به گزارش مسیر اقتصاد در نوامبر ۲۰۱۸، همزمان با اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران، که صادرات نفت کشور را هدف گرفت، وزارت خارجه آمریکا به منظور پایین آوردن قیمت‌های نفت، به هشت مشتری عمده نفت ایران معافیت موقت شش ماهه اعطا کرد. چین، هند، ترکیه، ژاپن، کره جنوبی، ایتالیا، تایوان و یونان کشور‌هایی بودند که برای استمرار خرید نفت از ایران، در نوامبر ۲۰۱۷ معافیت گرفته بودند.
در ماه های اخیر مقامات آمریکایی اظهار میکردند که معافیت های اعطا شده برای خرید نفت از ایران، بعد از این مدت تمدید نمی شود. لذا با نزدیکی به مهلت مقرر شش ماهه، وزیر خارجه آمریکا، دوشنبه ۲۲ آوریل، پایان معافیت از تحریم‌های نفتی ایران را اعلام کرد و گفت دیگر هیچ معافیتی در این زمینه به کشورهای دیگر نخواهد داد.
کشورهای یونان، تایوان و ایتالیا حتی قبل از اتمام زمان معافیت‌های فعلی، خرید نفت از ایران را به صفر رسانده بودند. اما دیگر کشورها، نظیر چین، هند و ترکیه، در مقابل این تصمیم دولت آمریکا واکنش های متفاوتی از خود نشان دادند.
واکنش هند نسبت به معافیت های تحریمی آمریکا
کشور هند که بر اثر تحریم های آمریکا علیه ایران واردات نفت خود را به ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داده بود، ضمن تاکید بر دشوار بودن جایگزینی واردات نفت از ایران، درخواست تمدید معافیت از تحریم های نفتی ایران را از آمریکا داشته است.
از سوی دیگر اما وزیر نفت و گاز هند یک روز پس از اعلام لغو تمدید معافیت تحریم نفتی ایران، گفت که هند در حال جستجوی راه های جدید خرید نفت است. گفته میشود هند به عنوان جایگزین نفت ایران به کویت، امارات، عربستان سعودی، آمریکا و مکزیک توجه می کند. در عین حال، هند قصد دارد در خصوص نفت ایران با آمریکا به مذاکره ادامه بدهد.
ترکیه و تحریم نفتی ایران
کشور ترکیه به عنوان یکی دیگر از خریداران نفت ایران نیز اعلام کرد تصمیم آمریکا علیه ایران برای کشورهای واردکننده نفت از ایران هزینه ساز است. وزیر امورخارجه ترکیه در یک نشست خبری گفت که خرید نفت از کشوری دیگر، ساده نیست؛ باید فناوری پالایشگاه‌ها را تغییر داد، برای این کار هم باید پالایشگاه‌ها را تعطیل کرد و این کار هزینه سنگینی دارد.
همچنین وی افزود متنوع‌سازی منابع نفتی برای کشورها از جمله ترکیه آسان نیست، خصوصا اینکه اکنون خط لوله انتقال نفت عراق در جریان درگیری‌ها با گروه تروریستی داعش آسیب دیده و تعمیر این خط لوله زمان‌بر است.
روسیه مدافع ایران در تحریم های نفتی آمریکا
وزارت امور خارجه روسیه نیز با انتقاد از تصمیم آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد از استقامت ایران در برابر تحریم های شدید آمریکا حمایت میکند.
با این حال اما وزیر انرژی روسیه اعلام کرده است که روسیه اگر لازم باشد به تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک برای افزایش تولید نفت به میزان یک میلیون بشکه در روز کمک خواهد کرد و میتواند تولید نفتش را بیش از ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
چرا نفت ایران به راحتی قابل جایگزینی است؟
هم اکنون ۶۵۵ پالایشگاه در سطح دنیا موجود است که تنها تعداد ۴۰ پالایشگاه بر مبنای نفت خام ایران طراحی شده اند. این پالایشگاه ها در صورتی که نفت خود را از ایران تهیه نکنند، میتوانند نزدیکترین و مشابهترین نفت خام به ایران را پیدا کرده و با اعمال تغییرات در فناوری پالایشگاه های خود، خوراکی غیر از نفت ایران را جایگزین کنند.
امکان صادرات نفت به کشورهای محدود همواره به عنوان ابزاری مهم برای هدف های تحریمی آمریکا بوده است. به طوریکه هر بار پس از تحریم های آمریکا چه در دوره ۹۰-۹۱ و چه در دوره جدید، صادرات نفت خام ایران بیش از ۵۰ درصد کاهش یافت.
از سوی دیگر همواره در دوران تحریم که پالایشگاه های خارجی خرید نفت خام خود را از ایران کم کردند، ظرفیت عملکردی پالایشگاه های داخلی افزایش یافته‌است.
تبدیل نفت خام به ۱۰۰ محصول شیمیایی راه بی اثر کردن تحریم
در این شرایط، توجه به افزایش ظرفیت پتروپالایشی کشور، میتواند بهترین گزینه برای بی اثرسازی تحریم های نفتی علیه کشور باشد.
با توسعه پتروپالایشگاه ها و فراورش نفت در داخل کشور و تبدیل آن به زنجیرهایی از فراورده های شیمیایی و سوخت، میتوان تک محصول نفت خام را به بیش از ۱۰۰ محصول شیمیایی تبدیل کرد و مشتریان ایران را از ۴۰ مشتری به بیش از چند هزار مشتری در قالب شرکت های کوچک و بزرگ و مستقر در تمام کشورهای دنیا رساند که تحریم پذیری آن ها بسیار سخت تر از نفت خام خواهد بود.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
