به گزارش مسیر اقتصاد شرکت چینی سینوپک که در زمینه پالایش نفت خام مشغول فعالیت است، اخیرا برخی از دارایی‌های شرکت آمریکایی شورون را در کشورهای آفریقای جنوبی و بوتسوانا خریداری کرده است.
چین در سال‌های اخیر حضوری چشمگیر در کشورهای آفریقایی داشته و توانسته با اجرای پروژه‌های زیرساختی جایگاهی مستحکم برای خود در قاره آفریقا ایجاد نماید. بخشی از فعالیت‌های چین نیز مربوط به خطوط انتقال و استخراج نفت و گاز بوده است. اما تا به حال این کشور در زمینه تولید محصولات پایین دستی پالایش نفت در آفریقا فعالیت چندانی نداشته است. خرید این شرکت‌ها که در زمینه تولید محصولات پایین دستی پالایش نفت خام فعالیت میکنند، اولین گام چین برای سرمایه‌گذاری در حوزه پالایش نفت خام در آفریقا محسوب میشود.
چین در حال حاضر دومین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است. این در حالیست که بخش قابل توجهی از نفت مصرفی این کشور از طریق واردات تأمین میشود به طوریکه چین بزرگترین واردکننده نفت در جهان محسوب میشود.
کشور چین از اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی تصمیم گرفته است که فعالیت خود را در زمینه اکتشاف و استخراج نفت و گاز در دیگر کشورهای جهان توسعه دهد. هدف چین از این اقدام ایجاد امنیت بیشتر در تأمین انرژی مورد نیاز این کشور از جمله نفت و گاز بوده است. از آن زمان تا به حال حضور شرکت‌های چینی در روند تولید نفت و گاز در دیگر کشورهای جهان به وضوح امنیت تأمین انرژی این کشور را تقویت نموده است.
در سال ۲۰۱۶ میلادی چین ۶۴.۴ درصد از نفت مصرفی خود را وارد کرده است که ۳.۸ درصد نسبت به سال ۲۰۱۵ افزایش یافته است. وابستگی چین به واردات نفت در روندی صعودی دارد و انتظار میرود در سال‌های آینده نیز درصد وابستگی این کشور به واردات نفت افزایش یابد. اما چشم انداز مناسبی پیش روی تقاضای نفت چین قرار ندارد و انتظار میرود تقاضا نفت این کشور نیز مانند دیگر کشورهای صنعتی جهان رشد کمی را در سال‌های آینده تجربه نماید. این مسئله موجب شده است دولت چین تغییر رویه بدهد و به فکر حضور در بخش پایین دستی پالایش نفت در دیگر کشورهای جهان باشد.
درحال حاضر بخش عمده نفت چین از منطقه خاور میانه و آفریقا تأمین میشود. واردات نفت چین از منطقه غرب آفریقا در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته به طوریکه در ماه آوریل سال جاری میلادی میزان واردات نفت چین از این منطقه به طور میانگین ۱.۴۸ میلیون بشکه در روز بوده است.
این درحالیست که رشد اقتصادی چین بعد از سال‌هایی درخشان در مسیر نزولی قرار گرفته و سال به سال از میزان رشد اقتصادی این کشور کاسته میشود. یکی از برنامه‌های چین برای جلوگیری از کاهش رشد اقتصادی حضوری فعال تر در دیگر کشورهای جهان است. به طور خاص منطقه آفریقا یکی از مناسب ترین گزینه‌ها برای شرکت‌های چینی است تا با سرمایه‌گذاری در کشورهای این منطقه محصولات تولیدی خود را به این کشورها به فروش برسانند.
از طرف دیگر با وجود وضعیت رکودی در دیگر نقاط جهان انتظار میرود میزان تقاضای انرژی در کشورهای آفریقایی در فاصله سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۵ میلادی ۷۵ درصد افزایش یابد. این درحالیست که میانگین افزایش تقاضای انرژی برای تمامی کشورهای جهان در حدود ۳۱ درصد پیش بینی شده است. در این میان تقاضا برای نفت در کشورهای آفریقایی نیز درحال افزایش است. پیش بینی شده است که سالانه تقاضای محصولات حاصل از پالایش نفت در کشورهای آفریقایی ۵ درصد افزایش یابد که نشان از بازاری مناسب برای حضور شرکت‌های فعال در حوزه پالایش نفت است.
این چشم انداز موجب شده است کشور چین و به طور خاص شرکت‌های چینی فعال در حوزه پالایش نفت به بازار آفریقا توجه ویژه‌ای داشته باشند و برای حضور در این بازار رو به رشد برنامه ریزی نمایند. خرید پالایشگاه‌های جدید توسط چین در کشورهای آفریقایی در همین راستا ارزیابی میشود.
در سال‌های اخیر کشور چین برنامه ویژه‌ای برای حضور گسترده در بازار کشورهای آفریقایی و تجارت با این کشورها داشته است. به طوریکه از سال ۲۰۰۹ میلادی چین توانسته است به بزرگترین شریک تجاری قاره آفریقا تبدیل شود. در سال ۲۰۱۶ میلادی تجارت دوجانبه چین با کشورهای آفریقایی حدود ۱۵۰ میلیارد دلار بوده و شرکت‌های چینی بیش از ۳ میلیارد دلار در کشورهای آفریقایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
به طور کلی سرمایه‌گذاری چین در کشورهای آفریقایی در حوزه‌های منابع طبیعی بوده اما در سال‌های اخیر چین فعالیت خود را در این کشورها گسترش داده و در حوزه‌هایی مانند ساخت زیرساخت‌ها، تولیدات کارخانه‌ای، کشاورزی، ترانزیت و ارتباطات نیز در این کشورها سرمایه‌گذاری کرده است. ورود به حوزه پایین دستی پالایش نفت نیز جدیدترین اقدام چین در کشورهای آفریقایی است.
در این میان کشور آفریقای جنوبی به عنوان دومین اقتصاد قاره آفریقا جایگاهی ویژه در برنامه‌های چین دارد. در حال حاضر روابط بین چین و آفریقای جنوبی در سطح مطلوبی قرار دارد. چین از سال ۲۰۱۰ میلادی به بزرگترین شریک تجاری آفریقای جنوبی تبدیل شده و دو کشور اعلام کرده‌اند که برنامه جامعی برای گسترش همکاری‌های استراتژیک در دستور کار دارند. در اواخر سال ۲۰۱۶ میلادی دو کشور ۲۵ توافق نامه به ارزش کل ۱۶.۵ میلیارد دلار در زمینه‌های مختلف اقتصادی منعقد کرده اند.
خرید پالایشگاه شرکت آمریکایی اکسون در آفریقای جنوبی توسط شرکت چینی سینوپک نشان میدهد که کشور چین برنامه دارد تا در بخش پایین دستی پالایش نفت نیز در این کشور به طور گسترده حضور داشته باشد.
منبع: اویل پرایس
