛ سی ان بی سی
