به گزارش مسیر اقتصاد مدتهاست که مذاکرات تجاری هند و پاکستان به دلیل تنش‌های مرزی و همچنین وضع تعرفه‌های بالا از سوی پاکستان متوقف شده است. اما هندی‌ها پس از روی کار آمدن عمران خان نسبت به بهبود روابط امیدوار شده‌اند.
مقامات ارشد بازرگانی هند می‌گویند ممکن است که تنش‌های مرزی بین دو کشور متوقف شود؛ اما در هر صورت ما خواهان بهبود روابط تجاری هستیم. ما دو درخواست از پاکستان داریم اول آنکه پاکستان که عضوی از سازمان تجارت جهانی است بر اساس اصل دول کاملةالوداد این نهاد بین المللی از برخورد تبعیض آمیز با هند بپرهیزد و موانع و تعرفه‌های واردات از هند را به طور یکسان با دیگران تعیین کند.
خواسته دوم هند از پاکستان این است که اجازه دسترسی هند به بازار افغانستان از طریق مرز وگاه داده شود.
استثناء در اصول سازمان تجارت جهانی
اصل دول کاملةالوداد در سازمان تجارت جهانی اعضا را موظف به رفتار تجاری یکسان با یکدیگر می‌کند؛ یعنی هیچ یک از اعضا نباید به برخی شرکای تجاری خود امتیازات ویژه بدهد.
البته این اصل دو استثنا نیز دارد؛ به این صورت که اگر یکی از اعضای سازمان تجارت جهانی با کشوری دیگر توافقنامه تجارت ترجیحی امضا کند و یا به اتحادیه های گمرکی و مناطق تجارت آزاد بپیوندد؛ می تواند به کالاهای وارد شده از کشورهای مذکور تعرفه کمتری اعمال کند.
پاکستان بر کالاهای هندی تعرفه بالاتری نسبت به سایرین اعمال می‌کند
به گفته مقامات هندی بیش از ۲۰ سال است که پاکستان بر کالاهای هندی تعرفه‌های بالاتر نسبت به سایرین اعمال می‌کند. این کشور همچنین واردات ۱۲۰۹ قلم کالا از هند را ممنوع کرده است.
هند‌ها اما مدعی هستند که از سال ۱۹۹۶ اصل دول کاملة الوداد را در مورد پاکستان رعایت کرده‌است.
نیم درصد از صادرات هند به مقصد پاکستان است
مطابق با آمار سازمان تجارت جهانی حجم تجارت دو کشور در سال گذشته میلادی برابر ۲.۱ میلیارد دلار بود که از این مبغ ۱.۷۵ میلیارد دلار مربوط به صادرات هند به پاکستان و باقی مربوط به صادرات پاکستان به هند بوده است. این ارقام در کنار صادرات ۲۹۶ میلیارد دلاری هند و بازار ۵۷ میلیارد دلاری پاکستان بسیار کم حساب می‌شود.
هند هم اکنون هفتمین مبدا واردات پاکستان بوده و پاکستان چهلمین مقصد صادرات هند است. حجم صادرات هند به پاکستان، ۰.۵ درصد از کل صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد که با توجه ظرفیت های بالای دو کشور رقم بسیار پائینی محسوب می‌شود.
هند کالاهای خود را از طریق کشور ثالث به پاکستان صادر می‌کند
البته هند کالاهای خود را با واسطه نیز به پاکستان صادر می‌کند. بر اساس تخمین‌های صورت گرفته بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار از کالاهای هندی از طریق کشورهای ثالث مانند امارات متحده عربی و سنگاپور به پاکستان صادر می‌شود که همین امر منجر به کاهش سهم هند از عواید صادرات خود شده است.
بنا بر ارزیابی مرکز بین‌المللی وودرو ویلسون در واشنگتن، در صورتی که روابط هند و پاکستان عادی شود حجم تجارت دوجانبه بین دو کشور به ۴۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
همسایگان پاکستان می‌توانند از تنش های هند و پاکستان بهره ببرند
عادی شدن روابط هند و پاکستان با توجه به عمق اختلافات دو کشور بعید به نظر می‌رسد؛ اما این مسئله می‌تواند برای همسایگان دیگر پاکستان حائز اهمیت باشد، زیرا در اینصورت رقابت در بازار پاکستان برای آنها دشوارتر خواهد شد.
هم اکنون بیشترین بهره اخراج هند از بازار پاکستان را چین می‌برد. چین با اختلاف زیاد نسبت به دیگران اولین شریک تجاری و مبدا واردات پاکستان محسوب می‌شود؛ به طوری که ۲۸ درصد از واردات پاکستان در سال گذشته از مبدا چین بوده است.
ایران نیز که همسایه دیگر پاکستان است می‌تواند از شرایط موجود بین هند و پاکستان بهره ببرد؛ به شرط آنکه با پیشنهادات جذاب تجاری و اقتصادی که منافع دوطرف را تامین کند، به استقبال نخست وزیر جدید پاکستان برود. عمران خان پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد روابط پاکستان با ایران را تقویت کند و به زودی به ایران سفر خواهد کرد.
منبع: تلگراف؛ مرکز تجارت جهانی
