سبحان نظری دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی، در گفتگو با مسیر اقتصاد به بررسی عملکرد لجستیکی ایران براساس شاخص‌های بین المللی LPI در سال ۲۰۲۳ پرداخت و گفت: رتبه کلی ایران در میان ۱۴۰ کشوردنیا ۱۲۳ است. این شاخص برآیندی از ۶ زیرشاخص بوده و از میان آنها بهترین رتبه ایران برابر ۸۹ و مربوط به کیفیت زیرساخت‌های حمل و نقل است. این آمارها نشان می‌دهد، وضعیت زیرساختی خطوط ریلی کشور چندان بد نیست و در حال حاضر می‌تواند اولویت سرمایه‌گذاری نباشد. اما اگر بخواهیم وضعیت راه آهن کشور را به استانداردهای جهانی نزدیک کنیم باید روی شش اقدام ضروری به صورت فوری متمرکز شویم.
۶ اقدام ضروری برای بهبود رتبه عملکرد لجستیک ایران
وی این اقدام‌ها را شامل تقویت فرایند خصوصی‌سازی، اصلاح قیمت سوخت، بهره‌گیری از فناوری اطلاعات، دعوت هرچه بیشتر به مشارکت عمومی و خصوصی، تاکید بر دیپلماسی اقتصادی و ایجاد فرماندهی واحد در حوزه حمل و نقل بین‌المللی عنوان کرد.
نظری کاهش تصدی‌گری دولت در بخش حمل و نقل را یک ضرورت انکارناپذیر دانست و افزود: خصوصی‌سازی تنها کلید بهبود کیفیت زیرساخت‌ها، سهولت در دسترسی به شبکه حمل و نقل بین‌المللی، ارتقا کیفیت خدمات لجستیکی و تحویل به موقع محموله‌ها به مشتریان است. دولت باید به صورت کامل از حوزه حمل و نقل کنار بکشد و حتی در تعیین تعرفه‌ها دخالت نداشته و اجازه بدهد بازار خود تصمیم گیرنده باشد. هرچه با سرعت بیشتری به سمت خصوصی‌سازی حرکت کنیم، قدرت تزریق سرمایه به این حوزه بیشتر می‌شود. پیامد افزایش سرمایه‌گذاری غیردولتی، حفظ و توسعه کیفیت زیرساخت‌ها خواهد بود.
با قیمت سوخت فعلی حمل و نقل ریلی رونق نمی‌گیرد
این کارشناس حوزه حمل و نقل ادامه داد: در حال حاضر صنعت حمل و نقل ریلی از ضعف درونی و بیرونی رنج می‌برد. ضعف درونی ناشی از مدیریت فرسوده‌ی حاکم بر شبکه راه آهن کشور است که متعلق به ۹ دهه پیش است. ضعف بیرونی نیز مربوط به قیمت ناچیز گازوئیل است که در اختیار بخش حمل و نقل نیست. این مسئله مزیت حمل ریلی نسبت به جاده‌ای یعنی مصرف و هزینه پایین‌تر سوخت را از بین برده است اما در ایالات متحده آمریکا و روسیه به عنوان دو کشوری که صنعت ریلی پیشرفته‌ای دارند، استفاده از شبکه حمل و نقل ریلی به دلیل فاصله قیمتی زیادی که با بخش جاده‌ای دارد، انتخاب اول برای جابجایی بار و کالا است.
وی افزود: به همین دلیل، با واقعی شدن قیمت سوخت در کشور، شاهد برتری قیمتی حمل بار به کمک راه آهن نسبت به جاده خواهیم بود. مهمترین اثر واقعی شدن قیمت سوخت در کشور افزایش سهم شبکه راه آهن در جابجایی بار و کالا است. بهره‌گیری از فناوری اطلاعات به منظور فراهم کردن بستر مناسب پیگیری و رهگیری محموله‌ها یکی از عوامل مهم تامین رضایت مشتریان است. در حال حاضر یکی از نگرانی‌های اساسی مشتریان خارجی، عدم امکان پیگیری محموله در ایران است. در صورتیکه امروزه در همه جای دنیا به کمک فناوری اطلاعات و سامانه‌ها این مشکل حل شده و مشتری در هر لحظه می‌تواند محموله خود را رهگیری کند.به گفته نظری، پیامد دیگر بهره‌گیری از فناوری اطلاعات، افزایش سرعت حرکت بار توسط قطار است. سرعت فعلی حرکت بار ریلی در ایران بسیار پایین و حدود ۳.۷ کیلومتر در ساعت است.
مشارکت بخش خصوصی، لازمه توسعه حمل و نقل ریلی
این کارشناس حمل و نقل ریلی، مشارکت عمومی و خصوصی در جذب سرمایه را یکی دیگر از الزامات رشد و توسعه صنعت حمل و نقل ریلی عنوان کرد و افزود: اگر مسیر برای سرمایه‌گذاران غیردولتی فراهم شود، می‌توان به کمک آنها پروژه‌های زیرساختی راه آهن را با سرعت بیشتری به بهره برداری رساند.
نظری ایجاد فرماندهی واحد در حمل و نقل بین‌المللی را نیز به منظور تسریع در ارتقا شاخص‌های عملکرد لجستیک LPI کشور ضروری دانست و گفت: در حال حاضر سامانه‌های متعددی برای مشتری تعریف شده که موجب سردرگمی آنها می‌شود. اما اگر حوزه حمل و نقل بین‌المللی متولی واحدی داشته باشد و مشتری خدمات مورد نیاز خود را از یک سامانه جامع دریافت کند، جذابیت بیشتری برای او خواهد داشت.
انتهای پیام/ حمل و نقل
