نقش راهبردی مالیات در مهار سوداگری و ثروت‌های بادآورده

به گزارش مسیر اقتصاد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی چهارشنبه هفته گذشته به مناسبت هفته کار و کارگر، ضمن بیان الزامات تحقق شعار جهش تولید، به بخش‌هایی که باید بر آنها تمرکز ویژه شود، پرداختند و وظایف مسئولان در این عرصه را بیان کردند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های مورد اشاره ایشان، مالیات و نقش آن در مقابله با سوداگری و حمایت از تولید بود.

هدف اقتصاد تولید ثروت و توزیع عادلانه آن است

رهبر انقلاب اسلامی بخش اول سخنانشان را به مسائل کارگری اختصاص دادند و با بیان هدف اقتصاد خاطرنشان کردند: هدف اقتصاد عبارت است از تولید ثروت و تقسیم عادلانه‌ی آن. یک اقتصاد سالم این ‌جور اقتصادی است که بتواند ثروت را در کشور تولید کند و آن را به نحو عادلانه، به نحو صحیح بین آحاد مردم کشور تقسیم کند؛ این اقتصاد، اقتصاد سالمی است.

ایشان در ادامه با تأکید بر اینکه تولید، عامل اصلی شکل‌گیری یک اقتصاد ملی و قوی است، روند فعلی تولید در کشور را برای جبران عقب‌ماندگی‌ها ناکافی دانستند و با تأکید بر لزوم توسعه و تقویت بیشتر تولید، نکاتی را درخصوص جهش تولید و راههای تحقق آن در شرایط کنونی بیان کردند.

حمایت از تولید فقط به معنای تزریق نقدینگی نیست

رهبر انقلاب حمایت از تولید و تولیدکننده را اصلی‌ترین وظیفه مسئولان دانستند و تأکید کردند: حمایت از تولید فقط به معنای تزریق نقدینگی نیست بلکه باید با برداشتن موانع، میدان را برای سرمایه‌گذار، صاحب فکر و تولیدکننده باز کرد.

رهبر انقلاب اسلامی به برخی از مصادیق برداشتن موانع اشاره کردند و گفتند: حذف مقررات دست و پاگیر، مبارزه جدی با قاچاق کالا، مقابله با واردات بی رویه، مبارزه با فساد مالی و فساد اداری، رعایت حقوق مالکیت معنوی، مقابله با سفته‌بازی‌ها و سوداگری‌های زیان‌بخش، و معافیت‌های مالیاتی در موارد ضروری و وضع مالیات در موارد لازم همچون ثروت‌های بادآورده از جمله کارهای ضروری است که باید سه قوه نسبت به آن اهتمام بورزند.

مقابله با سوداگری به قانون نیاز دارد

رهبر انقلاب در تشریح لزوم مقابله با سوداگری و حمایت از تولید از این طریق گفتند: یک مسئله‌ی مهم پرهیز از کمک به سفته‌بازی و سوداگری‌های زیان‌بخش است که این، قانون لازم دارد و مربوط به مجلس شورای اسلامی است.

ایشان افزودند: بایستی در قوانینی که وضع می‌کنند، مراقبت بکنند که به این گونه سوداگری‌ها کمک نشود، بلکه در نقطه‌ی مقابل به فعّالیّت‌های صحیح کمک بشود.

ثروت‌های بادآورده باید مشمول مالیات شود

رهبر انقلاب افزودند: در یک مواردی معافیتهای مالیاتی لازم است، همچنان که در نقطه‌ی مقابل، در یک مواردی وضع مالیات لازم است؛ مثل ثروتهای بادآورده. حالا من البتّه نمیخواهم اینجا بشمرم؛ موارد زیادی وجود دارد و مشاغلی وجود دارد که اینها ثروتهای بادآورده‌ای را به دست می‌آورند، مالیات هم نمی‌دهند؛ باید بر اینها مالیات معیّن کرد.

ایشان خاطرنشان کردند: متقابلاً در مواردی باید مالیات را حذف کرد یا کم کرد. در خیلی از مواردِ تولیدی باید از این قبیل به اینها کمک کرد. بنابراین حمایت واقعی از تولید، که گفتیم دولت باید حمایت بکند، این چیزها و امثال اینها است.

