به گزارش مسیر اقتصاد با جستجوی در اخبار بین المللی می توان پی برد که انعقاد پیمان پولی دوجانبه میان کشورها با روند فزاینده ای در حال پیشروی است. این پیمان توافقنامه ای میان بانک های مرکزی دو کشور است که در آن طرفین قرارداد می کنند تا در مبادلات تجاری و مالی میان خود از ارزهای ملی استفاده کنند.
به بیانی ساده تر در این پیمان دو کشور طرف تجاری جهت افزایش و تسهیل تجارت و برداشتن موانع نقل و انتقالات ارزی میان خود، در صادرات و وارداتشان استفاده از ارزهای جهانروایی از قبیل دلار و یورو را کنار می گذارند و پرداخت های خود را بدون استفاده از ارز ثالث و فقط با ارزهای ملی خود انجام می دهند.
هدفگذاری هند برای انعقاد پیمان پولی با ۲۳ کشور طرف تجاری
در حال حاضر بعضی کشورها در زمینه انعقاد پیمان پولی دوجانبه با کشورهای طرف تجاری خود پیشرو بوده اند. هند یکی از این کشورها است. دولت هند در سال ۲۰۱۳ لیست انعقاد پیمان پولی با ۲۳ کشور طرف تجاری خود را نهایی کرده است.
در میان لیست مورد نظر هند از کشورهایی که مستعد انعقاد پیمان پولی دوجانبه هستند، نام کشورهای چین، امارات، سنگاپور، هنگ کنگ، هلند، کره جنوبی، برزیل، آفریقای جنوبی، استرالیا، مکزیک، تایلند روسیه، ایران، ونزوئلا، قطر، عمان، عراق، عربستان، آنگولا، الجزیره، نیجریه، یمن و ژاپن به چشم می خورد.
کشور هند تاکنون توانسته است با کشورهای چین، ژاپن، بوتان، سریلانکا، امارات پیمان پولی دوجانبه منعقد نماید. البته این کشور با سایر طرفین تجاری خود نیز تسهیلات و ترتیباتی جهت استفاده از ارزهای ملی را انجام داده است.
استفاده هند از ظرفیت بریکس جهت عملیاتی سازی استفاده از ارزهای ملی در تجارت
همچنین هند عضو گروه بریکس است و در کنار کشورهای روسیه، چین، برزیل و آفریقای جنوبی در تلاش برای کنار گذاشتن دلار از تجارت و تبادلات مالی خود است. این کشور با اعضای بریکس نیز جهت کاهش وابستگی به نظام دلاری و افزایش استفاده از ارزهای ملی همکاری های فراوانی نموده است.
به عنوان نمونه می توان به بانک توسعه بریکس اشاره کرد که عملیاتی از قبیل وام دهی به ارزهای ملی را در دستور کار قرار داده است. همچنین این اعضا استفاده از پیام رسان مالی جایگزین سوئیفت را نیز به طور جدی در دستور کار خود قرار داده اند.
توجه ویژه هند به انعقاد پیمان پولی با ایران
در لیست ۲۳ کشور مدنظر هند که دارای اولویت برای انعقاد پیمان پولی دوجانبه هستند نام ایران نیز قرار گرفته است. کشور هند در این لیست توجه ویژه ای به انعقاد پیمان پولی دوجانبه با ایران کرده است.
دلیل این توجه نقش عوامل استراتژیک و مبادلات نفتی در تجارت با ایران است که این کشور در موفقیت پیمان پولی با ایران از آن نام برده است.
امکان تسویه ۷۰ درصد از تجارت ایران و هند بدون استفاده از ارز ثالث
در سال ۱۳۹۵ میزان صادرات ایران به هند ۲.۷۸۷ میلیارد دلار و میزان وارداتش از این کشور نیز میزان ۱.۹۵۵ میلیارد دلار بوده است.
در صورتی که دو کشور اقدام به انعقاد پیمان پولی دوجانبه نمایند، این امکان وجود دارد تا سطحی از تجارت دو کشور که متوازن است از طریق ارزهای ملی یعنی ریال و روپیه و بدون استفاده از ارزهای ثالثی از قبیل دلار و یورو تسویه شود.
در این صورت می توان ۷۰ درصد از تجارت میان دو کشور را بوسیله ریال و روپیه پرداخت و تسویه نمود. مزیت این اقدام در این است که موانع نقل و انتقال ارز میان دو کشور رفع می شود و هزینه های تجارت تا حد قابل توجهی کاهش می یابد.
اتحادیه پایاپای آسیایی زمینه ساز استفاده از ارزهای ملی در مبادلات ایران و هند
از طرفی ایران و هند هر دو عضو اتحادیه پایاپای آسیایی هستند. این اتحادیه در نوامبر ۱۹۷۴ با تعیین تهران به عنوان مقر اصلی، فعالیت خود را آغاز کرد. در حال حاضر علاوه بر این دو کشور پاکستان، نپال، سریلانکا، بنگلادش، میانمار، بوتان و مالدیو اعضای اصلی این اتحادیه را تشکیل می دهند.
هدف اصلی این اتحادیه سهولت بخشی به پرداخت ها و دریافت ها تحت معاملات تجاری مجاز بین اعضای این اتحادیه بوده است. بنابراین از این رهگذر، این اتحادیه زمینه صرفه جویی در استفاده از ذخایر ارزی و هزینه های نقل و انتقالات ارزی را فراهم می آورد و مبادلات تجاری بین کشورهای عضو را افزایش می دهد.
از آنجا که تشديد تحريم‌هاي بين‌المللي، امکان استفاده از دلار آمريکا و يورو در مبادلات مالي ايران با ديگر کشورهاي عضو را دشوار کرده است، بکارگیری ظرفیت پیمان پولی دوجانبه و امکاناتی که مدت ها پیش توسط اتحادیه پایاپای فراهم شده جهت استفاده از ارزهای ملی در مبادلات میان دو کشور، می تواند بخش اعظمی از مشکلات را حل نماید.
برگرفته از: خط تجاری هند، مانی لایف و کوآرا
