به گزارش مسیر اقتصاد کشور هند با هدف ارتقای صادرات و تسهیل تجارت بر مبنای اصول اعتماد و مشارکت با صادرکنندگان، سیاست جدید تجارت خارجی[۱] خود را در آوریل ۲۰۲۳ تدوین کرد. این سند بر پایه چهار رکن شامل «بهبود در فرآیندهای تجاری»، «ارتقای صادرات از طریق همکاری»، «سهولت در تجارت» و «تقویت صادرات در مناطق نوظهور» در قالب برنامه ۵ ساله تهیه شده و توسط کمیته‌های ترویج صادرات پیگیری می‌شود.
ورود هند به حوزه‌های نوین مانند تجارت الکترونیک، توسعه مناطق نوظهور به عنوان مراکز تقویت صادرات، چگونگی ادغام در زنجیره ارزش جهانی و امکان تسویه تجارت بین‌المللی با ارز ملی از جمله مواردی است که در این سند مطرح شده است.
توسعه صادرات مناطق نوظهور
یکی از جنبه‌های مهم بیان‌شده در سند، ارتقای صادرات در سطح مناطق نوظهور است. این سیاست با مشارکت دولت‌های ایالتی، قصد شناسایی محصولات و خدمات قابل صادرات در میان مناطق مختلف کشور هند را دارد. نحوه اجرای آن نیز از طریق تهیه «برنامه‌های اقدام صادراتی [۲]» ویژه هر منطقه، تدوین می‌شود.
مناطق در حال توسعه به عنوان هاب صادرات
دولت هند قصد دارد با شناسایی، پرورش و هدایت مناطق نوظهور با ظرفیت تولید کالا و خدمات، آن‌ها را به هاب‌های صادارتی تبدیل کند و در این مسیر با رفع موانع و تنگناها در جریان تولید و صادرات، اتخاذ سیاست‌های حمایتی جهت افزایش مقیاس و بازاریابی به توسعه و ارتقای صادرات کمک می‌کند. از دیگر موارد تصریح شده در سند، شناخت متقابل صادرکنندگان و ایجاد بازارهای جدید صادراتی است.
در نتیجه و با توجه به اقدامات ذکرشده، صنایع خرد، کوچک و متوسط هندی از فرصت‌های صادراتی در بازارهای خارج از کشور بهره‌مند می‌شوند و در نهایت مناطق تدریجاً و با تمرکز بر رشد صادارت، در مسیر خودکفایی و خوداتکایی حرکت می‌کنند.
پیگیری اقدامات تعریف‌شده کمیته‌های ترویج صادرات
وظیفه دنبال‌کردن فعالیت‌های تعریف‌شده در سند بر عهده «کمیته‌های ویژه هر منطقه[۳]» است. در واقع کمیته‌ها با همکاری و تعامل همه ذی‌نفعان در سطوح مرکزی، ایالتی و منطقه‌ای مبادرت به پیگیری و عملیاتی‌سازی اقدامات می‌ورزند. از دیگر تکالیف کمیته‌ها تدوین برنامه‌های عملیاتی خاص هر منطقه با همکاری تمامی ذی‌نفعان و متناسب با شرایط هر منطقه است.
علاوه بر کمیته‌های ویژه هر منطقه، کمیته‌های ترویج صادرات ایالتی نیز جهت هم‌افزایی وزارت بازرگانی و دولت‌های ایالتی در ارتقای صادرات هر ایالت، به ریاست وزیر امور خارجه تشکیل می‌شود. پس از تصویب طرح‌های هر منطقه، به منظور همگرایی طرح‌های مختلف، شاخصی متشکل از مؤلفه‌های اولویت‌بندی طرح‌ها، هم‌افزایی و دسترسی به بودجه دولت مرکزی و ایالتی تعیین می‌شود که به دستیابی به طرح‌های منتخب کمک خواهد کرد.
برنامه‌های عملیاتی صادرات منطقه‌محور
بازه زمانی برنامه‌های عملیاتی هر منطقه به صورت کوتاه‌مدت یا بلندمدت تهیه می‌شود. در مفاد برنامه ممکن است تعدادی از محصولات و خدمات با ظرفیت صادراتی بیش‌تر در اولویت قرار گیرد و استراتژی جامعی برای رشد صادرات آن‌ها تهیه شود. همچنین نحوه مداخله در بخش تولید یا صادرات نیز توسط کمیته‌ها شناسایی می‌شود.
پس از تصویب رسمی، طرح‌های هر منطقه در یک سامانه اختصاصی منتشر می‌شود و تمامی اطلاعات مربوط به محصولات و خدمات دارای ظرفیت صادراتی هر ناحیه، بررسی و نظارت بر برنامه‌ها در سامانه قابل مشاهده است.
اقدامات ترویجی و اجرایی کمیته‌ها
انتشار اطلاعات و پشتیبانی به صورت آموزش خاص در تولید یک محصول یا یک بخش توسط کمیته‌های ترویج صادرات صورت می‌گیرد. نیازهای مربوط به توسعه صنایع، ایجاد و ترویج بسترهای لازم همچون تعامل نزدیک مشتریان از محصولات تولیدی یا خدمات قابل ارائه، افزایش حضور در نمایشگاه‌های تجاری، کارگاه‌ها به تناسب هر منطقه ارائه می‌شود. هماهنگی با سایر بخش‌ها و کمک بر حضور مداوم در بازارهای تجاری نیز از دیگر فعالیت‌های ترویجی است.
علاوه بر شناسایی ظرفیت تولیدی و صادراتی هر منطقه، پیگیری اصلاحات نظارتی، عملیاتی و زیرساختی نیز توسط کمیته‌ها دنبال می‌شود. به عبارت دیگر طبق سند تدوین‌شده توسط هند، راهبری کل زنجیره از تولیدکننده تا مقصد صادراتی از جمله افزایش تولید، افزایش بهره‌وری، رقابت پذیری، پیوند تولیدکنندگان با صادرکنندگان، تجمیع، فعالیت‌های آزمایشی، صدور گواهینامه، بسته‌بندی، حمل و نقل، تشریفات نظارتی، رعایت استانداردهای کشورهای مقصد، شناسایی گلوگاه‌ها در جریان تولید، ثبت، بازاریابی و صادرات بر عهده کمیته‌های تعیین‌شده در این برنامه است.
پی‌نوشت:
[۱] Foreign trade policy 2023
[۲] Export action plan
[۳] District Export Promotion Committees
منبع: سند چشم‌انداز و رویکرد راهبرد تجارت خارجی هند
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
