۲۶ دی ۱۴۰۳

رهبر معظّم انقلاب: علاج برون رفت از مشکلات کشور «اقتصاد مقاومتی» است.

شناسه: ۱۹۶۹۱۴ ۱۱ آذر ۱۴۰۳ - ۱۰:۲۵ دسته: حمل و نقل، مسکن کارشناس: حسین جعفری حقگو
۰

شهرهای اقماری کلان‌شهرها، به‌ویژه تهران، نقشی کلیدی در کاهش تمرکز جمعیتی شهرهای مادر دارند و دسترسی مناسب به این شهرها، یکی از الزامات اصلی تحقق این هدف است. تجربه جهانی نشان می‌دهد که استفاده از حمل‌ونقل ریلی روزانه راه‌حلی موثر برای رفع مشکل مسکن در کلان‌شهرها بوده است؛ اما در ایران، عواملی مانند سرعت پایین قطارها، تاخیرهای مکرر، خطوط مشترک و فرسوده و کمبود سرمایه‌گذاری کافی مانع توسعه این بخش شده‌اند. برای ارتقای سیستم حمل‌ونقل ریلی برون‌شهری، اقداماتی نظیر «اصلاح و تفکیک خطوط»، «راه‌اندازی قطارهای اکسپرس»، «به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته» و «تنوع‌بخشی به منابع انرژی» ضروری است.

مسیر اقتصاد/ عمده‌ شهرهای اقماری حوزه نفوذ کلان‌شهرها به خصوص تهران، وظیفه تمرکززدایی از جمعیت متقاضیان شهر مادر را بر عهده دارند؛ لذا دسترسی مطلوب به شهر مادر معیار مهمی در برنامه‌ریزی کالبدی شهرهای حومه‌ای و سیاست‌گذاری مسکن محسوب می‌شود. یکی از مولفه‌های موثر در این زمینه، زمان سفر بین مبدأ و مقصد است.

ضرورت توسعه حمل‌ونقل روزانه برون‌شهری برای حل مشکل مسکن کلان‌شهرها

بررسی‌ها نشان می‌دهد حل مشکل مسکن در عمده کلان‌شهرهای دنیا در قالب یک منطقه کلان‌شهری و از طریق حمل‌ونقل ریلی برای جابجایی مسافران روزانه به حومه انجام شده است. زمان سفر بالا منجر به کاهش جذب مسافران روزانه خواهد شد. کارشناسان سرعت پایین قطارها و تاخیرات موجود را از علت‌های اصلی بالا بودن زمان سفر نام می‌برند. در نمودار زیر کمترین و بیشترین میانگین سرعت سیر قطارهای روزانه برون‌شهری شهرهای مطرح دنیا و تهران مقایسه شده است و نشان‌دهنده لزوم بهبود این معیار است.

میانگین حداقل و حداکثر سرعت سیر قطارهای روزانه برون‌شهری دنیا

موانع توسعه حمل و نقل ریلی روزانه برون‌شهری

با توجه به اینکه حمل‌ونقل ریلی روزانه برون‌شهری موجود در کشور خطوط مجزا ندارد، لذا برنامه حرکتی این سیستم بر اساس گراف حرکتی قطارهای مسافری و باری بین‌شهری و منطقه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود. در نهایت می‌توان گفت سرعت پایین سیر، تاخیرات زیاد، خطوط ریلی مشترک و فرسوده از عوامل زمان سیر بالای سیستم‌های ریلی روزانه برون‌شهری است.

بر اساس آمار شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، سرعت متوسط سیر قطارهای روزانه برون‌شهری کلان‌شهر تهران در مسیرهای ۹ گانه بر اساس کیلومتر بر ساعت به صورت زیر است:

سرعت سیر قطارهای روزانه برون‌شهری

بر اساس آمار، شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، زمان سیر و تاخیرات قطارهای روزانه برون‌شهری کلان‌شهر تهران در مسیرهای ۹ گانه بر اساس دقیقه به صورت زیر است:

زمان سیر و تاخیرات خطوط 9 گانه قطارهای روزانه برون‌شهری

ناتوانی دولت در سرمایه‌گذاری در این بخش و بی‌انگیزگی بخش غیردولتی جهت سرمایه‌گذاری، دو علت اصلی این مسئله هستند که بخشی از آن به طراحی اقتصاد و قیمت‌گذاری این حوزه و بخش دیگر به عدم امکان رقابت آن با حمل‌ونقل جاده‌ای به دلیل قیمت سوخت پایین بر می‌گردد.

اقدامات پیشنهادی جهت بهبود وضعیت حمل‌ونقل ریلی روزانه برون‌شهری

بهبود وضعیت حمل‌ونقل ریلی روزانه برون‌شهری در تهران (و دیگر کلان‌شهرها) نیازمند اقدامات زیر است:

  • اصلاح خطوط فعلی با کاهش فواصل قطعه‌بندی و احداث خطوط مجزای حمل‌ونقل ریلی روزانه برون‌شهری با الگوی اقتصاد مقاومتی
  • وجود کشند‌ه‌های با تکنولوژی و قدرت موتور بالا جهت سرعت سیر بالا
  • وجود خطوط اکسپرس از مبدا به مقصد جهت کاهش زمان سفر
  • تنوع بخشی به سبد انرژی سیستم‌های ریلی و جاده‌ای
  • ارتقاء تجهیزات و بهبود فناوری در همه بخش‌ها

منبع: گزارش تک برگ اندیشکده اقتصاد مقاومتی با موضوع «حمل‌ونقل روزانه برون‌شهری و مسئله مسکن در کلان‌شهرها»

انتهای پیام/ مسکن



جهت احترام به مخاطبان فرهیخته، نظرات بدون بازبینی منتشر می شود. لطفا نظرات خود را جهت تعميق و گسترش بحث ارائه نمایید. نظرات حاوی توهين، افترا و تهمت به ديگران پاک می شود.