مسیر اقتصاد/ در حال حاضر اعطای تسهیلات قرض الحسنه ازدواج به مهمترین حمایت دولت از ازدواج و خانواده تبدیل شده و در طول سال‌های اخیر مبلغ این وام به طور موثری افزایش یافته است. انتظار می‌رود در بودجه سال ۱۴۰۳ نیز مبلغ این وام با افزایش قابل توجهی همراه شود، اما بانک مرکزی و بانک‌ها کمبود منابع قرض‌الحسنه را مانع پرداخت تسهیلات به افراد موجود در صف فعلی و متقاضیان سال آینده عنوان کرده‌اند. در این زمینه اعمال سیاست کنترل ترازنامه بانک‌ها باهدف کنترل رشد نقدینگی نیز مزید بر علت شده و توان تسهیلات دهی بانک‌ها را بیش از پیش با چالش مواجه کرده است.
بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی از آمار اعطای تسهیلات ازدواج از سوی بانک‌ها، تا پایان آذر ماه سال جاری ۲۷ بانک در پرداخت این وام مشارکت کرده‌اند و به بیش از ۶۱۸ هزار متقاضی، در مجموع ۱۲۶ هزار ۲۹۵ میلیارد تومان وام ازدواج پرداخت کرده‌اند. با وجود این همچنان بیش از ۲۸۰ هزار نفر در صف دریافت وام ازدواج از بانک‌ها قرار دارند که در مقایسه با گزارش سه ماه قبل، نه تنها کاهش نیافته، بلکه ۳۰ هزار نفر بر تعداد این صف افزوده شده است. در صورت تداوم روند فعلی، انتظار می‌رود بانک‌ها تا در مجموع سال ۱۴۰۲ در حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان صرف اعطای تسهیلات ازدواج به حدود ۹۰۰ هزار متقاضی کنند و صف تقاضای وام نیز در حدود ۳۰۰ هزار نفر بماند.
تسهیلات ازدواج در سال ۱۴۰۳ به چه میزان منابع نیاز دارد؟
مجلس شورای اسلامی در جریان تصویب قانون بودجه سال ۱۴۰۳، قصد دارد مبلغ وام ازدواج جوانان را به ۳۰۰ میلیون تومان و برای جوان‌تر‌ها به ۳۵۰ میلیون تومان افزایش دهد. این افزایش ۶۶ درصدی در مبلغ وام اقدامی مطلوب برای کمک به ازدواج جوانان است، اما لازم است منابع آن نیز در بودجه در نظر گرفته شود. از طرف دیگر انتظار می‌رود این منابع به میزانی تدارک دیده شود، که افراد حاضر در صف کنونی نیز امکان دریافت وام را پیدا کنند و به همین دلیل لازم است متقاضیان تسهیلات ازدواج برای سال آینده دست کم حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در نظر گرفته شود.
به این ترتیب در صورت تصویب نهایی افزایش ۶۶ درصدی مبلغ وام، لازم است منابعی در حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری و پس انداز بانک‌ها به این مهم اختصاص یابد.
کمتر از ۱۰ درصد سپرده‌های قرض‌الحسنه بانک‌ها صرف اعطای وام ازدواج شده است
بر اساس آخرین آمارها تا انتهای سال ۱۴۰۱، مجموع سپرده‌های بانکی در حدود ۶۶۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است که از این میزان حدود ۲۰۰۰ هزار میلیارد تومان به سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری و پس انداز اختصاص داشته است. به بیان دیگر بیش از ۴۶۰۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌ها به شکل بلندمدت و باهدف دریافت سود بانکی در بانک‌ها سپرده‌گذاری شده است. همچنین انتظار می‌رود در انتهای سال ۱۴۰۲، مجموع سپرده‌های قرض‌الحسنه بانک‌ها دست کم به حدود ۲۵۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یابد.
به این ترتیب بانک‌ها کمتر از ده درصد سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری و پس‌انداز خود در انتهای سال ۱۴۰۱ را صرف پرداخت وام ازدواج در سال ۱۴۰۲ می‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد افزایش منابع مورد نیاز برای اعطای تسهیلات ازدواج به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳، از منظر حجم سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری و پس انداز بانک‌ها با چالش جدی مواجه نباشد؛ چراکه منابع مورد نیاز سهمی کمتر از یک ششم کل سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری و پس انداز دارد.
