به گزارش مسیر اقتصاد به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، خاک، عنصر با اهمیت و میراث و ثروت هر کشور است که غفلت از آن می تواند حیات جامعه را با چالش های اساسی روبرو کند.
براین اساس مدیریت، حفاظت و بهره برداری از منابع خاکی، یکی از مهم ترین چالش های حال و آینده کشور است که مسوولان این مساله را باید به دقت رصد کنند.
کارشناسان معتقدند که حل مشکل منابع آب کشور بدون توجه به خاک امکان پذیر نیست چرا که تشکیل هر سانتی متر خاک، سال ها زمان نیاز دارد.
البته ناگفته نماند که فرسایش خاک در ایران بیش از متوسط دنیاست که این رقم به سبب ایجاد برخی مشکلات درخاک زراعی کشور نگران کننده است.
با توجه به چالش های متعدد حوزه خاک، حفظ و احیا بهره برداری بهینه از منابع خاک کشاورزی، کاهش آلودگی منابع آب و خاک، ارتقای حاصلخیزی خاک کشاورزی، کنترل و پیشگیری از فرسایش و جلوگیری از شور شدن اراضی به منظور کنترل و بهبود شرایط خاک کشور از جمله اهداف مسوولان وزارت جهاد کشاورزی به شمار می رود.
خداکرم جلالی رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه متوسط فرسایش خاک در ایران از کشورهای آسیایی بالاتر است، اظهار کرد: خشکسالی و شرایط اقلیمی در سال های اخیر، فرسایش خاک در مناطق بحرانی و بیابانی را تشدید کرده است.
وی با اشاره به اینکه ۲۰میلیون هکتار از مناطق بیابانی تحت تاثیر فرسایش بادی است، افزود: حدود ۷ میلیون هکتار از این مناطق، جزء کانون های بحرانی فرسایش خاک در کشور به شمار می آیند که با ایجاد بادشکن در صدد کنترل فرسایش در این مناطق هستیم.
جلالی، با بیان اینکه ۷ میلیون هکتار مناطق غیر بیابانی جزء کانون های فرسایش خاک به شمار می روند، گفت: زراعت های دیم در شیب های تند تاثیر بسزایی در افزایش فرسایش خاک دارد که بدین منظور با اقداماتی نظیر حفظ پوشش گیاهی و مراتع و مجموعه عملیات آبخیزداری، آبخوان داری و جنگل کاری در مناطق مختلف بیابانی و غیر بیابانی به دنبال حفظ خاک کشور هستیم.
به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی، براساس آخرین آمار فرسایش سالانه خاک در ایران، حدود ۱۶ تن در هکتار است که این رقم نسبت به متوسط دنیا بالاست.
رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه اجرای طرح کشاورزی حفاظتی به منظور کنترل فرسایش خاک در دستور کار وزارت جهاد قرار گرفته است، یادآورشد: تبدیل زراعت کم بازده به گیاهان چند ساله و درخت کاری در اراضی شیب دار عاملی مهم در کنترل فرسایش خاک به شمار می رود.
اجرای عملیات آبخیزداری عاملی مهم در کنترل فرسایش خاک
محمد عقیقی مدیر کل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه مباحث آب و خاک در آبخیزداری مورد توجه قرار می گیرد، اظهار کرد: عملیات بیولوژیک پوشش گیاهی، بیومکانیک، نقش کنترل رسوب(عملیات سازه ای) و مدیریت اصلاح شخم در کنار عملیات آبخیزداری به منظور کنترل فرسایش خاک مورد توجه قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه در سطحی معادل ۱۰ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری صورت خواهد گرفت، گفت: در برنامه پنجم توسعه در نظر داشتیم که در سطحی معادل ۸ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری به منظور حفاظت از خاک انجام شود که متاسفانه به سبب کمبود اعتبار تنها در ۳ میلیون هکتار صورت گرفت.
به گفته عقیقی، مشارکت مردم در کنار تخصیص منابع دولتی، تاثیر بسزایی در تحقق عملیات آبخیزداری در برنامه ششم توسعه دارد.
این مقام مسوول، با بیان اینکه سال گذشته حدود ۴۰ میلیارد تومان توسط مردم جهت اجرای عملیات آبخیزداری سرمایه گذاری شد، تصریح کرد: با توجه به اهمیت بالای عملیات آبخیزداری در کنترل سیلاب و فرسایش خاک، سرمایه گذاری افراد در اجرای این عملیات نقش بسزایی خواهد داشت.
مدیر کل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری برای اجرای عملیات آبخیزداری تا پایان سال، اعتباراتی بالغ بر ۴۸۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
عقیقی، با بیان اینکه کمبود اعتبار، تنها چالش اساسی اجرای عملیات آبخیزداری است، اظهار کرد: با وجود نیروهای متخصص از لحاظ فنی و اجرایی مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
