به گزارش مسیر اقتصاد کشور عراق پنجمین دارنده ذخایر نفتی در جهان است و حجم ذخایر این کشور ۱۴۵میلیارد بشکه برآورد می‌شود. همچنین این کشور روزانه ۴.۷۸ میلیون بشکه نفت تولید و به بازار عرضه می‌کند. صنعت نفت عراق حدود ۹۰ درصد درآمد دولت را تامین می‌کند که به همین دلیل کلیدی‌ترین صنعت و بزرگترین منبع تامین‌کننده ارز خارجی این کشور است. از سال‌ها پیش، کشورهای خارجی از جمله ژاپن حضور پررنگی در بخش انرژی عراق داشته اند.
با این حال، این کشور به چند دلیل به واردات فرآورده‌های نفتی از جمله بنزین وابسته است. تخریب پالایشگاه‌های این کشور طی جنگ در سال‌های اخیر، عدم نوسازی و توسعه پالایشگاه‌ها و همچنین عدم پیشرفت پروژه‌های جدید پالایشگاهی در این کشور مهمترین دلائل وابستگی این کشور به واردات فرآورده‌های نفتی است.
نمودار زیر وضعیت تولید، پالایش و مصرف نفت (فرآورده‌های نفتی) در کشور عراق را نشان می‌دهد:
حضور مجدد ژاپن در بخش انرژی عراق با امضای قراردادهای جدید
به دلیل نیاز عراق به واردات فرآورده‌های نفتی، این کشور طی سال‌های گذشته قراردادهای متعددی جهت احداث پالایشگاه با شرکت‌های مختلف امضا کرده است. یکی از این موارد، توافق عراق با شرکت JGC ژاپن، جهت احداث و توسعه یک مجتمع بزرگ پالایشگاهی در شهر بصره به ارزش ۴۰۰ میلیارد ین معادل ۳.۸ میلیارد دلار است.
قرارداد بین شرکت JGC ژاپن و شرکت پالایش جنوب عراق از با هدف نزدیکی به خودکفایی این کشور در تولید بنزین منعقد شده است؛ طبق اطلاعات اولیه، این پروژه قرار است تولید بنزین شرکت پالایش جنوب را از ۳۰ هزار بشکه در روز به ۴۹ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود حدود ۷ هزار کارگر محلی در زمان ساخت این مجتمع و دوهزار شغل دیگر در زمان راه‌اندازی این پالایشگاه ایجاد شود. این مجتمع قرار است در سال ۲۰۲۵ تکمیل شود. لازم به ذکر است که این پروژه در ابتدا در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود که با افزایش جنگ و حضور گروهک‌های تروریستی در عراق دچار متوقف شد.
وام ژاپن به عراق به واحد پول ین
این پروژه قرار است از طریق وام اعطایی از آژانس همکاری بین‌المللی ژاپن (جایکا) تامین مالی شود. گفتنی است که این وام قرار است نه به صورت دلاری بلکه به ارز ین یعنی واحد پول کشور ژاپن اعطا شود.
پیش از این و در سال ۲۰۱۸ وزیر نفت وقت عراق، از موافقت هیئت دولت عراق با دریافت وام از جایکا به ارزش ۳.۶ میلیارد دلار برای گسترش و نوسازی پالایشگاه بصره خبر داده بود. گفتنی است جایکا نام یک سازمان دولتی مستقل بین‌المللی در ژاپن است که به گفته مسئولان آن در زمینه توسعه به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند.
پالایشگاه بصره که آن هم توسط یک شرکت ژاپنی ساخته شده‌است، از سال ۱۹۷۹ فعالیت می‌کند. این مجتمع برای فرآوری ۲۱۰ هزار بشکه در روز طراحی شده که به دلیل گذشت زمان و عدم نوسازی آن، ظرفیت پالایشی عملیاتی آن در حال حاضر به مراتب کمتر است. بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰، هزاران ژاپنی در عراق کار مشغول به کار بوده اند و حضور مجدد ژاپن در کشور عراق طی سال‌های اخیر تبدیل به نماد « بازگشت ژاپن» شده است.
امکان مشارکت ایران در پروژه‌های مشترک عراق و کشورهای خارجی
وجود پروژه‌های صنعتی در کشور عراق می‌تواند ظرفیت مناسبی جهت ایفای نقش اقتصادی ایران نیز فراهم کند. مشارکت ایران در تامین بخشی از تجهیزات و قطعات مورد نیاز احداث پالایشگاه، دریافت سهام بخشی از این پروژه پالایشگاهی عراق در مقابل بدهی ژاپن به ایران و یا سهیم شدن ایران در مالکیت این پالایشگاه در قبال بدهی عراق به ایران از جمله روش‌هایی است که می‌تواند نقش ایران در پروژه‌های صنعتی منطقه‌ای را پررنگ کند.
منبع: الفرات نیوز
انتهای پیام/ نفت و انرژی
