مسیر اقتصاد/ طبق گزارش سالانه اوپک[۱] تقاضای جهانی نفت خام مطابق بررسی‌ها تا سال ۲۰۲۸ به ۱۱۰ میلیون بشکه در روز و تا سال ۲۰۴۵ به بیش از ۱۱۶ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. همچنین انتظار می‌رود که تقاضای نفت کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی ([۲]OECD) در میان‌مدت ۰.۵ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. این افزایش تقاضا تاثیراتی بر قیمت خواهد داشت.
هند پیشتاز افزایش تقاضای نفت خام تا سال ۲۰۴۵ است
مهم‌ترین کشوری که غیر از اعضای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی رشد فزاینده تقاضای نفت را تجربه خواهد کرد، هند است. تقاضای نفت خام هند در دوره قابل پیش‌بینی به ۶.۶ میلیون بشکه در روز خواهد رسید که از میزان افزایش تقاضای نفت خام چین هم بیشتر است.
مطابق نمودار زیر، روند صعودی تقاضای نفت خام تثبیت شده است و طبق بررسی‌های کارشناسی پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۵ به بیش از ۱۱۶ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.[۳]
بهبود سمت تقاضا پس از همه‌گیری کرونا و همسویی مجدد تقاضای نفت خام با رشد سطوح فعالیت‌های اقتصادی، باعث افزایش تقاضای نفت خام و به تبع آن، افزایش قیمت نفت شده است. پیش‌بینی می‌شود که با تقویت سمت تقاضا در سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، تقاضای نفت خام به ترتیب ۲ و ۱.۷ میلیون بشکه در روز رشد را تجربه کند.
سهم ۳۱ درصدی نفت خام از کل تقاضای جهانی انرژی
نمودار زیر روند قیمت جهانی نفت WTI و برنت دریای شمال در ۱۵ سال اخیر را نشان می‌دهد که طی ۳ سال اخیر مجددا روند صعودی خود را آغاز کرده است. پیش‌بینی می‌شود که سیاست‌های اعضای اوپک می‌تواند باعث رسیدن قیمت نفت به سطح بالای ۱۰۰ دلار شود.[۴]
در سال ۲۰۲۲ نفت خام ۳۱ درصد از کل تقاضای جهانی انرژی را به خود اختصاص داد و تا سال ۲۰۳۲ این سهم به ۳۲ درصد افزایش پیدا خواهد کرد؛ اما تا سال ۲۰۴۵، سهم نفت خام از کل تقاضای انرژی به ۲۹.۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. ترکیبی از عوامل وجود دارد که منجر به کاهش رشد بلندمدت تقاضای نفت می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها جایگزینی تدریجی نفت با سوخت‌های زیستی و گسترش خودروهای الکتریکی است.
تأثیرگذاری ایران و سایر اعضای اوپک بر قیمت نفت خام
با بررسی میزان عرضه جهانی نفت و نقش اعضای اوپک در تأمین آن، می‌توان به خوبی به نقش ایران در بازارهای جهانی نفت خام پی برد. صادرات نفت ایران طی ۲۰ سال گذشته پر نوسان بوده و همواره به دلایلی همچون تحریم‌ها و مشکلات زیرساختی، ایران نتوانسته از ظرفیت بازار جهانی نفت خام استفاده لازم را ببرد. ایران در حال حاضر در جایگاه سومین تولیدکننده برتر نفت در اوپک قرار دارد و متناظر با این موضوع طی ۹ ماهه سال ۲۰۲۳، سهمی ۱۲ درصدی از کل درآمدهای اوپک را داشته است.[۵] در نمودار زیر، آمار صادرات نفت کشور بین سال‌های ۲۰۰۰ الی ۲۰۲۳ ارائه شده است.[۶]
سیاست‌های اعضای اوپک برای افزایش فروش نفت وابستگی زیادی به کشش قیمتی نفت خام در سمت تقاضا دارد. اعضای اوپک به جهت هزینه تولید ارزان و مخازن زیر زمینی نفت خام، دارای قدرت قیمت‌گذاری بر روی نفت هستند و می‌توانند با کاهش سطح تولید یا کاهش عرضه نفت، بر روی قیمت نفت خام تأثیر بگذارند.
بنابراین با بررسی‌های صورت گرفته و افق ۲۳ سال آینده افزایش تقاضا برای نفت خام، می‌توان نتیجه گرفت که اوپک و اعضای آن از افزایش قیمت جهانی نفت خام می‌توانند حداکثر بهره را کسب نمایند.
پی‌نوشت:
[۱] woo.opec.org/pdf-download
[۲] Organization for Economic Co-operation and Development
[۳] www.statista.com/statistics/271823/global-crude-oil-demand
[۴] www.tradingview.com/symbols/USOIL/UKOIL/
[۵] خبرگزاری شانا؛ شناسه خبر: ۶۳۶۴۲۶
[۶] گزارش پژوهشی اندیشکده اقتصاد مقاومتی با موضوع «ارزیابی فرآیندهای تبدیلی پالایشگاهی و طرح‌های ارتقای پالایشگاه‌های نفت خام»
انتهای پیام/ انرژی