سوداگری و فاصله طبقاتی، میوه دیدگاه غلط نسبت به ابزار مالیات در اقتصاد

مالیات یکی از ارکان مهم سیاست‌های مالی در اقتصاد است. لذا این مقوله به عنوان یک ابزار حاکمیتی در اقتصاد محسوب می‌شود. اهدافی که برای وضع مالیات بیان می‌شود، کسب درآمد برای دولت، تنظیم‌گری و بازتوزیعی است.

تاکنون تصور مسئولان و کارکردی که از نظام مالیاتی ایران وجود داشته مبتنی بر دیدگاه درآمدی مالیات بوده است، لذا نقش تنظیم‌گری و بازتوزیعی مالیات به نحو غیرقابل قبولی کنار گذاشته شده است. این رویکرد موجب گسترش اقتصاد زیرزمینی، رشد سرسام‌آور سوداگری و فشار بیش از حد نظام مالیاتی بر دوش بخش شفاف و تولیدی کشور شده است.

نقش مالیات در اقتصاد

با ابزار مالیاتی، حاکمیت می‌تواند بازارهای کم‌سود و پرسود را تعیین و نقدینگی و سرمایه موجود در جامعه را هدایت کند و موجب کاهش اختلاف طبقاتی از طریق اخذ مالیات از ثروتمندان و بازتوزیع آن در جامعه شود. در واقع مالیات باید بیشتر از آنکه از اقشار کم‌درآمد گرفته شود باید از پردرآمدها و ثروتمندان گرفته شود تا هم جلوی رشد فزاینده اختلاف طبقاتی گرفته شود و هم سبب گسترش عدالت و کاهش فقر از طریق بازتوزیع ثروت صورت گیرد.

مالیات بر ثروت سهم ۳ تا ۴ درصدی از کل درآمدها دارد

سهم مالیات بر ثروت و سهم مالیات اشخاص حقیقی از کل درآمدهای مالیاتی در مقایسه با میانگین جهانی و کشورهای پیشرفته پایین است. سهم مالیات بر ثروت از کل درآمدهای مالیاتی در ایران به طور متوسط بین ۳ الی ۴ درصد بوده و سهم مالیات اشخاص حقیقی حدود ۱۳.۶ درصد بوده است.

در حالی که میانگین سهم مالیات بر ثروت از کل درآمدهای مالیاتی در کشورهای OECD در سال ۲۰۱۶ به میزان ۵.۶۶ درصد بوده است و میانگین سهم مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی از کل درآمدهای مالیاتی در این کشورها در سال ۲۰۱۶ به میزان ۲۳.۸۴ درصد بوده است.

وضع مالیات بر ثروت و سوداگری مطالبه جدی مردم از مسئولان

بهبود توزیع ثروت در جامعه بدون فشار بر فعالیت‌های تولیدی و رشددهنده اقتصاد، تنها از طریق وضع مالیات بر ثروت و فعالیت‌های غیرمولد امکانپذیر است. بر خلاف تصور عامه، انباشت ثروت در بین طبقه ثروتمند موجب افزایش سرمایه‌گذاری نمی‌شود بلکه رشد سرمایه‌گذاری و اقتصاد و به معنای ساده حمایت از تولید، در گرو توانمندسازی تقاضاست.

بنابراین یکی مهم‌ترین اقداماتی که هر چه سریعتر و به عنوان مطالبه عمومی باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد، اصلاح نظام مالیاتی است. اصلاح به همان معنایی که رهبر انقلاب فرمودند باید در جهت حمایت از تولید و برداشتن فشارها از این بخش و مقابله با فعالیت‌های غیرمولد، سوداگرانه و ثروت‌های بادآورده است. مالیات‌هایی نظیر مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر خانه‌های خالی، مالیات بر کالاهای لوکس، مالیات بر نقل و انتقال سهام و … از جنس مالیات‌های تنظیمی و مالیات بر ثروت هستند.

انتهای پیام/ دولت و حاکمیت