مسیراقتصاد/ صنعت مرغداری کشور تأمین کننده ۴۷ درصد (۳۴درصد گوشت مرغ و ۱۳درصد تخم مرغ) از منابع پروتئین حیوانی در سبد مصرفی خانوار است. این صنعت علاوه بر تاثیر گذاری بر اقتصاد کشور نقش بسزایی در سلامت جامعه دارد.
زنجیره تولید گوشت مرغ در جهان به ترتیب از ۴ بخش شامل لاین[۱]، اجداد[۲]، مرغ مادر و سویه تجاری تشکیل شده است. مرغ لاین در راس هرم تولید گوشت مرغ قرار دارد. اهمیت لاین در امنیت غذایی به حدی است که اطلاعات آن به صورت کاملا محرمانه محافظت می شود. ایران جزء شش کشور دارای فناوری مرغ لاین در دنیا است.
-
- زنجیره تولید گوشت مرغ
مطابق تصویر بالا مرغ‌های لاین ایجادکننده گله‌های اجداد در کشور هستند؛ در این میان گله‌های اجداد نیز جوجه یک روزه مورد نیاز مزارع مرغ مادر را فراهم می‌کنند تا در نهایت ضمن تلاقی پرندگان در مزارع مرغ مادر، سویه تجاری گوشتی تولید شود.
در طی این فرآیند سویه‌های تجاری گوشتی توانایی لازم جهت افزایش وزن و سرعت رشد بالا را کسب می‌کنند به طوری که در حدود ۴۰ روزگی، بیش از ۲ کیاوگرم وزن می‌گیرند.
واردات بی رویه سویه خارجی، عامل وابستگی کشور
بررسی‌ها نشان می‌دهد با واردات بی‌رویه‌ی سویه‌های تجاری خارجی به کشور از سال ۱۳۸۰، سهم جوجه‌ریزی سویه داخلی به نام آرین به شدت کاهش یافت، به طوری که در همان سال‌ها سهم سویه داخلی از ۸۵ درصد به زیر ۲ درصد رسید. این مسئله عامل وابستگی کشور به واردات مرغ اجداد از کشورهایی همچون انگلیس و آمریکا شد.
برای تامین گوشت مرغ کشور به ۲۵۰ هزار قطعه جوجه اجداد در سال نیاز است، این تعداد مرغ اجداد تامین کننده مرغ مادر و سویه تجاری گوشتی مورد نیاز کشور جهت تکمیل زنجیره تولید گوشت مرغ است. تمامی مرغ اجداد کشور عمدتا از آمریکا و انگلیس تامین می‌شود. بدین ترتیب با این حجم از واردات، صنعت طیور که مهم‌ترین صنعت کشور پس از صنعت نفت است، دچار وابستگی شدیدی شده است.
با توجه به وابستگی به واردات جوجه اجداد، قطعا کشورهای تحریم کننده که قصد تضعیف کشور و فشار به مردم را دارند، هر زمان و به هر طریقی بخواهند می‌توانند با اختلال یا مانع تراشی، آن را به اهرم فشاری علیه جمهوری اسلامی ایران تبدیل نماید.
کاهش وابستگی به واردات مرغ اجداد از طریق احیای لاین آرین
از شهریور ماه سال ۱۳۹۸ واردات مرغ اجداد به کشور تحریم شد. در صورت تداوم شرایط تحریمی در سال ۱۴۰۰ تولید گوشت مرغ کشور از محل جوجه اجدادهای وارداتی به صورت کامل متوقف می‌شد. اما در دی ماه ۱۳۹۸ وزارت جهاد کشاورزی با دستور مقام معظم رهبری و با ابلاغ شورای عالی امنیت ملی، مسئول احیای مرغ لاین آرین با همکاری سایر سازمان های مربوطه شد تا تحریم مرغ اجداد وارداتی خنثی شود.
همچنین با دستور مقام معظم رهبری و پیگیری شورای عالی امنیت ملی، در کنار وزارت جهاد کشاورزی، وزارت دفاع نیز با محوریت سازمان اتکا در جهت امنیت غذایی کشور و خودکفایی در تأمین گوشت مرغ مأموریت یافت تا با احیای سویه لاین داخلی آرین، این تحریم ظالمانه را ناکام نماید.
در حال حاضر در شهریور ۱۴۰۱ با توجه به تولید مرغ لاین نژاد آرین در کشور، تحریم‌ها در این مورد برداشته شده است. وزارت جهاد کشاورزی با ارائه بسته تشویقی از مرغدارانی که نژاد آرین پرورش می‌دهند، حمایت می‌کند. طبق بررسی های صورت گرفته در حال حاضر ۴۷ درصد مرغ اجداد موجود در بازار، مرغ آرین است.
طرح اصلاح مرغ آرین از طریق به نژادی در حال انجام است
بررسی‌ها نشان می‌دهد لاین آرین که در مجتمع بابلکنار نگهداری می‌شود، به دلیل عدم وجود سایت پشتیبان، وجود زیر ساخت‌های نامناسب و فرسوده جهت نگهداری، در خطر نابودی قرار دارد.
در حال حاضر طرح اصلاح مرغ آرین از طریق به‌نژادی و نه تغییرات ژنتیکی، پیگیری می‌شود تا در طول زمان نسبت به کوتاه شدن پا و گردن، افزایش وزن و بهبود ضریب تبدیل آرین، دستاورد‌هایی حاصل شود.
در این راستا دولت با تقویت و نوسازی تجهیزات مجتمع بابلکنار و در عین حال استفاده از توانمندی متخصصین داخلی می‌تواند از تجربیات جهانی نیز در این حوزه بهره بگیرد. از طرفی به منظور تسریع در کار اصلاح نژاد، وجود اطلاعات عملکردی آرین حاصل از پرورش گسترده این سویه در مزارع ضروری است. دولت می‌تواند با ارائه مشوق‌هایی جهت پرورش مرغ آرین همچون مشوق‌های بیمه‌ای و مالیاتی، تشویق به جوجه‌ریزی سویه آرین کرده و در نهایت اطلاعات کمی و کیفی حین پرورش را جمع آوری نماید.
پینوشت:
[۱] حیوانات لاین به یک جمعیت خالص از حیوانات خاص، اعم از دام و طیور گفته می‌شود که متعلق به یک نژاد معین با ویژگی‌های ژنتیکی کاملا مشخص بوده و صرفا با حیوانات خالص و هم نژاد خود آمیزش نموده و قادر به تولید حیواناتی مشابهه خود است.
[۲] اجداد در لغت به معنای پدربزرگ و مادربزرگ است. مرغ اجداد تخم گذار در نسل آخر مرغ‌هایی را تولید می‌کند که محصول آنها تخم مرغ است و مرغ اجداد گوشتی در نسل آخر مرغ‌هایی را تولید می‌کند که محصول آنها گوشت است.
منبع: تحلیل موانع و راهکارهای امنیت غذایی کشور (مطالعه موردی: گوشت مرغ)
انتهای پیام/ کشاورزی
