به گزارش مسیر اقتصاد در بیشتر مناطق شهر سیدنی استرالیا، روش قیمت گذاری خرده فروشی آب، در طول زمان تغییر کرده است. پیش از سال ۱۹۸۸ ارائه آب برای مشترکان خانگی سیدنی به شکل رایگان بود. از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۳، این شیوه با مدل IBT سه سطحی (مدل پلکانی با سه پله قیمتی) جایگزین شد.
از سال ۱۹۹۴ تا سال ۲۰۰۵، تعرفه ۲ بخشی جای مدل IBT را گرفت. تعرفه ۲ بخشی شامل یک هزینه دسترسی ثابت سالانه، با عنوان شارژ ثابت و یک شارژ متغیر بر مبنای حجم مصرف است، که برای همه مصارف اعمال می شود. در سال ۱۹۹۳ نرخ حجمی مبنا، برابر ۶۵ سنت به ازای هر مترمکعب بود که به حدود یک دلار در سال ۲۰۰۵ رسید. در سال ۲۰۰۵ مجددا نوعی مدل IBT معرفی شد و تا حدود سال ۲۰۰۹ استمرار یافت.
در سال ۲۰۰۵ شهرهای سیدنی و ملبورن بار دیگر به استفاده از مدل IBT در تعرفه گذاری آب، رجوع کردند. هیئت مستقل تنظیم مقررات و قیمت گذاری (IPART)، برخی دلایل این رجوع از تعرفه دو بخشی به مدل IBT را این گونه بیان می کند:
- در تعرفه های ۲ بخشی، مشتریان آسیب پذیر با مبلغ قبض بیشتری روبرو می شوند.
- تعرفه های ۲ بخشی، سیگنال قیمتی ضعیف تری به مصرف کنندگان پر مصرف آب ارسال می کند.
اما درباره تعرفه‌گذاری IBT نیز نکات زیر مطرح شده است:
- مدل IBT لزوما رفاه همه مشترکین را فراهم نمی کند. برای مثال یک خانواده کم درآمد اما پر جمعیت، از لحاظ میزان مصرف در پله دوم قرار می گیرد. در حالی که میانگین مصرف آب این خانواده به ازای هر نفر کمتر از یک خانواده با جمعیت کمتر است. از منظر رفاه و کارایی، مدل تعرفه دو بخشی با نرخ حجمی کارا پیشنهاد می شود. در این حالت بخشی از شارژ ثابت می تواند به خانواده های آسیب پذیر برگردانده شود. مقدار این بازگشتی می تواند تابعی از درآمد و تعداد اعضای خانوار باشد.
- مدل تعرفه ۲ بخشی فقط زمانی که نرخ حجمی زیر سطح کارآمد تنظیم می شود، سیگنال قیمتی ضعیف و بی‌فایده ارسال می کند. اما مدل IBT برای بعضی مصرف کنندگان حتما سیگنال اشتباه می فرستد.
افزایش ۴۰ درصدی تعرفه پرمصرف‌ها در استرالیای غربی
در حال حاضر تعرفه آب خانگی در شرکت سیدنی واتر[۱]، شامل دو بخش ثابت (fixed charges) و مصرفی (usage charges) است. یعنی این شرکت از روش ۲ بخشی استفاده می کند. بخش ثابت شامل هزینه آب، فاضلاب، آبراه برای بارندگی و سیلاب و … است. قیمت های این شرکت هر چهار سال از طرف IPART تنظیم می گردد.
از طرفی شرکت واتر کورپوریشن[۲] که در شهر پِرت استرالیای غربی خدمات رسانی انجام می دهد، در افزایش تعرفه آب خانگی از نوعی IBT دو پله ای استفاده کرده است. به این صورت که برای مصارف تا ۵۰۰ مترمکعب در سال، ۶٪ افزایش قیمت و برای مصارف بالای ۵۰۰ مترمکعب در سال، افزایش قیمت ۴۰٪ در نظر گرفته شده است. این افزایش ۴۰ درصدی بر اهمیت مدیریت مصرف در شرایط آب و هوایی فعلی تاکید می کند. در دوره سالانه ۲۰۱۶-۲۰۱۷ متوسط مصرف آب خانگی ۲۲۳ مترمکعب بود. افزایش ۴۰ درصدی شارژ آب مصرفی، تنها آن دسته از مشترکین خانگی را تحت تاثیر قرار خواهد داد که بیشتر از دو برابر متوسط مصرف خانگی، آب را مصرف می کنند. قیمت ها هر ساله توسط فرمانداری ایالتی، به عنوان بخشی از بودجه سالانه مرور و تنظیم می گردد.
پینوشت:
[۱] Sydney Water
[۲] Water Corporation
منابع:
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
