به گزارش مسیر اقتصاد اندیشکده آمریکایی فارین افرز به تازگی گزارشی با عنوان «ایالات متحده تحریم‌ها» درخصوص اثرگذاری ابزار تحریم آمریکا و لزوم استفاده مناسب از این ابزار برای اثرگذاری در معادلات بین‌المللی از سوی این کشور منتشر کرده است. بر اساس این گزارش کشورهای قدرتمند به طور طبیعی با استفاده از ابزارهای متعددی همچون قدرت نظامی، سلطه فرهنگی، قدرت اقناع دیپلماتیک، قدرت فناوری و کمک‌های اقتصادی، بر تحولات بین‌المللی اثر میگذارند؛ اما درخصوص آمریکا باید گفت که این کشور در سال‌های اخیر تنها به ابزار تحریم توجه ویژه داشته و در استفاده از آن زیاده روی کرده است.
تحریم‌های گسترده آمریکا علیه کشورها در دوران اوباما، ترامپ و بایدن
در دوران اوباما آمریکا به بهانه‌هایی همچون حقوق بشر، اشاعه هسته‌ای یا تروریسم، به طور میانگین سالانه ۵۰۰ شخص یا نهاد را در لیست تحریم‌ها قرار داد. در دوران ۴ ساله دونالد ترامپ این عدد نزدیک به دو برابر شد. جو بایدن نیز در چند ماه ابتدایی فعالیت خود، قوانین تحریمی متعددی علیه میانمار (به بهانه کودتا داخلی)، نیکاراگوئه (به بهانه سرکوب مردم از سوی دولت) و روسیه (به دلیل هک شدن سیستم های امنیتی آمریکا) وضع کرد.
علاوه بر این میتوان گفت هیچکدام از تحریم‌های متعددی که در زمان ترامپ وضع شده بود، در زمان بایدن ملغی نشد. دولت بایدن حتی برخی از مقامات عربستان سعودی را به دلیل دست داشتن در قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار عربستانی، در لیست تحریم‌ها قرار داد. علاوه بر این دولت بایدن از طرف گروه‌های داخلی تحت فشار است که شماری از مقامات چین (به دلیل تبعیض علیه اقلیت اویقورها)، مجارستان (به دلیل سیاست‌های دولت در تضعیف دموکراسی) و اسرائیل (به دلیل رفتار نامناسب با مردم فلسطین) را نیز تحت تحریم قرار دهد.
استفاده از ابزار تحریم به تحقق هدف مورد نظر آمریکا منجر نشده است
استفاده از ابزار تحریم در صورتی که در نهایت خواسته اولیه کشور تحریم کننده را محقق کند، به نوعی قابل دفاع است. اما این مسئله نیز در خصوص آمریکا صادق نیست. بر اساس تحقیقی که از سوی دانشگاه کالورینای شمالی در سال ۲۰۱۴ صورت گرفت، تحریم‌های آمریکا تنها در یک سوم یا حداکثر نیمی از موارد به تحقق هدف اولیه مدنظر دولت این کشور منجر شده است.
همچنین بر اساس گزارش سال ۲۰۱۹ دفتر پاسخگویی دولت آمریکا، مقامات وزارتخانه‌های خزانه داری(اقتصاد)، خارجه و تجارت این کشور اذعان کرده‌اند که در اغلب موارد مقامات دولتی آمریکا بدون اطمینان از اثرگذاری تحریم‌ها اقدام به استفاده از ابزار تحریم اقتصادی می‌کنند.
استفاده گسترده از ابزار تحریم به دلیل کاهش قدرت نظامی و دیپلماتیک
بنابراین علت افزایش استفاده مقامات دولت آمریکا از ابزار تحریم در سال‌های اخیر، نه کاربردی و اثرگذار بودن این ابزار، بلکه خالی بودن دست این کشور در دیگر عرصه‌های قدرت بوده است. در دو دهه اخیر حضور در جنگ‌های نظامی متعدد، مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی و در نهایت شیوع گسترده ویروس کرونا، از قدرت جهانی ایالات متحده کاسته است.
امروز آمریکا کشور دو دهه قبل نیست که از ابزارهای متعددی برای اثرگذاری در اقصی نقاط جهان برخوردار بود. امروز اقبال زیاد مقامات آمریکایی به استفاده از ابزار تحریم، یک انتخاب آگاهانه و به دلیل اثرگذاری این ابزار نیست؛ بلکه تنها مسیری است که پیش روی خود متصور هستند.
هزینه‌های استفاده از ابزار تحریم برای آمریکا
مشکل اینجاست که استفاده از ابزار تحریم چندان هم بدون هزینه نیست. مهمترین مشکل استفاده از ابزار تحریم آن است که علیه هر کشوری وضع شود، ابتدا مردم بی گناه را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به همین دلیل است که نه تنها ابزار تحریم نتوانسته از روند زوال آمریکا جلوگیری کند، بلکه به آن شتاب بخشیده است.
استفاده بی حد و حصر و نا به جای آمریکا از ابزار تحریم به نوعی این ابزار را بی اثر نیز کرده است. درحال حاضر نه تنها دشمنان اصلی ایالات متحده، یعنی چین و روسیه عملا ترسی از تحریم‌های اقتصادی این کشور ندارند، بلکه این کشورهای متحد آمریکا هستند که از وضع تحریم‌ها از سوی این کشور خسته شده‌اند.
هرچه آمریکا تحریم‌های اقتصادی بیشتری علیه دیگر کشورهای جهان وضع می‌کند، از تسلط دلار این کشور بر مبادلات بین‌المللی کاسته می‌شود و در نتیجه قدرت اثرگذاری تحریم‌ها نیز کمتر می‌گردد.
منبع: فارین افرز
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
