به گزارش مسیر اقتصاد در حالی که نشست اخیر اوپک و تحریم های جدید آمریکا علیه ایران، دوستان و مشتریان چندانی برای نفت ایران باقی نگذاشته است، موقعیت ایران در بازار جهانی نفت ضعیف تر از هر زمان دیگری به نظر می رسد.
تهران از همه طرف تحت فشار قرار گرفته است. واشنگتن به مشتریان نفت ایران اعلام کرده است که خرید نفت خود از این کشور را متوقف کنند؛ و اوپک و متحدانش در برابر فشارهای آمریکا مبنی بر افزایش تولید و پر کردن جای خالی نفت ایران سر تسلیم فرود آورده اند. در چنین شرایطی اگر ایران به روند کنونی ادامه دهد و هیچ اقدام عملی را در دستور کار نداشته باشد، گزینه های چندانی جز متقاعد کردن چین جهت افزایش خرید نفت نخواهد داشت که این مسئله نیز می تواند موجب وابستگی بیش از پیش ایران به چین گردد.
سارا وخشوری، رئیس موسسه SVB Energy در واشنگتن در این باره مدعی شد: «ایران در حال حاضر در وضعیت واقعا نامساعدی قرار گرفته است… واقعا ایران برای حفظ سطح صادرات نفت خود کار زیادی نمی تواند انجام دهد.»
به صفر رساندن فروش نفت ایران هدف آمریکاست
پیش از نشست هفته گذشته اوپک، ایران با برخی از تولید کنندگان برای محکوم کردن تحریم های غیرقانونی دولت ترامپ و مقاومت در برابر فشارهای آمریکا برای افزایش تولید اوپک لابی هایی را انجام داده بود. اما به رغم تلاش های ایران، عربستان و روسیه توافق مبهم اوپک را مجوزی برای افزایش یک میلیون بشکه ای تولید تفسیر کردند.
پس از اقدام اعضای اوپک علیه ایران، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از کشورها می خواهد خرید نفت خود از ایران را به صفر برسانند. با توجه به ناخرسندی متحدان آمریکا از اقدام واشنگتن مبنی بر خروج یک طرفه از برجام، مشخص نیست که آیا آمریکا خواهد توانست به طور کامل هدف خود یعنی به صفر رساندن صادرات نفت ایران را محقق سازد یا نه.
ایران تنها به همراهی نکردن دیگر کشورها با تحریم های آمریکا امید دارد
حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک گفت: «کره جنوبی، چین و ژاپن قبلا اعلام کرده اند که نمی توانند خرید نفت خود از ایران را به صفر برسانند.»
با این حال، علائم دیگری وجود دارد که نشان می دهد، تحریم ها احتمالا رقم قابل توجهی از صادرات ۲.۵ میلیون بشکه ای نفت ایران را کاهش خواهد داد. وزیر نفت ایران هفته گذشته گفت خریدارانی نظیر Totalو Royal Dutch Shell خرید نفت از ایران را متوقف کرده اند.
به گفته وخشوری، صادرات نفت ایران در سال جاری حداقل ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت، اما با توجه به هدف گذاری وزارت امور خارجه آمریکا این کاهش احتمالا بسیار بیشتر خواهد بود. Jon Brown مدیر سابق شرکت BP هم پیش بینی کرده که صادرات نفت ایران تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز کاهش یابد.
خریداران نفت ایران به دنبال جایگزین
حداقل برخی از مشتریان نفت ایران در حال بررسی تبعیت از خواسته های ترامپ هستند. به گفته Jako Olivier، رئیس موسسه Petromatrix، اروپا احتمالا نفت بیشتری از روسیه، عربستان و عراق خواهد خرید.
سری پاراوایکاراسو، تحلیلگر موسسه FGA در سنگاپور هم معتقد است، چین ممکن است نفت بیشتری از ایران بخرد، اما انعقاد قراردادهایی که بتواند در زمینه تامین مالی و کشتیرانی تحریم ها را دور بزند زمان خواهد برد. پالایشگاه های خصوصی هند نیز به وضوح اعلام کرده اند که قصد کاهش خرید نفت از ایران را دارند، و خریداران ژاپنی و کره ای هم تحت فشار آمریکا از تحریم ها تبعیت خواهند کرد.
به گفته وخشوری، تکیه بیش از حد به چین که در دور قبلی تحریم ها تا حد زیادی خرید نفت خود از ایران را ادامه داد، موجب به حداقل رسیدن درآمد نفتی ایران خواهد شد. همچنین وابستگی بسیار زیاد به یک خریدار، به ویژه کشوری که خود درگیر مذاکرات تجاری پرتنش با آمریکاست، یک اقدام پرریسک به شمار می رود. وخشوری افزود: «اگر آمریکا و چین به یک توافق تجاری دست یابند، ممکن است شاهد کاهش قابل توجه خرید نفت چین از ایران باشیم.»
منبع: بلومبرگ
