مسیر اقتصاد/ از اواخر سال ۲۰۰۱ میلادی که آمریکا به بهانه حملات ۱۱ سپتامبر به افغانستان حمله کرد، نزدیک به دو دهه می‌گذرد. این جنگ عملا هیچ دستاوردی جز سرکوب القاعده برای آمریکا درپی نداشت و در نهایت سران کاخ سفید ضمن اعتراف به عدم دستاورد قابل توجه[۱]، مجبور به ترک افغانستان شدند.
نکته جالب توجه اینکه زمزمه‌های خروج نظامی آمریکا از افغانستان از زمان اوباما آغاز شد، در زمان ترامپ سرعت بیشتری گرفت و در زمان بایدن عملیاتی شد؛ و این بدان معنی است که دو حزب اصلی حکومت آمریکا در خروج نظامی از افغانستان اتفاق نظر داشتند.
آمریکا هر روز ۳۱۰ میلیون دلار هزینه جنگ افغانستان کرده است
بر اساس آخرین مطالعات انجام شده، در طول نزدیک به ۲ دهه اخیر آمریکا بیش از ۲۲۶۰ میلیارد دلار صرف حضور نظامی خود در افغانستان کرده است.
بر اساس این مطالعه که از سوی یکی از دانشگاه‌های آمریکایی انجام گرفته[۲]، در ۲ دهه اخیر ۹۳۹ میلیارد دلار صرف عملیات نظامی وزارت دفاع آمریکا و ۵۹ میلیارد دلار صرف عملیات‌های وزارت خارجه این کشور در افغانستان شده است؛ وزارت دفاع آمریکا ۴۴۳ میلیارد دلار بودجه نظامی بیشتر به منظور جنگ افغانستان دریافت کرده است؛ سود بانکی پرداخت هزینه‌های جنگ افغانستان ۵۳۰ میلیارد دلار هزینه روی دست دولت آمریکا گذاشته است؛ و در نهایت ۲۹۶ میلیارد دلار صرف پرداخت حقوق بازنشستگی و دیگر هزینه‌های جنگجویان آمریکایی بازگشته از جنگ افغانستان شده است. لازم به ذکر است هزینه پرداخت سود و هزینه‌های جنگجویان بازگشته از جنگ افغانستان همچنان ادامه دارد و انتظار میرود در طول سال‌های آتی رقم آن به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
به این ترتیب آمریکا در طول ۲ دهه اخیر، در هر سال نزدیک به ۱۱۳ میلیارد دلار و در هر روز نزدیک به ۳۱۰ میلیون دلار در افغانستان هزینه کرده است. علاوه بر این در این مدت بیش از ۱۷۰ هزار نفر شامل نزدیک به ۷ هزار نظامی آمریکایی در افغانستان جان خود را از دست داده‌اند.
آمریکا سالانه هزینه‌ای معادل ۵ تا ۷ هزارم کل تولید ناخالص داخلی خود را صرف حضور در افغانستان کرده است؛ این نسبت در مقام مقایسه به مانند آن است که ایران سالانه بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان صرف حضور نظامی در یک کشور خارجی کند.
هزینه‌های نظامی آمریکا بیش از ۷ برابر کل تولید ناخالص داخلی افغانستان
نکته جالب توجه اینکه کل تولید ناخالص داخلی افغانستان در طول ۲۰ سال اخیر نزدیک به ۳۰۰ میلیارد دلار بوده است و این کشور یکی از فقیرترین کشورهای جهان از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی محسوب می‌شود. در چنین شرایطی هزینه نظامی آمریکا برای تداوم حضور در افغانستان بیش از ۷ برابر کل تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است.
به بیان دیگر اگر آمریکا به جای اشغال افغانستان، این هزینه را به شکلی دیگر به مردم افغانستان منتقل میکرد، با حفظ شرایط موجود، در طول این ۲۰ سال، مردم این کشور ۸ برابر بیشتر کسب درآمد می‌کردند و به طور حتم بخش قابل توجهی از فقر موجود در این کشور ریشه کن شده بود.
هزینه گزاف آمریکا برای تداوم حضور در دیگر کشورهای جهان
هزینه ۲۲۶۰ میلیارد دلاری آمریکا در افغانستان در وهله اول نشان می‌دهد این کشور برای تداوم حضور خود در دیگر کشورهای جهان به صورت گسترده هزینه می‌کند. حتی امروز که این کشور از افغانستان خارج شده است، نظامیان آمریکایی در بسیاری از کشورها از جمله عراق و سوریه حضور فعال دارند و هزینه‌های گزافی صرف عملیات نظامی آن‌ها می‌شود. این درحالیست که ایالات متحده همواره دیگر کشورهای جهان از جمله ایران را از حضور در کشورهای منطقه و اثرگذاری نظامی و سیاسی در این کشورها منع کرده است.
تجربه حضور ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان نشان داد هزینه‌های نظامی آمریکا در دیگر کشورهای جهان، برخلاف شعارهای مقامات این کشور باهدف ایجاد صلح و ثبات، پیشرفت اقتصادی و ایجاد اشتغال انجام نمی‌شود، بلکه هدف آن صرفا تثبیت جایگاه ایالات متحده به عنوان ابرقدرت نظامی جهان است.
نکته پایانی اینکه خروج آمریکا از افغانستان نشانه‌ای از افول قدرت نظامی برتر آمریکا در اقصی نقاط جهان است. آمریکا دیگر توان تامین هزینه گسترده حضور در کشورهای دوردست را ندارد و به مرور باید بساط خود را از بسیاری از کشورها جمع کند و تنها بر برخی کشورهای محدود تمرکز نماید. در آینده نزدیک دیگر کشورها نیز شاهد کاهش حضور نظامی و یا خروج کامل آمریکا خواهند بود.
پینوشت:
[۲] مطالعات دانشگاه آمریکایی برون
انتهای پیام/ حکمرانی
