به گزارش مسیر اقتصاد حمل‌ونقل هوایی یکی از شیوه‌های حمل‌ونقل است که در جابه جایی سریع مسافر و بار به نقاط مختلف از طریق راه‌های ارتباطی بین قاره‌ای نقش مهمی دارد.
امروزه صنعت حمل‌ونقل هوایی به عنوان بخش جدایی‌ناپذیری از هر اقتصاد توسعه‌یافته و در حال توسعه است؛ به نحوی که اگر در چندین سال گذشته، توسعه این صنعت محصول توسعه اقتصادی بود و یا همزمان با آن رشد می‌کرد، می‌توان ادعا کرد در شرایط کنونی صنعت حمل‌ونقل هواییِ مناسب و انعطاف‌پذیر، زیرساخت هر توسعه اقتصادی پایدار و درازمدت است.
دلیل این امر توجه کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه با رشد اقتصادی بالا به توسعه صنعت حمل‌ونقل هوایی در تمام زمینه‌های ممکن و استفاده از پتانسیل‌های آن جهت ایجاد ارزش افزوده بیشتر، بوده است. تأثیر این صنعت بر مؤلفه‌های اقتصادی به نحوی است که سهم آن در تولید ناخالص ملی این کشورها بسیار قابل توجه است. بر اساس آمارهای رسمی سال ۲۰۱۴، ۳٫۴ درصد از تولید ناخالص جهان معادل ۲۴۰۰ میلیارد دلار، متعلق به صنعت هوانوردی است.
روزانه ۸٫۶ میلیون مسافر و ۱۷٫۵ میلیارد دلار کالا با استفاده از ۹۹,۷۰۰ پرواز توسط حمل‌ونقل هوایی جابجا می‌شوند. ارزش کالاهایی که توسط حمل‌ونقل هوایی جابجا می‌شوند، معادل ۳۵ درصد ارزش کل کالاهای جابجاشده توسط بقیه شیوه‌های حمل‌ونقل است.
از لحاظ اقتصادی و درآمدی، می‌توان گفت حجم صنعت حمل‌ونقل هوایی برابر با حجم اقتصاد ۲۱ امین کشور جهان می‌تواند باشد. در واقع از هر ۱۰۰۰ دلار درآمد در جهان، ۳۴ دلار متعلق به درآمد حاصل از صنعت هوانوردی است. طبق پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۳۲، سهم صنعت هوانوردی در اقتصاد جهان با ۵٫۸ درصد افزایش به ۵۸۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
در شکل زیر آثار اقتصادی صنعت هوانوردی بر اساس تعداد مشاغل ایجادشده و نیز تولید ناخالص آن قابل مشاهده است:
مشاغل مستقیمی که توسط صنعت حمل‌ونقل هوایی در سال ۲۰۱۴ ایجاد شده مطابق جدول زیر است:
براساس پیش‌بینی‌ها در سال ۲۰۳۲ میلادی بیش از ۶٫۵ میلیارد مسافر هوایی وجود خواهد داشت و صنعت هوانوردی ۱۰۳ میلیون شغل و ۵٫۸ تریلیون دلار در اقتصاد جهانی نقش خواهد داشت.
تعداد ایرلاین‌ها، فرودگاه‌ها، تأمین‌کنندگان ناوبری هوایی و هواپیماهای تجاری در سال ۲۰۱۴ به شرح جدول زیر است:
مسافران هوایی به تفکیک منطقه نیز در شکل زیر نشان داده شده است:
مطابق این شکل، هرچند سهم خاورمیانه از مسافران هوایی ۴٫۸ درصد است اما آمار و ارقام نشان می‌دهد طی سالیان گذشته، منطقه خاورمیانه، شرق و جنوب شرق آسیا بیشترین رشد را در صنعت هوانوردی داشته‌اند. طبق آمار ارائه شده در سال ۲۰۱۲، میزان درآمد صنعت هوانوردی در منطقه خاورمیانه معادل ۱۱۶ میلیارد دلار بوده که ۴٫۸ درصد از درآمد این صنعت در جهان است.
از طرفی تعداد مشاغل مستقیم مرتبط با این حوزه در خاورمیانه حدود ۳۵۶ هزار شغل است که معادل ۳٫۴ درصد از مجموع مشاغل هوانوردی در جهان است. پیش‌بینی‌های انجام شده نشان می‌دهد طی ۲۰ سال آینده، صنعت هوانوردی در منطقه خاورمیانه از رشد بالایی مطابق جدول زیر برخوردار خواهد بود:
تخمین رشد سالانه ترافیک هوایی براساس پیش‌بینی‌های منطقه‌ای از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۳۲ در شکل زیر نشان داده شده است. همانطور که مشخص است، طی این مدت بیشترین رشد مربوط به خاورمیانه با رشد سالانه ۶٫۳ درصد خواهد بود:
در یادداشت های بعدی پرونده ویژه فرصتهای صنعت هوایی در ایران و جهان، به بررسی وضعیت کشور در این زمینه و فرصت هایی که برای درآمدزایی وجود دارد اشاره خواهد شد.
